Sistemang panunaw
| Sistemang panunaw | |
|---|---|
 Sistemang panunaw kan tawo | |
| Mga detalye | |
| Identifiers | |
| Latin | Systema digestorium |
| MeSH | D004064 |
| TA98 | A05.0.00.000 |
| TA2 | 2773 |
| FMA | 7152 |
| Anatomikal na terminolohiya | |
An sistemang panunaw nin tawo kompwesto kan gastrointestinal tract pati kan mga organo nin pagtunaw (an dila, salivary glands, pancreas, katoy, asin gallbladder). Kalabot sa pagtukaw an pagkalaglag nin kakanon sa mas sadit asin mas sadit na mga elemento, sagkod na iyan mabangkag asin ikalaog sa hawak. An proseso nin pagtunaw igwa nin tolong tangga: an kabtang na cephalic, an gastric, asin an kabtang kan bituka.
An enot na tangga, an parteng cephalic nin pagtunaw, minapoon sa paagi kan mga sekreto hale sa mga glandula nin gastriko bilang reaksion sa pagheling asin parong nin kakanon. Kaiba sa tanggang ini an garo mekanikal na pagkalaglag nin kakanon sa paagi kan pagngurob, asin an kemikal na pagbagsak nin mga dihestibong enzyme, na nangyayari sa ngoso. Yaon sa laway an nakakatunaw na enzymes amylase, asin lingual lipase, na sekreto sa salivary asin serous glands sa dila. An pagsapa, na kun saen an kakanon sinasalak sa saliva, iyo an napoon sa prosesong mekanikal nin pagtunaw. Ini nagbubunga nin bolus na hinalon sa esophagus tanganing makalaog sa tulak.
An ikaduwang tangga nin pagtunaw napoon sa tulak na may kabtang na gastriko. Digdi orog pang binabari an kakanon sa paagi kan pagsalak sa gastric acid sagkod na iyan makaabot sa duodenum, an enot na kabtang kan sadit na bituka.
An ikatolong entablado minapoon sa duodenum na may kabtang sa bituka, kun saen an pagkakan na may parsial na pagtunaw sinalakan nin dakol na enzyme na pinoprodusir kan pancreas. An dihestiyon sa pagkakan na ginigibo kan mga kalamnan nin mastikasyon, dila, asin ngipon, asin siring man kan mga kontraksyon nin peristalsis, asin segmentasyon. An asidong gastriko, asin an pagprodusir nin mucus sa tulak, mahalagang marhay sa pagpapadagos nin pagtunaw.
An peristalsis iyo an ritmikong kontraksyon sa kalamnan na minapoon sa esophagus asin nagpapadagos sa lanob kan tulak asin sa iba pang parte kan gastrointestinal tract. Ini enot nagreresulta sa pagprodusir nin chyme na kun biyong naputol sa sadit na bituka sinasarumsom bilang chyle pasiring sa sistema nin lymphatic. An kadaklan kan pagtunaw nin kakanon nangyayari sa sadit na bituka. An tubig asin nagkapirang mineral ibinabalik giraray sa dugo sa kolon kan dakulang bituka. An basurang mga produkto nin pagtunaw (udo) hinahale sa rektum sa paagi kan igot-igot.
