Kelpie

Saro sa anom na kelpies sa globe fountain sa Shuttle Row harani sa Blantyre, South Lanarkshire, Scotland

An kelpie, o water kelpie ( Scottish Gaelic : each-uisge ), sarong mitolohikong espiritu na nagbabago nin porma na nag-eerok sa mga loch sa mga osipon kan Scotland asin Yorkshire . Ini parati ilinaladawan bilang sarong abohon o puti na garo kabayo na linalang, na kayang mag-adaptar nin pormang tawo. May mga istorya na nagsasabi na an kelpie nagpapadanay kan saiyang mga kuko kun minalataw bilang sarong tawo, na nagdara sa asosasyon kaini sa Kristiyanong ideya ni Satanas siring sa pigtutukoy ni Robert Burns sa saiyang 1786 na rawitdawit na " Address to the Devil ".

Haros gabos na dakulang hawak nin tubig sa Scotland igwa nin kaugnay na istorya nin kelpie, alagad an pinakalakop na ibinareta iyo idtong Loch Ness . An kelpie igwa nin mga katimbang sa bilog na kinaban, arog kan Germanic nixie, an wihwin kan Sentral Amerika asin an Australian bunyip . An ginikanan kan mga naratibo manungod sa linalang bakong malinaw, alagad an praktikal na mga katuyuhan kan pagrayo sa mga kaakian sa mga peligrosong parte kan tubig asin pagpatanid sa mga hoben na babae na mag-ingat sa mga guwapong estranghero narisa sa segundaryong literatura.

An mga kelpies pigladawan sa saindang manlaen-laen na porma sa arte asin literatura, kabali an duwang 30 metres (98 ft) mga eskulturang asero sa Falkirk, The Kelpies, natapos kan Oktubre 2013.

Etimolohiya

An etimolohiya kan tataramon na Scots na kelpie dai segurado, alagad pwedeng hale ini sa Gaelic na calpa o cailpeach, na an boot sabihon "heifer" o "colt". An enot na naitala na paggamit kan termino tanganing iladawan an sarong mitolohikong linalang, na kaidto pigbabaybay na kaelpie, minalataw sa manuskrito kan sarong oda ni William Collins, na pigkompuesto nin pirang panahon bago an 1759 asin pigkopya giraray sa Transactions of the Royal Society of Edinburgh kan 1788. An mga pangaran nin lugar na Kelpie hoall asin Kelpie hooll ibinareta sa A Dictionary of the Older Scottish Tongue na minalataw sa 1674 na mga rekord kan burgh para sa Kirkcudbright .

Mga pagtubod kan mga tawo

Deskripsyon asin mga komun na atributo

An kelpie iyo an pinaka-komun na espiritu nin tubig sa osipon kan Scotland, asin an pangaran pig-aatribwir sa nagkapirang manlaen-laen na porma sa mga naratibo na naitala sa bilog na nasyon. Kan huring parte kan ika-19 siglo, nagpoon an interes sa pag-transcribe nin mga osipon, asin an mga pararekord bakong magkakasundo sa pagbaybay asin parating pig-anglis na mga tataramon, na pwedeng magresulta sa magkalaen na pangaran para sa parehong espiritu.

An mga komentarista dai nagkakaoroyon manongod sa istaran sa tubig kan kelpie. An mga folklorist na nagtatao nin kahulugan sa mga kelpi bilang mga espiritu na nabubuhay sa gilid kan mga salog, na naiiba sa Celtic lochside-dwelling water horse ( each-uisge ), kabali an ika-19 siglong ministro kan Tiree na si John Gregorson Campbell asin an ika-20 siglong mga parasurat na si Lewis Spence asin Katharine Briggs . An pagkakaiba na ini dai unibersal na pig-aaplikar alagad; Si Sir Walter Scott halimbawa nagsasabi na an sakop kan kelpie pwedeng mag-abot sa mga danaw. An diksyunaryo ni Mackillop pinag-oyon an pagkakaiba, na nagsasabi na an kelpie "enot na pighona na nag-eerok ... mga sapa, asin sa huri an arin man na hawak nin tubig." Alagad an pagkakaiba dapat na magdanay, an argumento kan sarong annotator, na nagsusuherir na an mga tawo napapasala kun an lambang uisge sa sarong "komun na gawi nin pagsasalin" inaapod na mga kelpies sa mga istorya sa Ingles, asin kun siring salang inaatribwir an mga gawi sa pag-istar sa loch sa latter.

An iba iinaasosyar an terminong kelpie sa dakol na klase nin maalamat na mga linalang. An mga katumbas sa nagkapirang rehiyon kan Scotland kabali an shoopiltee asin nuggle kan Shetland asin an tangie kan Orkney ; sa ibang parte kan mga Isla Briton kabali ninda an Welsh ceffyl dŵr asin an Manx cabbyl-ushtey . An mga pagkakaagid sa pankagabsan na liog kan Aleman asin an bäckahäst kan Scandinavian naobserbaran; Si Nick Middleton nag-obserbar na "an kelpie kan osipon kan Scotland sarong direktang kapareho kan [sic] bäckahästen [kan osipon kan Scandinavia]". An wihwin kan Amerika Sentral asin an Australian bunyip nahihiling na magkaparehong mga linalang sa ibang parte kan kinaban.

