Leona Florentino
Leona Florentino | |
---|---|
Rebulto ni Leona Florentino sa Calle Crisologo kun bangging masdan. | |
Minundagan | Leona Josefa Florentina[1] 19 Abril 1849 Vigan, Ilocos Sur, Captaincy General of the Philippines |
Kagadanan | 4 Oktobre 1884 Vigan, Ilocos Sur, Captaincy General of the Philippines | (edad 35)
Kasibotan | Nobelista, Parasurat politikal, asin peryodista |
Nasyunalidad | Filipino |
Agom | Elias de los Reyes (1863–1884, sagkod na siya nagadan) |
Mga akì | 5, kabali si Isabelo de los Reyes, Sr. |
Si Leona Florentino (Abril 19, 1849 - Oktobre 4, 1884) sarong Filipinang poeta na nagsusurat sa Espanyol asin Ilokong tataramon. Siya an binibistong "Ina kan Literaturang Pambabae sa Filipinas".
An saiyang ama iyo si Don Marcelino Florentio na sinasabing iyo an pinakamayaman sa Ilocos kan panahon. An saiyang ina iyo si Donya Isabel Florentino na gikan man sa pamilyang mayaman. Sabi ni Leopoldo Yabes, sarong Ilokanong historyador, si Leona Florentino partidaryo ni Jose Rizal ta an lolo ni Rizal sa bandang ina iyo si Felix Florentino, an pinakaenot na eskribano sa korte sa Nueva Segovia, pinsan mansana kan saiyang ama.
Hubinon pang maray nagpoon na siyang magrawitdawit sa Iloko alagad dai siya nakatongtong nin kolehiyo huli sa pagtubod kaidto na an babae dai kaipohan magkamit nin halangkaw na adal. Kaya siya tinurutukdoan sana kan saiyang ina, dangan kan magkapirang mga pribadong maestra. Sarong pading edukado sa Espanyol, si Padre Evaristo Abaya, an nagtokdo saiya nin Espanyol asin nagganyat saiyang magpadagos kan saiyang talento sa pagrawitdawit.
Napangagom ni Florentino an sarong pulitiko si Elias de los Reyes na nagin Alkalde Mayor kan Vigan, Ilocos Sur, sa edad na 14 pa sana. Nagkaigwang limang aki sinda asin an matua, si Isabelo de los Reyes nagin lataw nanggad na parasurat, peryodista, aktibista, kagtogdas kan Iglesia Filipina Independiente, asin senador. Sinasabing huli kan mga sinusurat niya na anas pag'andorog sa kababaihan, si Florentino rinarayoan mansana kan saiyang agom asin mga aki. Mala ta siya solo-solong namuhay harayo sa saiyang pamilya. Nagadan siya sa edad na 35 sa helang na tuberkolosis.
Mga tokdâ
[baguhon | baguhon an source]Sinasabi pa ni Leopoldo Yabes na kun matitipon an saiyang mga tinokda kayang magpano nin sampolong tomo asin mas dakul pa sa sinurat ni Bukaneg, an ama kan literaturang Iloko, alagad an kadaklan na kaini dai nati'mos. An mga rawitdawit niya sa Espanyol asin orog na sa Iloko nakaiba sa eksibit sa "Exposicion Filipina" sa Madrid kan 1887 asin sa "Exposition Internationale" sa Paris kan 1889. Mala ta an saiyang mga ambag, orog na an 22 na mga rawitdawit na nasaray, minidbid nanggad kan an mga ini asin an saiyang pangaran bilang parasurat, ibinali sa "Bibliotheque Internationale des Oeuvres de Femmes" (International Encyclopedia of Women’s Works) kan taon 1889 kan sarong Pranses na si Madame Andzia Woloka na iyo an nagin editor kan obrang ini. Tinutubod na siya an pinakaenot na Filipinang tinawan nin siring na onra, bagay na nangyari limang taon pakagadan niya. [2]
Mga panluwas na takod
[baguhon | baguhon an source]- http://www.poemhunter.com/leona-florentino/ Kinua 24-02-14
- http://www.hawaii.edu/filipino/Related_Material_Pages/Si%20Leona/Leona.html Archived 2011-07-17 at the Wayback Machine. Kinua 24-02-14
Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ "Film # 007487537 Image Film # 007487537; ark:/61903/3:1:3QS7-99ZK-RH4P — FamilySearch.org". Retrieved 27 September 2016.
- ↑ Yabes, Leopoldo Y. Our National Poetess. Philippine Magazine. Vol. 31, no. 1. Oktobre 1934. pahina 426, 442. Manila, Philippine Education Co., UMICH Digital Library. Kinua 24-02-14