Amihan (mitolohiya)
Si Amihan iyo an sarong diyos na piglaladawan bilang sarong gamgam sa mitolohiya kan Filipinas. Susog sa osipon na Tagalog, si Amihan an enot na nilalang na nag-ukod sa kinaban, kaibahan kan mga diyos na si Bathala asin Aman Sinaya. Sa sarong alamat, si Amihan piglalarawan bilang sarong gamgam na nagluwas sa enot na mga tawo, sinda Malakas asin Maganda, hale sa tanom na kawayan.
Amihan asin Habagat sa mga osipon asin mito
[baguhon | baguhon an source]Magkailusyon na Diwata kan Duros
[baguhon | baguhon an source]Si Amihan an personipikasyon kan Amihanan-subangan na Duros sa mitolohiya kan Filipinas. Sa sarong osipon, si Habagat namoot ki Amihan asin nakipagkumpetensya sa ibang mga diyos nin doros, kaiba an saiyang pinakamabangis na karibal, si Buhawi (Bagyo), sa sarong paligsahan nin rikas asin kusog. Pagkatapos na magin mapanggana, dinara niya si Amihan sa Himpapawiran, kun saen sinda magkaibanan na namahala. [1]
An mga Aki kan Bathala
[baguhon | baguhon an source]Sa ibang bersyon imbes na magkaminuruutan sinda magturugang. Si Amihan ilinaladawan man kaiba si Habagat na nagpapaliwanag kan mga pattern nin doros sa nasyon. Sa sarong osipon, sinda ilinaladawan bilang mga aki kan supremong dios na si Bathala. Tinutugutan sinda kan saindang ama na mag-aling nin sunod-sunod, kada kabangang taon, nin huli ta an pag-awit kan duwa na magkaibanan nagigin dahelan nin pagkaraot sa daga. Si Amihan ilinaladawan bilang an mas maboot na tugang na babae mantang si Habagat ilinaladawan bilang an mas aktibong tugang na lalaki. [2]
Sa saro pang osipon, si Amihan ilinaladawan bilang sarong higante na nakikipaglaban sa saro pang higanteng si Habagat. [3]
An mito nin Paglalang
[baguhon | baguhon an source]Sa osipon kan Tagalog, si Amihan saro sa mga enot na linalang sa uniberso, kaiba si Bathala asin si Aman Sinaya. Sia an personipikasyon kan doros na hale sa amihanan-sirangan, na parateng ilinaladawan bilang sarong magayon, halabang buhok na babae na nagdadara nin malipot na doros asin nagpoprotehir sa mga parasira. Si Amihan nagkaigwa nin mahalagang papel sa mito nin paglalang, kun saen nagpoon siya nin gera [4] sa pag-ultanan ni Bathala (Dios nin Kalangitan) asin Aman Sinaya (Dios nin Dagat). Nagkua nin porma nin sarong gamgam, siya naglayog sa pag-ultanan ninda, na nagdara nin katuninungan asin nagtabang sa pagbilog kan arkipelago kan Pilipinas. [5]
Sa kultura
[baguhon | baguhon an source]- An Amihan igwa nin dakul na bersyon sa mitolohiya kan Pilipinas huli sa pagkakaiba-iba kan kultura kan nasyon asin an nagbabagong naturalesa kan mga oral na tradisyon. Sa sarong istorya, siya an obheto nin pagkamoot sa sarong paligsahan sa doros sa pag-ultanan ni Habagat asin iba pang mga diyos nin doros. [1] Sa saro pa, siya pigladawan bilang an mas maboot na tugang na babae ni Habagat, na an duwang doros nagsasalin-salin sa saindang papel tanganing maibitaran an pagkaraot. [2] Sa nagkapirang osipon, si Amihan pigladawan bilang sarong higante na nakikipaglaban ki Habagat. [3] Sa mito nin paglalang, siya an nagtutugtog nin sarong krusyal sa pag-ultanan kan mga diyos na si Bathala (Dios kan Kalangitan) asin Aman Sinaya (Dios kan Dagat) asin nagtatabang sa pagbilog kan arkipelago kan Pilipinas. An mga pagkakaiba-iba na ini nagpapahiling kan manlaen-laen na interpretasyon kan Amihan sa mga rehiyon asin komunidad sa Pilipinas.
Mga Reperensya
[baguhon | baguhon an source]- ↑ 1.0 1.1 Coquia, Jorge Rioflorido (1982). Selected essays on the law of the sea. Series one. Philippines. Makati, Metro Manila, Philippines: Published for the Secretariat to the Cabinet Committee on the Law of the Sea Treaty by the Development Academy of the Philippines Press. ISBN 978-971-15-2001-4. Error sa pag-cite: Invalid
<ref>tag; name ":1" defined multiple times with different content - ↑ 2.0 2.1 Boquet, Yves (2017). The Philippine Archipelago. Springer Geography. Cham: Springer. ISBN 978-3-319-51926-5. Error sa pag-cite: Invalid
<ref>tag; name ":2" defined multiple times with different content - ↑ 3.0 3.1 Eugenio, Damiana L., ed. (2001). The myths. Philippine folk literature / Damiana L. Eugenio (Second ed.). Diliman, Quezon City: Univ. of the Philippines Press. ISBN 978-971-542-291-8. Error sa pag-cite: Invalid
<ref>tag; name ":3" defined multiple times with different content - ↑ The American City. An outline of its development and functions. By Henry C. Wright. Chicago: A. C. McClurg & Company. https://doi.org/10.1002/ncr.4110050436.
- ↑ Demetrio, Francisco. Creation Myths among the Early Filipinos. https://doi.org/10.2307/1177800.