Austronesyong pagkakalinyada
Plantilya:Linguistic typology topics
An Austronesyong pagkakalinyada, o bisto sa Philippine-type voice system, sarong taypolohikal na unusual na klase kan morposintaktikong pagkakalinyada na kun saen "pwede an sarong argumento na markahon bilang sarong espesyal na relasyon sa berba"[1]. Napapalaog an espesyal na relasyon na ini sa saiyang sadiri bilang boses nin affix sa berba na tumutugon sa pangngaran (i.e., an subheto) sa parehong parirala o klosa na kun mamarkahan para sa partikular na kaso o nahiling sa pribileheyong posiyon nin estrukural sa pagitan kan klosa o pareho.
Bisto an Austronesyong pagkakalinyada sa mga tataramon kan Filipinas, alagad nahihiling man ini sa mga tataramon na Pormosano, dangan sa Borneo, Norteng Sulawesi, asin Madagaskar, asin pig'aayos'utro para sa ginikanan kan mga tataramon na Proto-Austronesyo.
An mga halimbawa[2] sa irarom, iyo an Proto-Austronesyo. Nagpapahiling an Asterisks nin rekonstruksyon. Nakabutuâ sa kulay pula na teksto an boses nin affix sa berba, samántalâ nakabutuá sa underlined bold italics an subheto, kun saen pinipilí an affix,. May apát na boses an igwa sa pigsasaayos-otro para sa Proto-Austronesyo: Agent Trigger, Patient Trigger, Locative Trigger and Instrument Trigger.
| (1) | Agent Trigger | ||||
| K‹um›aen | Semay | Cau. | |||
| ‹AT›kakan | malutô | lalaki | |||
| "Nagkakakan nin malutô an lalaki." | |||||
| (2) | Patient Trigger | ||||||
| Kaen-en | nu | Cau | Semay. | ||||
| Kakan-PT | ERG | lalaki | malutô | ||||
| "Nagkakakan an lalaki nin malutô." | |||||||
| (o "Kinakan kan lalaki an malutô.") | |||||||
| (3) | Locative Trigger | ||||||||
| Kaen-an | nu | Cau | Semay | Rumaq. | |||||
| eat-LT | ERG | lalaki | malutô | harong to | |||||
| "Nagkakan nin malutô an lalaki sa harong." | |||||||||
| (o "Kinakan kan lalaki an malutô sa harong.") | |||||||||
| (4) | Instrument Trigger | ||||||||
| Si-kaen | nu | Cau | Semay | lima-ni-á. | |||||
| IT-kakan | ERG | lalaki | malutô | kamot-GEN-3SG | |||||
| "Nagkakakan nin malutô an lalaki na kaiba sa saiyang kamot." | |||||||||
| (o "Kinakan kan lalaki i an malutô na kaiba sa saiyangi kamot.") | |||||||||
Patanid[baguhon | baguhon an source]
Glosses[baguhon | baguhon an source]
Uni an listahan kan abbreviations na piggagamit sa glosses:
1 panginotang persona DET paratukoy M panlalaki 2 panduwahang persona DIR direktang kaso NAT non-agent trigger 3 pantolohang persona ERG ergatibong kaso NMLZ nominalizer ACC akusatibong kaso F pambabaye OBL pahilig na kaso AN animado GEN genitibong kaso PL pandarakulan ASP aspeto GT goal trigger PREP preposisyon / pan-ukol AT agent trigger INAN mayong animado PT patient trigger AUX pantabang na berba IND bakong direktang kaso RL realis mood BT benefactive trigger INDF mayong depinido RT reason trigger CT circumstantial trigger IT instrument trigger SG saroan / pansaroan DEF depinido LT locative trigger TR transitibo
Mga panluwas na talá[baguhon | baguhon an source]
