Malobago

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

Malobago
An tinanom na malobago
Burak
Sayantipiko na klasipikasyon edit
Kahadean: Plantae
Klado: Angiosperms
Klado: Eudicots
Klado: Core eudicots
Klado: Rosids
Orden: Malvales
Pamilya: Malvaceae
Genus: Hibiscus
Espesyes:
H. tiliaceus
Ngaran binomyal
Hibiscus tiliaceus
Sinonimo[1]

Talipariti tiliaceum (L.) Fryxell

Dahon

An Malobago (o, malubago; Hibiscus tiliaceus, Linn) sarong tinanom na nagkakahoy. An ubak kaini kinukuan lapnis sa paggibo nin panggakot o pambugkos. An kahoy na ini ginagamit na pampapusog sa mga gilid asin pampang kan mga salog ngane malikayan an pagtupas o pagtupag.[2] Mabubuhayon na maray, maski sa matubig nabubuhay.[3]

An kahoy na ini nalangkaw sagkod 12 metro asin masangang gayo. An dahon kaini nalaba abot 15 sentimetro, berde, mahalnas asin makintab sa barayan kani. Bilogon an dahon, an poro matipanas asin may gari'gi'ng pino. An burak giyaw-giyaw saka mairom na lila sa laog kan katakdan sa takogong. Ini natural na tubo sa bilog na Filipinas. Dakul an sirbe kaini sa pagbulong mala ta an ubak na dinokdok saka hinoom sa tubig nataong mapulot-pulot na inomon na tinutubod na nakakaampat sa pag'ubra. Si Padre Blanco sabi an gina'ga' pinapainom ngane magpasuka. Si Guerrero sinasabi man na an tagok sa ubak talagang napasuka sa tuyong magpalinig kan estomago asin an mga burak na gina'ga' sa gatas panlahid sa talinga kun ini nagkukulog. Sabi man ni Standley sa mga Isla Pasipiko an ubak kaini kinakakan kun mayo na gayong pagkakan, manta an mga aborigine kan Queensland pagkakan sainda an gamot kaini. Si Burkill man nasambit na si Logan nagkomento na an mga dahon kaini rinurunot saka pandapog sa mga gatok sa lugar kan Biduanda.[4]

Mga arapodan kan malobago sa iba-ibang tataramon[baguhon | baguhon an source]

Iba-ibang pangaran: majagua (Bik., C. Bis.); Bago (Ilk., Bon., Ting.); marakapas (Ibn.); mayambago (Bik., C. Bis.); ragindi (Bis.); balabago (S.L. Bis.); balibago (Tag., Bis.); bauan (Ibn.); dangliu (Tag.); danglog (Sul.); hanot (Iv.); laogo (Bag.); malabago (Tag., P. Bis., S.L. Bis., Lan.); lambagu (Sul.); malabagu (Ilk.); malibago (Tag., P. Bis., Sul.); malubago (Tag., Bik.); malabago (Mag.)

Sa iba pang mga tataramon:

Hapon: Yama-asa, Oo-hamaboo. Espanyol: Algondoncillo, Hibisco marítimo, Majagua, Mahoe. Pranses: Purau (Tahiti). Thai: Po fai, Po na, Pho thale, Po thale. Portuges: Algodão da praia (Brazil).


Mga panluwas na takod[baguhon | baguhon an source]


Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. [Kasalaan nin pagpapasabot: Dae rekonosidong panbalangkay na karakter an "[". "Kasalaan nin pagpapasabot: Dae rekonosidong panbalangkay na karakter an "["."] Check |url= value (help). Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA). Retrieved 2010-02-16. 
  2. http://archives.pia.gov.ph/?m=7&r=R11&id=53807&y=2011&mo=11[permanent dead link] Kinua 16-11-14
  3. http://littleactsclub.wordpress.com/2011/06/22/planting-malubago-tree-in-coastal-areas/ Kinua 16-11-14
  4. http://littleactsclub.wordpress.com/2011/06/22/planting-malubago-tree-in-coastal-areas/ Kinua 16-11-14