Astronomiya

Higanteng mosaiko kan Hubble sa Crab Nebula, na iyo sarong tada na supernova

Histura kan Milky Way hale sa La Silla Observatory

An astronomiya (Ingles: astronomy, gikan sa Griego: ἀστρονομία, na literal na nangangahulogan na siyensang nag-aadal sa mga ley kan mga bitoon) iyo an natural na siyensya na minaadal sa mga selestyal na bagay asin pangyayari. Ginagamit kaini an matematika, pisika, asin kimika tanganing ipaliwanag an ginikanan asin ebolusyon ninda. Kaiba sa mga bagay na pinagkakainteresan an mga planeta, bulan, bitoon, nebulae, galaksiya, asin kometa. Kabale sa mahalagang mga pangyayari an supernova radisyon, gamma ray burst, quasars, blazars, pulsars, asin cosmic microwave background radiation. Sa pankagabsan, pinag-aadalan kan astronomiya an gabos na hale sa luwas kan atmospera kan Kinaban. An kosmolohiya iyo sarong sanga kan astronomiya na minaadal kan uniberso sa kabilogan.

An astronomo saro sa pinakadaan na natural na siensia. An enot na mga sibilisasyon sa nakarekord na kasaysayan naggibo nin metodong mga komento sa langit kun banggi. Kaiba digdi an mga Babilonyo, Griego, Indian, Ehipsiyo, Intsik, Maya, asin dakol na suanoy na tubong tawo sa Amerika. Kan nakaagi, kaiba sa astronomiya an mga disiplina na arog kan astrometry, pagpalayas sa langit, astronomiya sa astronomiya, asin paggibo nin mga kalendaryo. Ngonyan na mga aldaw, an propesyonal na astronomiya parateng sinasabi na kapareho kan astrophysics.

An propesyonal na astronomiya nababanga sa obserbasyonal asin teoretikong mga sanga. An astronomiya kan obserbasyon nakasentro sa pagkaigwa nin impormasyon hale sa mga komento nin astronomikong mga bagay. Dangan inaanalisar an impormasyon na ini na ginagamit an pundamental na mga prinsipyo nin pisika. An astronomiya sa teoretikong mga bagay iinoopresir sa pag - oswag nin komputer o analtikal na mga modelo tanganing iladawan an astronomikong mga bagay asin pangyayari. An duwang langtad na ini magkakomplemento. An teoretikong astronomiya naghihingoang ipaliwanag an obserbasyonal na mga resulta asin komento ginagamit tanganing patunayan an teoretikong mga resulta.

An astronomo saro sa pira sanang siensia na dian aktibo an mga amor propio. Ini nangorognang totoo para sa pagkadiskobre asin pag - obserbar sa temporaryong mga pangyayari. Nagtabang an mga astronomo sa dakol na mahalagang diskobremiento, arog baga kan paghanap nin bagong mga kometa.