Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Niyog"

Baguhon an mga link
Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Browse history interactively
← Mas lumaMas bago →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Luckas-bot (urulay | ambag)
7,776 edits
s robot minadugang: sk:Kokosová palma
Xqbot (urulay | ambag)
10,625 edits
s robot minamodifikar: sk:Kokosovník; cambios triviales
Linya 1: Linya 1:
[[ladawan:1859-Martinique.web.jpg|right|thumb|280px|An tinanom na niyog]]
[[Ladawan:1859-Martinique.web.jpg|right|thumb|280px|An tinanom na niyog]]








An '''niyog''' (Cocos nucifera) tinanom na kaapil sa pamilyang Arecaceae (palmera). Ini sana an inaako na species sa genus na Cocos <ref>WCSP, World Checklist of Selected Plant Families [http://apps.kew.org/wcsp/qsearch.do?plantName=Cocos&page=quickSearch ''Cocos'']</ref> asin nadakula ining palmera, asin kun lanyog na, naabot 30 metros an langkaw, na an mga pala'pa' niya naabot 4-6 metro an laba, an mismong matarigwis na dahon niya naabot 60-90 sentimetro an laba. Kun aragirang na an mga dahon saka pala'pa', ini natigpo sanang malinig sa saiyang kahawakan. An niyog na arapodan pwede manongod sa banhi, o sa bunga.
An '''niyog''' (Cocos nucifera) tinanom na kaapil sa pamilyang Arecaceae (palmera). Ini sana an inaako na species sa genus na Cocos <ref>WCSP, World Checklist of Selected Plant Families [http://apps.kew.org/wcsp/qsearch.do?plantName=Cocos&page=quickSearch ''Cocos'']</ref> asin nadakula ining palmera, asin kun lanyog na, naabot 30 metros an langkaw, na an mga pala'pa' niya naabot 4-6 metro an laba, an mismong matarigwis na dahon niya naabot 60-90 sentimetro an laba. Kun aragirang na an mga dahon saka pala'pa', ini natigpo sanang malinig sa saiyang kahawakan. An niyog na arapodan pwede manongod sa banhi, o sa bunga.


[[ladawan:Coconut.png|thumb|left|sarong tibuho na niyog]]
[[Ladawan:Coconut.png|thumb|left|sarong tibuho na niyog]]


Nakua daa an ngaran kan niyog sa mga eksplorador na Portuges, mga maglalayag ni [[Vasco da Gama]] sa Indya, na iyo an enot na nagdara kaini sa [[Europa]]. An kayumanggihon asin mabuhok na hitsura kan tibuho nagparomdom sainda kaidtong sarong "isaw" o asuwang na inapod Coco. <ref>[http://books.google.com/books?id=RxGv6tMX2QcC&pg=PT481&dq=coco+fantasma+portugueses&lr=&as_brr=3 pg481]</ref>
Nakua daa an ngaran kan niyog sa mga eksplorador na Portuges, mga maglalayag ni [[Vasco da Gama]] sa Indya, na iyo an enot na nagdara kaini sa [[Europa]]. An kayumanggihon asin mabuhok na hitsura kan tibuho nagparomdom sainda kaidtong sarong "isaw" o asuwang na inapod Coco. <ref>[http://books.google.com/books?id=RxGv6tMX2QcC&pg=PT481&dq=coco+fantasma+portugueses&lr=&as_brr=3 pg481]</ref>
Dati inapod ining ''nux indica'' ni [[Marco Polo]] kan 1280 kan siya yaon sa [[Sumatra]], na sinapi man na termino sa mga Arabo na nag'apod man kaini جوز هندي jawz hindī, o niyog Indyano. Kan ini uminabot sa Inglatierra, nawalat an pangaran na coco, asin isinumpay an 'nut'.
Dati inapod ining ''nux indica'' ni [[Marco Polo]] kan 1280 kan siya yaon sa [[Sumatra]], na sinapi man na termino sa mga Arabo na nag'apod man kaini جوز هندي jawz hindī, o niyog Indyano. Kan ini uminabot sa Inglatierra, nawalat an pangaran na coco, asin isinumpay an 'nut'.


== Ginikanan ==
== Ginikanan ==
Linya 17: Linya 17:
* Mga rekord nin fossil sa [[New Zealand]] nagpapahiling na igwang nagtubo igdi kadto pang 15 milyon na taon nakaagi, nin saradit na tinanom nakaagid nanggad sa niyog.
* Mga rekord nin fossil sa [[New Zealand]] nagpapahiling na igwang nagtubo igdi kadto pang 15 milyon na taon nakaagi, nin saradit na tinanom nakaagid nanggad sa niyog.


