Bagyong Auring (2009)

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Tropical Depression Auring
Tropical depression (JMA scale)
Tropical Depression Auring on January 4
NabuoJanuary 3, 2009
NawaraJanuary 6, 2009
Duros10-minute sustained: 55 km/h (35 mph)
Pressure1000 hPa (mbar); 29.53 inHg
Mga gadan1 direct, 1 indirect, 9 missing
Mga danyos$498,127.8 (2017 USD)
Apektadong lugarPhilippines
Parte kan 2009 Pacific typhoon season

An tropikong Depresyon na si Auring naporma bilang tropikong kapurisawan kan Disyembre 30, 2008, sa timog - sirangan nin Manila sa Pilipinas. Sa suminunod na pirang aldaw an kapurisawan luway - luway na nabilog bago kan Enero 3, an Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration(PAGASA) asin an Japan Meteorological Agency (JMA), nagbareta na an kapurisawan mas nagkusog bilang enot na tropikong depresyon kan panahon na ito kaya ini pinangaranan kan PAG-ASA nin Auring. Mantang an Depresyon nag - aabante pasiring sa halangkawon na sirong nin doros, dai iyan nagkaigwa nin ano man na pagkusog asin huring kabtang kan Enero 5 mantang nagdadangadang si Auring sa baroklinikong sona, ini ibinaba na kang PAGASA bilang saro na sanang raot kang panahon bago an JMA uminoyon sa sunod na aldaw mantang iyan idinedeklarar kan JTWC.

An makosog na oran hale ki Auring nagbunga nin grabeng pagbaha sa sirangan kan Pilipinas. Duwang tawo an nagadan asin siyam pa an nawawara. May total na 305 harong an nadistroso asin 610 pa an naraot. Dugang pa, kinakarkulong 53 na ectares (130.9 ektarya) nin bagas asin 3.5 ectares (8.6 ektarya) nin mais an naraot. Mga 43,851 katawo an naapektaran kan depresyon asin danyos na kinakarkulo na nasa PHP 23 milyones ($498,318 USD).

Kasaysayan nin Meteorolohiya[baguhon | baguhon an source]

Map plotting the track and the intensity of the storm, according to the Saffir–Simpson scale

Huri kan Enero 1, 2009, ipigreport kan Joint Typhoon Warning Center (JTWC) na nagbibilog an sarong raot kan panahon na mapadagos sa laog nin 48 oras sa laog kan 730 km (455 mi), to the timog sirangan kan Manila saPilipinas. An raot kan panahon mas nag-oorog sa norte quadrante na may maluyang pag-ikot sa tahaw.[1][2] An subtropikong panahon nakatabang na makapaluya sa kapurisawan asin sa darang duros kaini . Alagad, kan an kapurisawan nagsibog sa mas halangkaw na lugar dai na ini inaasahan an mabilog bilang tunay na bagyo sa laog nin 48 oras. Sa sumunod na 48 an kapurisawan luway-luway na nag-orog, kaya ipigpahayag kan Japan Meteorological Agency (JMA) asin kan Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA) amay kan Enero 3 na ini nagin nang enot na bagyo kan panahon, asin pinangaranan na Auring kan PAGASA kun saen ini yaon sa lokasyon na 140 km (85 mi) sirangan kan Surigao City kan isla kan Pilipinas saMindanao.[3][4] Ini nabilog dahil kan hababang lebel kan sirkulasyon nagpuon magpakusog sa bagyo kan ini magpasiring paitaas saibong kan makukusog na huyop kan duros. [5] Sa sumunod na duwang aldaw, si Auring nagsibog pasiring sa sirangan, an alang na duros nagpuon magpatos sa maluyang lebel kang sirkulasyon kaini sa tahaw na nagpoon magpaluya sa depression pagkatapos kaining abuton an duros na 45 km/h, (30 mph) 10-min sustained asin pressure na1006 hPa/Mbar.[6][7]Kan an baroklinikong sona harani na sa depresyon kan Enero 5, ibinaba na kan PAGASA an depression bilang low pressure habang nagrarani ang baroklinikong sona sa depresyon, kan an bertikal na duros nagkusog asin padagos na nagpaluya sa bagyo. Alagad ang JMA padagos ang patanid manungod sa epekto kan depression hanggan sa sumunod na pagkaaga kan an depression padagos nang ideklarang tapos na kan JTWC asin JMA.[8][9][10][11]

Mga Pag-andam Asin Epekto[baguhon | baguhon an source]

An Tropikal na Krisis Nag - aanimar sa Enero 3.

