Amelia Lapeña Bonifacio

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Amelia Lapena-Bonifacio 2005

Si Amelia Lapeña Bonifacio (Abril 4, 1930 – 2020) sarong Filipinang dramatista , puppeteer, asin edukador na nabantog sa bansag na "Grande Dame of Southeast Asian Children’s Theatre."[1][2][3] Siya inonra kan 2018 bilang sarong Artista Nasyonal kan Filipinas sa Teatro- sarong honor na iyo na an pinakahalangkaw na pagmidbid kan Filipinas sa mga artista.[4][5]

Enot na mga taon[baguhon | baguhon an source]

Si Amelia Lapeña-Bonifacio, bisto sa apod na Tita Amel kan saiyang mga estudyante, namundag sa Binondo, Manila kan 1930. Siya nag'adal nin teatro tradisyonal kan Hapon (suportado kan Office of Asian Pacific Affairs ASPAC), kan inapod na teatrong tradisyonal kan Sur-subangan nin Asya (suportado kan Ford Foundation), asin man kan teatrong pang'aki internasyonal (suportado kan Toyota Foundation). An pagsaligsig nagkumbinsir saiya na kaipohan nanggad nin sarong teatro na para sa mga tagadalan na mga hubin na an inuusar mga Asyano asin filipinong mga puppet asin inspirado kan Bunraku nin Hapon asin kan wayang nin Indones (puppet na gihoy asin teatrong anino na istilo).[6]

Si Bonifacio nagin iskolar kan Fulbright kan 1956 asin saiyang nakua an saiyang Master of Arts degree sa Speech asin Drama sa University of Wisconsin kan 1958. Sinurat niya an primero niyang dula, “Sepang Loca,” kan 1957 asin nasundan kan “Rooms” kan sunod na taon. An duwang obra pareho nagawadan nin premyo sa Wisconsin Playwrighting Competition asin ipinasale sa UW Play Circle Theater, na kun saen siya na kagtokda' iyo mansana an nagdesinyo kan “Sepang Loca.” An duwang obra ngapit napublikar sa mga magasin literaryo kan Estados Unidos.[7]

Durante kan mga panahon na idto, siya na hubin asin Asyanong iskolar sa Fullbright sinabihan kan sarong propesor niyang Amerikano na an saiyang 1-aktong drama igwang 18 karakter, na sobra-sobra daa sa dating format kan panahon na idto. An saiya pating materyal nagtatrato sa aborsyon, bagay na bihirang masambit kan mga 1950. Simbag ni Amelia na sa saiyang katiriponan an mga Asyanong dula dakul talagang mga karakter, anoman an lawig. An saiyang propesor naghagad dispensa kan huri ta dai niya pala daa natantya nin tama an saiyang obra.[8]

An saiyang pagsaligsig sa teatrong tradisyonal nin Filipinas suportado kan University of the Philippines Office of Research Coordination, Zarzuela Foundation of the Philippines, Inc., Zarzuela Foundation of the Philippines, Inc., asin kan American Philosophical Society.[9]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]