Jump to content

Lupus

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Lupus
Mga ibang pangaranSystemic lupus erythematosus (SLE)
Young woman with the typical butterfly rash found in lupus
Paagi nin pagsambit
EspesyalidadRheumatology
Mga sintomasPainful and swollen joints, fever, chest pain, hair loss, mouth ulcers, swollen lymph nodes, feeling tired, red rash[1]
Harus na pag-epekto kan helang15–45 years of age[1][2]
KahaluyanLong term[1]
Mga kawsaUnclear[1]
Mga diyagnosisBased on symptoms and blood tests[1]
PagbulongNSAIDs, corticosteroids, immunosuppressants, hydroxychloroquine, methotrexate[1]
Prognosis15 year survival ~80%[3]
Prekwensiya2–7 per 10,000[2]

An lupus, na midbid sa teknikal bilang systemic lupus erythematosus (SLE), sarong helang na autoimmune kun saen an sistema nin resistensya kan hawak salang inaatake an marahay na tisyu sa kadakol na parte kan lawas.[4] An mga sintomas magkakaiba-iba sa lambang tawo asin pwedeng maluya sagkod grabe.[4] An mga komun na sintomas kabali an makulog asin hurubag na mga kasukasuan, kalintura, pagkulog nin daghan, pagkawara nin buhok, mga ulser sa nguso, pagkakaigwa nin mga buro-buskay, pagmati nin kapagalan, asin sarong pulang pantal na pinakaparateng yaon sa lalawgon.[4] Parati igwa nin mga panahon nin helang, na inaapod na mga flare, asin mga panahon nin remisyon na kun saen igwa nin dikit na mga sintomas.[4]

Bakong malinaw an kawsa.[4] Ini pighuhuna na imbuelto an henetika kaiba an mga bagay sa kapalibutan.[5] Sa mga magkaparehong kambal, kun an saro apektado igwa nin 24% na tsansa na an saro man apektado.[4] An mga hormona sa sekso kan babae, liwanag kan saldang, paninigarilyo, kakulangan nin bitamina D, asin nagkapirang impeksyon pigtutubodan man na nagpapalangkaw kan peligro.[5] An mekanismo minaimbueltar sa pagresponde kan sistema nin resistensya sa paagi nin mga autoantibodies laban sa sadiring mga tisyu nin sarong tawo.[4] Ini an pinaka-komun na mga anti-nukleyar antibodiesi asin nagbubunga ini nin inflamasyon.[4] An pag-diagnose pwedeng magin dipisil asin nakabasar sa kombinasyon nin mga sintomas asin mga pag-eksamin sa laboratoryo.[4] Igwa nin nagkapirang iba pang klase nin lupus erythematosus kabali an discoid lupus erythematosus, neonatal lupus, asin subacute cutaneous lupus erythematosus.[4]

Mayo nin bolong na makararahay.[4] An mga pagbolong pwedeng maglaog nin NSAIDs, mga corticosteroid, mga immunosuppressant, hydroxychloroquine, asin methotrexate.[4] Dawa ngani an mga corticosteroid marikas na epektibo, an halawig na paggamit nagbubunga nin mga epekto.[6] An alternatibong medisina dai pa naheheling na nakakaapektar sa helang.[4] An lawig nin buhay mas hababa sa mga tawong may SLE.[7] An SLE nagpapalangkaw na gayo kan peligro nin helang sa puso na ini an pinaka-komun na kawsa nin kagadanan.[5] Sa modernong pagbolong mga 80% kan mga apektado an nabubuhay nin labing 15 taon.[3] An mga babaeng may lupus igwa nin mga pagbados na mas halangkaw an peligro alagad kadaklan napapamarhay.[4]

An bilang kan SLE nagkakaiba-iba sa pag-oltanan kan mga nasyon poon 20 sagkod 70 kada 100,000 katawo.[8] An mga babae na nasa edad nin pangangaki apektado nin orog pa sa siyam na beses kisa mga lalaki.[5] Mantang ini pinakaparateng nagpopoon sa pag'oltan kan edad na 15 sagkod 45, an orog na mahiwas na taytay nin edad pwedeng kaining maapektaran.[4][8] An mga may ginikanan na Aprikano, Karibe, asin Intsik mas halangkaw an peligro kisa sa mga tawong puti.[5][8] An mga bilang nin helang sa nagpoprogreso pa sanang kinaban bakong malinaw.[9] An Lupus Latin para sa "lobo": an helang pigngaranan kan ika-13 siglo nin huli ta an pantal pighuna na garo kagat nin lobo.[10]

Mga Reperensya

[baguhon | baguhon an source]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na NIH2015
  2. ↑ 2.0 2.1 Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na Dan2006
  3. ↑ 3.0 3.1 The Cleveland Clinic Intensive Review of Internal Medicine (5 ed.). Lippincott Williams & Wilkins. 2012. p. 969. ISBN 9781451153309. Archived from the original on 7 January 2020. Retrieved 13 June 2016. 
  4. ↑ 4.00 4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06 4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 "Handout on Health: Systemic Lupus Erythematosus". www.niams.nih.gov. February 2015. Archived from the original on 17 June 2016. Retrieved 12 June 2016.  Unknown parameter |url-status= ignored (help) Archived 17 June 2016 at the Wayback Machine.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Lisnevskaia, L; Murphy, G; Isenberg, D (22 November 2014). "Systemic lupus erythematosus.". Lancet 384 (9957): 1878–88. doi:10.1016/s0140-6736(14)60128-8. PMID 24881804. 
  6. ↑ Davis, Laurie S.; Reimold, Andreas M. (April 2017). "Research and therapeutics—traditional and emerging therapies in systemic lupus erythematosus". Rheumatology 56 (suppl_1): i100–i113. doi:10.1093/rheumatology/kew417. PMID 28375452. 
  7. ↑ Murphy, G; Isenberg, D (December 2013). "Effect of gender on clinical presentation in systemic lupus erythematosus.". Rheumatology (Oxford, England) 52 (12): 2108–15. doi:10.1093/rheumatology/ket160. PMID 23641038. 
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 Danchenko, N.; Satia, J.A.; Anthony, M.S. (2006). "Epidemiology of systemic lupus erythematosus: a comparison of worldwide disease burden". Lupus 15 (5): 308–318. doi:10.1191/0961203306lu2305xx. PMID 16761508. 
  9. ↑ Tiffin, N; Adeyemo, A; Okpechi, I (7 January 2013). "A diverse array of genetic factors contribute to the pathogenesis of systemic lupus erythematosus.". Orphanet Journal of Rare Diseases 8: 2. doi:10.1186/1750-1172-8-2. PMID 23289717. 
  10. ↑ Chabner, Davi-Ellen (2013). The Language of Medicine. Elsevier Health Sciences. p. 610. ISBN 978-1455728466. Archived from the original on 2020-01-07. Retrieved 2020-08-04. 
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lupus&oldid=290478"