Kan ibilang na tropikal na depresyon, an Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration nagpaluwas nin Pampublikong patanid na Signal #1 sa Samar, Leyte, Camotes Islands, Surigao del Norte, Siargao Island, asin Dinagat Island sa duros na 60 km/h (37mph) an linalaoman na makaapektar sa lugar na idto.[4] Pakalihis nin tolong oras, an Biliran Island ibinugtak man sa irarom kan nagpapatanid na senyal.[12] Kan Enero 4, an gabos na senyal, apuera sa Eastern Samar, sa Pilipinas.[13] An kan an bagyong Auring padagos nang nagrayo sa Pilipinas. An nagpapatanid na senyal sa Sirangan kan Samar hinale amay kan suminunod na aldaw.[14]

An makosogon na oran hale ki Auring nagpoon na magpabaha sa sirangan na mga probinsiya kan Pilipinas. May total na 38,764 katawo an pina evacuar tanganing makalikay sa baha. Huli sa mga oran nagdakol an tubig sa salog nin Cagayan, na nagbunga kan pagkagadan nin 12-anyos na solterito sa Siudad nin Gingoog. Sa Siudad nin Talisay, Cebu, sarong 27-anyos na babae an nagadan pakatapos na siya makuryente sa sarong poste na natumba kan makusog na doros na gibo ni Auring. An siyam na iba pang tawo, na anas aki, nailistang nawawara. Mga 12,211 katawo an nawalat sa mga duungan huli sa peligrosong mga kamugtakan na resulta kan depresyon. An dugang pang 14 trak, 44 magian na kotse, 75 pasahero, 27 barko asin 295 rolyong kargamento an dai n nakahale sa duungan. Grabeng pagbaha an nakaraot sa 305 harong, na an 199 sa Macasandig. An iba pang 610 harong nagsustenir sa danyos. Kinakarkulo na 53 hectares (130.9 ektarya) nin bagas asin 3.5 ectares (8.6 ektarya) na mais an nadistroso. Mga 43,851 katawo an naapektaran kan bagyo, kadaklan harani sa Salog nin Cagayan. An mga natada pang oran ni Auring nagdara giraray nin makosog na oran sa binahang mga lugar kan Enero 7, na nagpoon sa nagkapirang kadagaan na nakaolang sa mga tinampo asin nakadadanyar sa suplay nin kuryente,asin nagdulot nin kawaran nin kureyente sa ibang parte kan Catanduanes sa laog nin nagkapirang oras. Kinakalkulo na PHP23 milyones ($498,318 USD) an nagin danyos kan bagyo asin 5,000 na pamilya an nawaran nin harong.

Pakalihis nin kagadanan[baguhon | baguhon an source]

An grabeng pagbaha sa Isla nin Siargao nagresulta sa grabeng perwisyo.[15] Apuera sa kamugtakan nin kalamidad sa Isla nin Siargao, 16 na baryo sa laog kan Cagayan de Oro City an idineklarar na mga lugar nin kalamidad.[16] Sa pagtapos ni Auring, an Departamento kan Social Welfare and Development (DSWD) nagtao nin mga pakete nin kakanon sa pamilya asin tabang sa binahang mga lugar, na nagkakantidad sa PHP 372,760 (USSSS8,120). An mga pondo para sa pag - ayuda nasa kantidad sa PHP 292,189.11 (US $6,365), mga suplay nin kakanon nagkantidad sa PHP 77,431.2(US$1,686), asin mga bagay na bakong kakanon nagkantidad sa PHP 413,568 (US$9,009) makukua kun kaipuhan. An mga residente na nawaran nin harong sa Siudad nin Iligan tinawan nin tabang sa kinakarkulong kantidad na PHP 1,129,870(US$24,613).[17]