* Mga gurangan nang fossil kan niyog nakotkot sa [[Karnataka]], [[Rajasthan]] Thennai sa [[Kerala]] sa pampang kan Salog Palar, Then-pennai, Thamirabharani, Cauvery asin sa mga gilid bukid kan Kerala, [[Konaseema]]-[[Andhra Pradesh]], [[Maharashtra]] ([[India]])
* Mga gurangan nang fossil kan niyog nakotkot sa [[Karnataka]], [[Rajasthan]] Thennai sa [[Kerala]] sa pampang kan Salog Palar, Then-pennai, Thamirabharani, Cauvery asin sa mga gilid bukid kan Kerala, [[Konaseema]]-[[Andhra Pradesh]], [[Maharashtra]] ([[India]])
* An pinakagurang nakotkot sa [[Khulna]], [[Bangladesh]].
* An pinakagurang nakotkot sa [[Khulna]], [[Bangladesh]].
* Nasambit man an niyog sa rekord kan [[Mahawamsa]] kan [[Sri Lanka]], mga ika2-enot na siglo B.K. An rekord man kan [[Culawamsa]] nagtotomoy na si Hadeng Aggabodhi I ([[575]]–[[608]]) nagkaag hardin nin tolong [[yojana]] an laba, na posible iyo an pinakaenot na pawa nin niyog.
* Nasambit man an niyog sa rekord kan [[Mahawamsa]] kan [[Sri Lanka]], mga ika2-enot na siglo B.K. An rekord man kan [[Culawamsa]] nagtotomoy na si Hadeng Aggabodhi I ([[575]]–[[608]]) nagkaag hardin nin tolong [[yojana]] an laba, na posible iyo an pinakaenot na pawa nin niyog.
Linya 29: Linya 29:
* [http://www.bioversityinternational.org/Plants_and_Animals/Coconut/index.asp Coconut]
* [http://www.bioversityinternational.org/Plants_and_Animals/Coconut/index.asp Coconut]
* [http://www.hear.org/species/cocos_nucifera/ ''Cocos&nbsp;nucifera'' information] from the [http://www.hear.org/ Hawaiian Ecosystems at Risk project (HEAR)]
* [http://www.hear.org/species/cocos_nucifera/ ''Cocos&nbsp;nucifera'' information] from the [http://www.hear.org/ Hawaiian Ecosystems at Risk project (HEAR)]
*[http://www.bioversityinternational.org/Publications/pubfile.asp?ID_PUB=392 Descriptors for Coconut (Cocos nucifera L.)]
* [http://www.bioversityinternational.org/Publications/pubfile.asp?ID_PUB=392 Descriptors for Coconut (Cocos nucifera L.)]
*[http://www.coconutresearchcenter.org/ Coconut Research Center]
* [http://www.coconutresearchcenter.org/ Coconut Research Center]




==Toltolan==
== Toltolan ==
{{reflist}}
{{reflist}}
{{stub}}
{{stub}}
Linya 92: Linya 92:
[[si:පොල්]]
[[si:පොල්]]
[[simple:Coconut palm]]
[[simple:Coconut palm]]
[[sk:Kokosová palma]]
[[sk:Kokosovník]]
[[sl:Kokosova palma]]
[[sl:Kokosova palma]]
[[sr:Кокосова палма]]
[[sr:Кокосова палма]]

Pagbabago puon kaitong 20:53, 28 Setyembre 2010

An tinanom na niyog



An niyog (Cocos nucifera) tinanom na kaapil sa pamilyang Arecaceae (palmera). Ini sana an inaako na species sa genus na Cocos [1] asin nadakula ining palmera, asin kun lanyog na, naabot 30 metros an langkaw, na an mga pala'pa' niya naabot 4-6 metro an laba, an mismong matarigwis na dahon niya naabot 60-90 sentimetro an laba. Kun aragirang na an mga dahon saka pala'pa', ini natigpo sanang malinig sa saiyang kahawakan. An niyog na arapodan pwede manongod sa banhi, o sa bunga.

sarong tibuho na niyog

Nakua daa an ngaran kan niyog sa mga eksplorador na Portuges, mga maglalayag ni Vasco da Gama sa Indya, na iyo an enot na nagdara kaini sa Europa. An kayumanggihon asin mabuhok na hitsura kan tibuho nagparomdom sainda kaidtong sarong "isaw" o asuwang na inapod Coco. [2] Dati inapod ining nux indica ni Marco Polo kan 1280 kan siya yaon sa Sumatra, na sinapi man na termino sa mga Arabo na nag'apod man kaini جوز هندي jawz hindī, o niyog Indyano. Kan ini uminabot sa Inglatierra, nawalat an pangaran na coco, asin isinumpay an 'nut'.

Ginikanan

  • Mga rekord nin fossil sa New Zealand nagpapahiling na igwang nagtubo igdi kadto pang 15 milyon na taon nakaagi, nin saradit na tinanom nakaagid nanggad sa niyog.

Mga panluwas na takod


Toltolan

  1. ↑ WCSP, World Checklist of Selected Plant Families Cocos
  2. ↑ pg481
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Niyog&oldid=67482"