Mga tataramon sa Bikol

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Bikol
Heograpikong
Distribusyon
Rehiyon nin Bikol
Pag-uuring panlinguwistikoAustronesyo
Mga subdibisyon
ISO 639-2 / 5bik
Glottologbiko1240[1]
{{{mapalt}}}
Heograpikong lawig kan mga tataramon na Bikol susog sa Etnologo

     Sentrong Bikol

     Mga tataramon na Bisaya sa Rehiyon Bikol

Nakagrupo sa apat an mga tataramon sa Rehiyon Bikol sa Filipinas. Kabali digdi an tulong grupo o pamilya nin mga tataramon na Bikol asin an grupo nin mga tataramon na Bisakol.

Klasipikasyon[baguhon | baguhon an source]

An mga tataramon sa Bikol kabali sa pamilya kan tataramon na Sentral na Pilipinas na kabali man an Tagalog asin mga tataramon na Bisaya.

Baybayon na Bikol[baguhon | baguhon an source]

An Baybayon na Bikol o Norteng Bikol pigtataram kan labi sa 2.4 milyon katao sosog sa 1990 sensus sa gabos na mga probinsya kan Rehiyon Bikol: Camarines Norte, Camarines Sur, Albay, Catanduanes, Sorsogon, asin Masbate.

Nababangâ pa man an Baybayon na Bikol sa apat (o tulong) mga tataramon:

1. Bikol Sentral o Central Bikol
Igwa ini nin mga diyalekto:
2. Mt. Isarog Agta.
3. Mt. Iraya Agta.
4. Viracnon - pigtataram sa habagat na parte kan Catanduanes.

An diyalekto sa Syudad nin Naga asin pagtaraid na mga banwaan iyo an pigbabasaran kan estandarteng tataramon kan Bikol Sentral sa media, lingua franca asin simbahan.

Kadagaan na Bikol[baguhon | baguhon an source]

An Kadagaan na Bikol o Sur na Bikol pigtataram kan labi sa 1.1 milyon katao sa ikalimang distrito kan Camarines Sur asin sa sulnopan na parte kan Albay asin Sorsogon.

Nababangâ pa man an Kadagaan na Bikol sa tulong mga tataramon:

1.Rinconada Bikol - pigtataram sa Syudad nin Iriga, mga banwaan kan Bula, Baao, Balatan, Baao, sagkod Nabua, asin parte kan Minalabac, Pili sagkod Buhi sa Camarines Sur.
2.Buhi Bikol o Buhinon - pigtataram sa Buhi, Camarines Sur asin parte kan Syudad nin Iriga.
3.Libon Bikol - pigtataram sa Libon, Albay.
4.West Albay Bikol o Oasnon - pigtataram sa Syudad nin Ligao, asin mga banwaan kan Oas, Polangui sagkod Pio Duran sa Albay.
5.Miraya Bikol - pigtataram sa Guinobatan, Camalig, Daraga, Jovellar sa Albay, asin Donsol sagkod Pilar sa Sorsogon.
6.Mt. Iriga Agta.

Norteng Catanduanes Bikol[baguhon | baguhon an source]

An Norteng Catanduanes Bikol o Pandan Bikol pigtataram kan haros 80,000 katao sa mga banwaan sa gamping norte kan Catanduanes: Caramoran, Pandan, Bagamanoc, Panganiban, asin Viga.

Bisakol[baguhon | baguhon an source]

An Bisakol iyo an mga tataramon na Bisaya na pigtataram sa rehiyon Bikol. An mga tataramon na ini agid sa Waray-Waray asin Hiligaynon alagad impluwensyado kan ibang mga tataramon na Bikol. Igwang haros 850,000 na mga parataram nin Bisakol, kabali an haros 530,000 na mga Masbatenyo.

Nababangâ pa man an Bisakol sa tulong mga tataramon:

1. Masbatenyo - pigtataram sa mga lugar kan Syudad nin Masbate, asin mga banwaan kan Mobo, Uson, Dimasalang, Palanas, Masbate, Aroroy sa isla kan Masbate, enterong isla kan Ticao, asin Claveria sa sur na parte kan isla kan Burias.
2. Amihanan na Sorsogon o Masbatenyo Sorsogon - pigtataram sa mga lugar kan Syudad nin Sorsogon, Castilla, Casiguran, asin Juban sa Sorsogon.
3. Habagatan na Sorsogon, Waray Sorsogon o Gubatnon Bikol - pigtataram sa mga lugar kan Gubat, Barcelona, Bulusan, Santa Magdalena, Matnog, Irosin, asin Bulan sa Sorsogon.

Iba pang mga tataramon[baguhon | baguhon an source]

Igwa pa man nin mga tataramon na piggagamit sa Bikol.

Mga panluwas na takod[baguhon | baguhon an source]

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Bikol". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.