An kelpie parati na ilinaladawan bilang sarong makapangyarihan asin magayon na itom na kabayo na nag-eerok sa hararom na mga danaw nin mga salog asin sapa kan Scotland, na nagdadakop sa siisay man na tawo na nakakasabat kaini. Saro sa mga komun na karakteristiko kan water-kelpie iyo na an mga kuko kaini nakabaliktad kumpara sa mga kuko kan sarong normal na kabayo, sarong ugale na igwa man kan mga nykur kan Iceland. An Aberdeenshire na pagkakaiba-iba naglaladawan kan kelpie bilang sarong kabayo na may buhok nin mga halas, mantang an residenteng espiritu nin kabayo kan Salog Spey puti asin pwedeng makaakit nin mga biktima sa likod kaini sa paagi nin pagkanta.

An naturalesa kan linalang ilinadawan ni Walter Gregor, sarong folklorist asin saro sa mga enot na miyembro kan Folklore Society, bilang "kapakipakinabang", "nakakakulog", o naghahanap nin "pag-iriba nin tawo"; sa nagkapirang kaso, an mga kelpi dinadara an saindang mga biktima sa tubig, piglalamoy sinda, asin itinapok an mga bituka sa gilid kan tubig. Sa saiyang pormang kabayo an kelpie nakakapalawig kan laba kan saiyang likod tanganing darahon an kadakol na mga parakabayo na magkairibahan pasiring sa kairairaromi; an sarong komun na tema sa mga osipon iyo an nagkapirang aki na nagsasakat sa likod kan linalang mantang an saro nagdadanay sa baybayon. Sa parati sarong sadit na aking lalaki, dangan inaataman niya an kabayo alagad an saiyang kamot nagdudukot sa liog kaini. Sa nagkapirang pagkakaiba-iba an aking lalaki pinuputol an saiyang mga moro o kamot tanganing makatalingkas; nakaligtas siya alagad an ibang mga aki dinara asin nalamos, na an nagkapira sana sa saindang mga bituka an nakua sa huri. An siring na linalang na sinasabing nag-eerok sa Glen Keltney sa Perthshire pigkokonsiderar na sarong kelpie kan ika-20 siglong folklorist na si Katharine Mary Briggs, alagad an kaparehong osipon na nakabugtak man sa Perthshire igwa nin lambang uisge bilang an sala asin dai pigbabali an pag-adorno kan hoben na aking lalaki. An solterito pinutol an saiyang muro kan mangyari an pangyayari sa Thurso, kun saen sarong water kelpie an nabisto bilang an sala. An parehong osipon na nangyari sa Sunart sa Highlands nagtatao nin sarong espesipikong numero nin siyam na aki na nawara, na an mga laog sana kan saro an nakua. An nakaligtas na aking lalaki ilinigtas giraray paagi sa pagputol kan saiyang moro, asin itinao an dagdag na impormasyon na igwa sia nin Biblia sa saiyang bulsa. Pigkokonsiderar ni Gregorson Campbell na an linalang na responsable iyo an sarong kabayo sa tubig imbes na sarong kelpie, asin an osipon "malinaw na sarong diosnon na pandadaya tanganing dai maglagawlagaw an mga kaakian sa mga Domingo".

An mga mito ni Kelpie parati naglaladawan nin sarong solong linalang, alagad an sarong istoryang engkanto na itinala ni John F. Campbell sa Popular Tales of the West Highlands (1860) igwa nin ibang pananaw. May titulong Of the Drocht na Vougha o Fuoah, na tinawan kan traduksiyon kan tulay kan mga engkanto o kelpies, ini nagtatampok nin sarong grupo nin mga voughas . An mga espiritu nagpoon nang magtogdok nin tulay sa ibabaw kan Dornoch Firth pagkatapos na mapagal na sa pagbiyahe sa tubig na nakasulot nin mga cockleshell. Ini sarong magayon na obra na nagkikinang sa mga bulawan na pier asin poste, alagad naglubog sa tubig tanganing magin sarong madayang lugar nin quicksand pagkatapos na an sarong mapagpasalamat na paradalan nagprobar na bendisyunan an mga kelpies para sa saindang trabaho. An parehong istorya itinala kan miyembro kan Folklore Society asin kolektor nin osipon na si Charlotte Dempster bilang The Kelpie's Bridge (1888) na mayong nasambit na Voughas o Fuoah. Sa pagkotar kan parehong naratibo na si Jennifer Westwood, awtor asin folklorist, naggagamit kan deskriptor na water kelpies, na idinagdag na sa saiyang opinyon "An Kelpies, digdi asin sa nagkapirang iba pang pangyayari, ginagamit sa sarong maluyang kahulugan tanganing mangahulugan nin sarong bagay na arog kan 'imps ' .

An mga gikan na resulta kan pag-agom kan sarong kelpie asin sarong normal na kabayo imposibleng malunod, asin mamimidbid sa saindang mas halipot kisa normal na mga talinga, sarong karakteristiko na ipinapakipag-ulay kan mitolohikong toro sa tubig o tarbh uisge sa Scottish Gaelic, na kapareho kan Manx tarroo ushtey .