Jump to content

Mapinguari

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

An Mapinguari, o mapinguary (na inaapod man na juma ), mga mitolohikong makangingirhat na mga espiritu na nag-eerok sa kagurangan gikan sa osipon kan Brazil, na sinasabing nagpoprotehir sa kagubatan nin Amazon asin sa mga hayop kaini.

Deskripsiyon

[baguhon | baguhon an source]

Igwa nin manlaen-laen na paglaladawan kan mapinguari. Bago an 1933, an tradisyonal na mga osipon naglaladawan kaini bilang sarong dating tawong shaman na nagin sarong mabuhok na humanoid cyclops . [1] An bersyon na ini parati sinasabing igwa nin nakanganga na nguso sa saiyang tulak, [2] na an mga bitis nakatalikod. An mga linalang na may siring na mga bitis, na nakakaribong sa mga naghihingoang subaybayan iyan, manonompongan sa mga osipon sa bilog na kinaban.

Sa huring kabanga kan ika-20 siglo, an nagkapirang cryptozoologist nag-espekulasyon na an mapinguari tibaad sarong dai midbid na primate, na kapareho kan Bigfoot .

An iba nagsasabi na ini sarong modernong paghiling sa sarong higanteng ground sloth, sarong hayop na pigkakarkulong napuho na sa katapusan kan Late Pleistocene . An mga huring deskripsyon na ini pwedeng ikaatribwir ki David C. Oren, sarong ornitologo, na nakadangog nin mga istorya kan linalang asin nag-hipotesis na tibaad sinda an mga napuho nang mga sloth. Ini sinabat nin kritisismo kan mga siyentipiko kan panahon na idto, alagad an sarong artikulo na ipinublikar ni Oren kan 1993 nakua kan mga mayor na peryodiko sa ibong kan mayo nin ebidensya. An mga nagdududa nagsasabi na mayo pang mga rekord nin fossil kan mga sloth sa daga sa laog nin rinibong taon. [3]

An sarong akademikong pag-aadal kan 2023 kan 1995 na pagdiskubre kan mga tulang kan higanteng sloth na "naliwat sa mga primordial na pendant" nagsuherir na an mga tawo nabubuhay sa Amerika kasabay kan higanteng sloth, partikularmente na "ini pwedeng nagserbing inspirasyon para sa Mapinguari, sarong mitolohikong hayop na, sa alamat kan Amazon, igwa nin makauuyam na ugale na pagbiribid kan mga payo kan mga tawo asin pag-ubos kan mga ini." [4]

Terminolohiya

[baguhon | baguhon an source]

Susog ki Felipe Ferreira Vander Velden, an pangaran kaini kumbinasyon kan mga tataramon na Tupi-Guarani na "mbappé", "pi", asin "guari", na boot sabihon " sarong bagay na igwang nakaduko [o] biko na bitis [o] kuko ". An iba pang mga pangaran na pigtutukoy sainda iyo an Karitiana kida harara, [5] asin an Machiguenga segamai .

[baguhon | baguhon an source]

An pagsambit ki Mapinguari nangyari sa 2020 animated film na The Red Scroll, sa huring eksena kan an karakter na si Wupa nagin sarong higanteng sloth monster. [6]

Hilingon man

[baguhon | baguhon an source]
  • Listahan kan mga alamat na linalang
  • Mylodon
  1. Dunning, Brian. "On the Trail of the Mapinguari". Skeptoid. Skeptic Media. Retrieved 15 June 2023. 
  2. Rohter (2007-07-08). "A Huge Amazon Monster Is Only a Myth. Or Is It?". 
  3. Martin, Paul S. (2005). Twilight of the mammoths : ice age extinctions and the rewilding of America. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-94110-6. OCLC 62860983. 
  4. Lidz, Franz (July 18, 2023). "When Were We Here? Ask the Sloth Bones.: A discovery revives a longtime debate about the arrival of the earliest Americans.". The New York Times: p. D3. https://www.nytimes.com/2023/07/14/science/archaeology-sloths-human-migration.html. Retrieved on July 28, 2023. 
  5. Felipe Ferreira Vander Velden "Sobre caes e indios: domesticidade, classificacao zoologica e relacao humano-animal entre os Karitiana", Revista de Antropología 15 (2009) p. 125–143
  6. "O Pergaminho Vermelho". Rodrigo Santos Escritor. 20 September 2021. 

Mga pinagkukuanan

[baguhon | baguhon an source]
  • Martin, Paul S. 2007. Twilight of the Mammoths: Mga Pagkapuho kan Panahon nin Yelo asin an Pag-uswag giraray kan Amerika . Unibersidad kan California Press .ISBN 9780520252431ISBN 9780520252431
  • Shepard, GH 2002. "Mga Primate asin an Matsigenka" sa Agustín Fuentes & Linda D. Wolfe. Mga Primate na Harani sa Lalawgon: An mga Implikasyon sa Pagpreserbar kan mga Interkoneksyon kan Tawo-bakong-tawo na mga Primate . Cambridge University Press .ISBN 9781139441476ISBN 9781139441476