Hilaria Aguinaldo

Hilaria Aguinaldo
Hilaria Aguinaldo
Pinakaenot na First Lady of the Philippines
	In role; Marso 22, 1897 – Abril 1, 1901
President	Emilio Aguinaldo
Suminunod ki	Position established
Sinundan ni	Aurora Aragon Quezon
Personal na mga detalye
Kamundagan	Hilaria del Rosario y Reyes; Pebrero 17, 1877; Imus, Cavite, Captaincy General of the Philippines, Spanish Empire
Kagadanan	Marso 6, 1921 (edad 44); Cavite el Viejo, Cavite, Philippine Islands
Mga aki	5

Si Hilaria del Rosario de Aguinaldo (namundag Hilaria del Rosario y Reyes; 17 Pebrero 1877 – 6 Marso 1921) iyo an enot na agom ni Heneral Emilio Aguinaldo, an enot na Presidente kan Filipinas.

Buhay

Si Hilaria del Rosario y Reyes namundag kan Pebrero 17, 1877, sa Tinabunan (ngonyan Pag-asa) sa Imus, Cavite ki Guillermo del Rosario y Bautista asin Cristina Reyes y Flores. Siya dangan pigbunyagan pakalihis apat na aldaw ni Andrés Galdeano sa Simbahan Imus.^[1]

Si Emilio Aguinaldo naagom siya kan New Year's Day, 1896–parehong aldaw kan siya nagbali sa Katipunan, an hilom na kaayonan na mabungsod kan Rebolusyon Filipinas kan taon na iyan. May lima sindang aki: Carmen Aguinaldo-Melencio, Emilio "Jun" R. Aguinaldo Jr., Maria Aguinaldo-Poblete, Cristina Aguinaldo-Suntay, asin Miguel Aguinaldo. Dawa totoo dai pa inuusar an titulong "First Lady" (Espanyol: Primera Dama) ta an praktis na ini nagpoon sana paglaog kan Administrasyon Amerikano, si Hilaria Aguinaldo an konsideradong pinakaprimerong Enot na Gining nin Filipinas.^{[nangangaipo nin toltolan]}

Siya nakatuwagt sa kampanya militar ni Aguinaldo paagi nin pag'asikaso kan mga lugadan na mga soldados asin mga pamilya kaini. Kan Pebrero 17, 1899, bilang konsorte kan presidente, siya nagtugdas kan Hijas de la Revolución (Mga Aki nin Rebolusyon) na ngapit pig'apod na Asociación Filantrópica de los Damas de la Cruz Roja en Filipinas (RAssociation).^{[nangangaipo nin toltolan]}

An kasararoan konsideradong nangenot na kaayonan sa presenteng Philippine Red Cross, asin ta siya naghingowa na makatipon nin mga medisina asin iba pang pangangaipo medikal. Siya nadakop kan mga tropang Amerikano kan 1900 asin nakasaro an saiyang agom kan si Aguinaldo nasikop man kan mga Amerikano kan 1901.

Kagadanan

Si Hilaria del Rosario de Aguinaldo nagadan kan Marso 6, 1921, edad 44, huli sa pulmonary tuberculosis. Siya ilinubong tolos sunod na aldaw.^[2]

Legasiya asin pagromdom

Bilang pagromdom nistorikal, an sarong marker an itinindog kan Agosto 17, 2024, para sa "Asociación Filantrópica de los Damas de la Cruz Roja en Filipinas" kan National Historical Commission of the Philippines sa Bulacan Provincial Capitol kadungan na gayo kan ika-446 na anibersayo nin pagkatugdas kan probinsya nin Bulacan. ^[3]

Sa kulturang popular

Ipigladawan siya ni Cristine Reyes sa 2012 pelikula, El Presidente.
Ipigladawan siya ni Che Ramos sa 2018 pelikula, Goyo: Ang Batang Heneral.

Toltolan

↑ ^1.0 ^1.1 "Film # 007771939 Image Film # 007771939; ark:/61903/3:1:3Q9M-CSM6-PKJ — FamilySearch.org". FamilySearch. Retrieved June 13, 2017.
↑ ^2.0 ^2.1 "Film # 007772988 Image Film # 007772988; ark:/61903/3:1:3Q9M-CSMP-MWW9 — FamilySearch.org". FamilySearch. Retrieved June 13, 2017.
↑ Silverio, Frederick (August 17, 2024). "Bulacan marks 446th founding anniversary". The Manila Times. https://www.manilatimes.net/2024/08/17/regions/bulacan-marks-446th-founding-anniversary/1964619. Retrieved on September 10, 2024.

Plantilya:S-hon

Bagong titulo	First Lady of the Philippines 1897–1901	Bakante Presidency abolished due to United States annexation Title next held by Aurora Aragón

Plantilya:First Spouse of the Philippines Plantilya:Spouses of the President of the Philippines

[baptism-1] 1.0 ^1.1 "Film # 007771939 Image Film # 007771939; ark:/61903/3:1:3Q9M-CSM6-PKJ — FamilySearch.org". FamilySearch. Retrieved June 13, 2017.

[burial-2] 2.0 ^2.1 "Film # 007772988 Image Film # 007772988; ark:/61903/3:1:3Q9M-CSMP-MWW9 — FamilySearch.org". FamilySearch. Retrieved June 13, 2017.

[3] Silverio, Frederick (August 17, 2024). "Bulacan marks 446th founding anniversary". The Manila Times. https://www.manilatimes.net/2024/08/17/regions/bulacan-marks-446th-founding-anniversary/1964619. Retrieved on September 10, 2024.

[1]

[2]

[3]