Jump to content

Hirong Peministang

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

 

An "Kaya ta Ini!" gera-propaganda poster poon 1943 pinag'ayog bilang simbolo kan feministang paghiro kan mga 1980.

An hiro nin mga babae, na inaapod man ning kilusan kan kababaihan, iyo an serye nin mga sosyal na kilusan asin politikal na mga kampanya para sa radikal asin liberal na mga reporma sa mga isyu nin mga babae na haloy nang ginigibo kan pagkadiparis nin lalaki asin babae. An mga isyung ini iyo an pagliberaran kan mga babae, karapatan sa reproduksyon, karahasa sa laog kan harong, bakasyon sa pangangaki, parehong sweldo, karapatan bumoto kan mga babae, sekswal na harassment, asin sekswal na karahasa.

An mga prioridad kan kilusan luminawig na buot pa kan ika-19 na siglo, asin nagkakaiba-iba depende sa nasyon asin komunidad. An mga prioridad nag-eerok haloy sa pagkontra sa female pagputol kan kinatawo sa saro na lugar, hasta sa pagkontra sakisame na salming sa iba pa.

An Feminismo sa parte kan mga solnopan na nasyon sarong padagos na kilusan buot pa kan pagbalyo kan siglo. Kan pagkaugma kaini, an feminismo nag-agihan nin apat na mahahalagang yugto na tinatawagan na Mga Alon o Waves.

Feminismo sa enot na alon naka-pokus sa mga babae na hale sa nasa tahaw na klase o upper-class na mga puti, asin tinutok sa karapatang bumoto, politikal na pagkakapareho, edukasyon, karapatan sa pag-aagom nin propiedad, pagka-lider sa mga organisasyon, asin marital na kagurangan o kalayaan.

An ikaduwang alon sa Feminismo sanangkang tugunan an mas halangkaw na sosyal asin kultural na pagkadiperensya. Maski na an first wave kadaklan gibo kan mga puting babae hale sa middle class, an second wave nagkaigwa nin partisipasyon kan mga babae hale sa iba-ibang sosyal na antas, mga babae nin kolor, asin mga babae hale sa mga developing na nasyon na naghahanap nin pagkakaisa.

An ikatulong alon sa feminismo nagpadagos sa pag-ukoy sa mga pinansyal, sosyal, asin kultural na dai pagkakapareho kan mga babae sa negosyo asin sa laog kan saindang mga harong, asin naglaog nin panibagong kampanya para sa mas dakulang impluwensya kan mga babae sa politika asin media.

Bilang reaksyon sa politikal na aktibismo, an mga feminista nagtutok man sa mga karapatan sa reproduksyon kan mga babae, arog kan karapatan sa aborsyon.

An pang-apat na alon sa feminismo nagpapahiling kan magkakasarong sistema nin kapangyarihan na nagpapadagos sa sosyal na dai pagkakapantay-pantay kan mga grupo na tradisyonal nang marginalized, pati man an saindang palibot.