An Supermarket kan Robinson nagdonar nin 97 pakete nin bihon, 77 pakete nin bihon palabok, 525 pakete nin misua, asin 208 lata nin carnenorte; an Cagayaan de Oro Hotel asin Restaurant Association nagdonar nin 12 bag nin linen; an Nestlé nagtao nin 51 kahon nin milo; an Grains Retailers Confederation kan Pilipinas nagpadara nin 30 sako nin bagas; an National Transmission Corporation nagtao nin siyam na kahon na may manlaen-laen na de lata; an Rotary International District 3870 nagdonar nin anom na sako nin bagas, sarong kahon nin gamit na gubing, asin 40 patos nin tinapay; an STI Rotary Club of Center Point nagtao nin 50 kahon in sari-saring kakanon; an SM City Cagayan nagdonar nin 180 pakete nin kakanon para sa mga pamilya; an DYNAMIC Pharmacy nagtao nin sarong kahon nin asosadong bolong; an Xavier Estates Catholic Groups nagpadara nin mga bado asin kahon nin kakanon; Si Bombo Radyo Radyo Philippines nagdonar nin tolong kahon nin nakaboteng tubig asin manlaen-laen na mga kakanon, asin an PNRC nagtao nin 36 na sako nin paroy, 18 kahon nin sardinas, asin 38 kahon nin mga noodles.[17]

Hilingon pa lalo[baguhon | baguhon an source]

 

References[baguhon | baguhon an source]

 

Panluwas na takod[baguhon | baguhon an source]

  1. ↑ Joint Typhoon Warning Center (2008-12-31). "Tropical Depression Auring Best Track (part 1)". United States Naval Research Laboratory. Archived from the original on January 8, 2009. 
  2. ↑ "Significant Tropical Weather Advisory for the Western and Southern Pacific 2009-01-01 22z". Joint Typhoon Warning Center. 2009-01-01. Archived from the original on 2008-10-05. Retrieved 2021-04-01. 
  3. ↑ "JMA WWJP25 Advisory 2009-01-03 00z". Japan Meteorological Agency. 2009-01-03. Archived from the original on 2013-02-21. Retrieved 2021-04-01. 
  4. ↑ 4.0 4.1 "Tropical Cyclone Alert: Tropical Depression "Auring" January 3, 2009 10z". Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration. January 3, 2009. Archived from the original on January 3, 2009. 
  5. ↑ "Significant Tropical Weather Advisory for the Western and Southern Pacific 2009-01-03 20z". Joint Typhoon Warning Center. 2009-01-03. Archived from the original on 2008-10-05. Retrieved 2021-04-01. 
  6. ↑ "Significant Tropical Weather Advisory for the Western and Southern Pacific 2009-01-04 06z". Joint Typhoon Warning Center. 2009-01-04. Archived from the original on 2009-11-08. 
  7. ↑ "Storm log: Tropical Depression Auring 2009". Typhoon 2000. 2009-01-03. Archived from the original on November 8, 2009. 
  8. ↑ "Significant Tropical Weather Advisory for the Western and Southern Pacific 2009-01-05 22z". Joint Typhoon Warning Center. 2009-01-05. Archived from the original on 2008-10-05. Retrieved 2021-04-01. 
  9. ↑ "PAGASA Advisory 2009-01-05 22z". Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration. 2009-01-05. Archived from the original on January 5, 2009. 
  10. ↑ "JMA Advisory 2009-01-06 00z". Japan Meteorological Agency. Archived from the original on 2013-02-21. Retrieved 2021-04-01. 
  11. ↑ "Significant Tropical Weather Advisory for the Western and South Pacific Oceans 2009-01-06 06z". Joint Typhoon Warning Center. Archived from the original on 2008-10-05. Retrieved 2021-04-01. 
  12. ↑ "PAGASA Advisory 2009-01-03 15z". Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration. 2009-01-03. Archived from the original on January 3, 2009. 
  13. ↑ "PAGASA Advisory 2009-01-04 09z". Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration. 2009-01-04. Archived from the original on January 4, 2009. 
  14. ↑ "PAGASA Advisory 2009-01-05 03z". Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration. 2009-01-05. Archived from the original on January 5, 2009. 
  15. ↑ Empty citation (help) 
  16. ↑ . 
  17. ↑ 17.0 17.1 Empty citation (help) 
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bagyong_Auring_(2009)&oldid=258710"