Nayakas nin Keladi

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
(Nakatukdo hali sa Nayakyas nin Keladi)
Keladi Nayaka Kingdom

1499–1763
Greatest Extent Of Keladi Kingdom during the reign of Shivappa Nayaka.
Greatest Extent Of Keladi Kingdom during the reign of Shivappa Nayaka.
StatusPlantilya:Infobox country/status text
KapitolyoKeladi, Ikkeri, Bidanur
Mga opisyalmenteng tataramonKannada
Relihiyon
Hinduism
PanggogobyernoMonarchy
Raja 
• 1499–1530
Chowdappa Nayaka
• 1757–1763
Queen Veerammaji
Historikal na eraPost-medieval
• Pigtugdas
1499
• Pigtanggal na pagtugdas
1763
Plantilya:Infobox country/formernext
Parte ngunyan kanIndia
Gandaberunda na nililok sa atop, Rameshwara temple, Keladi
Shivappa Nayaka's palasyo, Shimamogga, Karnataka
Front view kan darbar hall kan Shivappa Nayaka palace
An bantog na Bekal Fort asin Kasargod sa Kerala, tinogdok kan Shivappa Nayak

An Nayakas ng Keladi (1499–1763), na bisto man bilang Nayakas kan Bednore asin Ikkeri Nayakas, na sarong dinastiyang Indian na nakabase sa Keladi sa presenteng distrito nin Shimoga kan Karnataka, India. Sinda na sarong importanteng naghahading dinastiya sa post-medieval Karnataka. Inot sindang namuno bilang sarong basalyo kan sikat na Vijayanagar Empire. Matapos an pagbagsak kan imperyo kan 1565, nakakua sinda nin kalayaan asin pinasiyahan an mga importanteng bahagi kan rehiyon nin Malnad kan Western Ghats sa presente sa Karnataka, kadaklan sa mga lugar sa mga baybaying rehiyon nin Karnataka asin an tahaw kan kapatagan sa gilid kan salog Tungabhadra. Kan 1763 AD, sa saindang pagiiwal kay Hyder Ali, sinda na hinihigop sa Kahadean kan Mysore. Ginampanan ninda an sarong importanteng bahagi sa kasaysayan nin Karnataka, sa panahon kan pagkaribong asin pagkapida-pidaso na karaniwang namayani sa Timog India pagkatapos kan pagbagsak kan Imperyong Vijayanagar. An mga pinuno kan Keladi na poon sa mga kasta nin Vokkaliga asin Banajiga dangan mga Veerashaiva sa paagi kan pananampalataya. An Haleri Kingdom na namuno sa Coorg sa pagitan nin 1600 A.D asin 1834 A.D. na itinindog kan sarong miyembro kan pamilya Keladi.

Nayaka clan[baguhon | baguhon an source]

Si Chaudappa Nayaka, orihinal na Chauda Gowda, (1499 - 1530), gikan sa sarong baryo na inapod Pallibailu harani sa Keladi. Aki siya nin mag-agom na Basavappa asin Basavamambe, na yaon sa pag'ooma. Siya an kaenot-enoteng namamayo na namahala sa lugar palibot kan Shimoga, nagsirbe paagi nin sadiring kakayahan asin akumen asin sarong kabu'bana kan Imperyo Vijayanagara.

Si Sadashiva Nayaka (1530-1566) [1] importanteng namamayo sa Imperyo nin Vijayanagar asin nakua an titulong Kotekolahala gikan ki emperador Aliya Rama Raya para sa saiyang mga heroe sa ralaban nin Kalini.An mga probinsia sa baybayon nin Karnatika napasairarom kan saiyang direktang pamamahala. Nagbalyo siya sa kabisera pasiring sa Ikkeri na mga 20 kilometros.  hali sa Keladi.

Paghabo asin katapusan[baguhon | baguhon an source]

Sa laog nin labing duwang gatos na taon kontrolado kan kahadean an mga rehion sa baybayon asin malnaktad na lugar sa presenteng panahon na Karnataka asin pinalakop ninda an mayaman na tradisyon nin negosyo sa Ingles, Portugues, asin Olandes.[2] Minsan siring, sa panahon nin pagdiklom na nangyari kan pagbagsak kan dakulang imperyong Hindu, an Imperyo Vijayagar, daing ontok na mga kampanya tumang sa lokal na mga namamayo asin Kahadean nin Mysore patin an panriribok kan Marathas sa katapustapusi pinalupog an kaha asin nagresulta sa katapusan kan kahadean.

Literatura[baguhon | baguhon an source]

Kannada[baguhon | baguhon an source]

    • Keladinripavijayam ni Linganna
    • Shivagita ni Tirumalabhatta

Sanskrit[baguhon | baguhon an source]

  • Shivattvasratnakara ni Hadeng Bambapa
  • Tattva Kausthuba ni Bhattoji Dikshita
  • Ashvapandita ni Manapriya.

Arkitektura[baguhon | baguhon an source]

templo ni Aghoreshwara sa Ikkeri
Templo nin Rameshwara sa Keladi
Si Mahisha Mardhini, sarong iskultura sa Palasyo Shivappa Nayaka asin museo

Nagtugdok an Keladi Nayakas nin pirang mga mahusay na templo sa Ikkeri asin Keladi gamit ang kombinasyon kan huring Kadamba, Hoysala, Vijayanaga, asin Dravida estilo. An paggamit nin granite para sa saindang konstruksyon nagpapahiling na sinda nagsusunod sana sa modelo kan Vijayagar sa arkitektura. An templo nin Aghoreshwara sa Ikkeri asin an templeng templo sa Rameshwara iyo an pinakamarhay na halimbawa kan arte ni Nayakas. Vijayanagar-style pruels na may hipogryphs lakop; inaapod na mga kolum (kadepisyo nin mga kabayo asin leon siring kan mahihiling digdi sa Hampi). Ini mga harigi na may naka-itaas na mga leon, pwedeng an saindang para'arit nagtaas o yaon sana sa nakatukaw na posisyon, asin mga poste na igwang garo osipon na hayop na may enotan na mga tabay, balisong sa likod kaininyog na bitis, asin may armadong nakasakay sa likod kaini na kapakipakinabang mahiling sa Ikkeri. Ang iskultura sa atop na naglaladawan kan sarong Gandaberunda, an osipon duwa-sa duwang may payo na gamgam nin Karnataka, mahihiling sa Keladi. Siring man, sa templo nin Rameshwara, an sarong hariging iskultura nagpapahiling nin Maratha Rajaram kaiba si Keladi Chennamma (history igwa ining naprotektaran ni Rajaram kan siya yaon pa ngane hale sa mga Mughals).

Mga ladawan[baguhon | baguhon an source]

Hilingon pa[baguhon | baguhon an source]

  • Kasaysayan nin Karnata
  • politikal na kasaysayan kan Edad Media na Karnata


Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Friedberg, Arthur L.; Friedberg, Ira S. (2009). Sadashiva Nayaka reign. Coin & Currency Institute. ISBN 9780871843081. Retrieved 30 June 2015. 
  2. Shastry, Bhagamandala Seetharama (2000). Goa-Kanara Portuguese Relations, 1498–1763. New Delhi: Concept Publishing Company. p. 112, 145-147, 180-204. ISBN 8170228484.