Jump to content

Narcisa de León

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Narcisa Buencamino Vda. De de León
Ladawan:Narcisa from scan2.jpg
KamundaganNarcisa Buencamino
(1877-10-29)Oktobre 29, 1877
San Miguel, Bulacan, Captaincy General of the Philippines
KagadananPebrero 6, 1966(1966-02-06) (edad 88)
Quezon City, Philippines
Iba pang mga ngaranDoña Sisang
Trabahoprodyusir nin pelikula, & entrepreneur
Mga taon na aktibo1938–1966
AgomJosé de León (1904–1934)
Sadiring-taoMike de Leon (Grandson)

Si Narcisa Buencamino-De León (Oktobre 29, 1877 – Pebrero 6, 1966) sarong Filipinong prodyusir nin pelikula asin negosyante.

Sulot parati an badong camisón, saya asin chinelas, si Doña Sisang, na bisto siya sa siring na apod, dati nang 61 anyos na balo kan siya naglaog sa industriya nin pelikula. Alagad, saiyang napatubo an negosyong ini LVN Pictures asin nagin dominante na gayo pakatapos kan Ikaduwang Gerang Pankinaban. Laen pa kaini, si de Leon saro sa iginagalang na negosyanteng Filipino sa enot na kmabangaan kan ika-20ng siglo.[1][nangangaipo nin pahina]

An saiyang makuapo, si Mike de Leon, nagluwas na saro sa matibayon na direktor sa pelikuLa kan mga 1970. An saiyang 1977 na mpelikula, Kung Mangarap Ka't Magising saiyang idinulot sa lola niya sa okasyon kan saiyang sentenaryong pagkamunda.[2]

Kan mga 1930 iyo si alitoktok nin pagtalubo kan sinema Filipino, na pinangenotan kan saiyang mga studio sinema. Sa may Hacienda Hamady, an Sampaguita Pictures Studio natugdas, mantang sa may Justice Pedro Tiangco Tuazon Boulevard sa Cubao an LVN Pictures Studio nagbukas man kan 1936. An studio ipigpangaran gamit an mga kapinonan kan mga pangaran kan mga pamilyang magbarakas: De Leon, Villonco asin Navoa, asin ini dagos nag'operar abot taon 2005. Ngonyan an natatada na sana kan nistorikong film studio iyo an sarong commemorative fountain na ididusay saiya asin ini ngani ilinipat kan 2017 sa Quezon Memorial Circle sa Quezon City Experience Museum.[3]

Commemorative fountain dedicated to Doña Narcisa Buencamino-De Leon located in Quezon Memorial Circle, Quezon City

Kaamayi nin buhay

[baguhon | baguhon an source]
Family home ni Doña Sisang sa San Miguel, Bulacan

Siya namundag Narcisa Buencamino sa San Miguel, Bulacan kan Oktobre 29, 1877. An ina niya Atanacia Lim, aki nin sarong Insik na komersyante; an ama niya, Justo Buencamino, sarong pararawit na nagadan kan siya nag'eedad pa sanang lima. Siya napiritan magpondo pagklase kan siya yaon sa ikaapat na grado pa sana, ta nagtatabang sa ina niya sa pag'asikaso kan mga paroyan ninda. Sa edad niyang hubin, siya kun ano-ano na lang an trabaho, paraluto, paratahi asin naglaog pa ngani sa paggibo nin mga payong.[4]

Kan 1904, saiyang naagom si José de León, sarong opisyal sa gobyerno kan San Miguel, na kun kiisay siya may limang aki; an pamilya nag'erestar sa San Miguel, Bulacan.[nangangaipo nin toltolan]

An mag'agom naglaog sa negosyo nin pagbabagas, saka sinda nabisto na saro sa lataw na mga parabagas sa Luzon.[1][nangangaipo nin pahina] Pag'abot kan mga 1920, an mag'agom may mga nagkabarakal nang mga kamamahal na mga kadagaan sa Bulacan, Manila, asin iba pang lugar sa Luzon.[4] Sinda naglaog sa mga philantropikong mga aktibidad, mala ta sinda nagdonar nin sarong hospital sa banwaan nindang San Miguel.[nangangaipo nin toltolan]

Nabalo kan 1934, dinara niya an saiyang pamilya sa Manila, inasikaso an saindang mga negosyo asin nagturuhok sa negosyo nin real estate. Sinsabing urog na guminantad an saiyang negosyo kan siya nabalo na.[4]

Siya an enot na babaeng nanombrahan sa hunta direktiba nin sarong koroporasyon nin gobyerno kan siya pignombrahan ni Presidente Manuel Quezon sa hunta kan National Rice and Corn Corporation. Kan mga 1950, siya an saro sa kagmuknang shareholder kan Republic Cement Corporation, na ini nagin saro sa mga lataw na korporasyon naggigibo nin semento igdi sa Filipinas.

Istilo sa pagbuhay

[baguhon | baguhon an source]

Si De León mahuyo an boot na gayo.[4] Siya simple sana magbado maski sa mga magarbong okasyon. Siya maski inuumaw, tolos pinapakuldas sa ibang tawo an umaw saiya.[4] Pirit pang ginagamit an lumaon niyang auto na de krudo, an Mercedes-Benz W191 maski ini lumaon na asin karag na.[1][nangangaipo nin pahina] Si De León padagos sa mga paggibong-herak, na mala nagdonar nin eskwelahan na edipisyo sa banwaan niyang San Miguel, nagtatabang sa paghirahay kan San Miguel na Simbahan,[4] asin nananao nin mga lote sa mga mayong daga' sa Bulacan asin Cabanatuan.[5]

Siya may pagkasabot sa Ingles; siya matalasay magtaram Kastila asin Tagalog.[1][nangangaipo nin pahina]

Mga huring taon

[baguhon | baguhon an source]

Dawa totoo an LVN naghakot nin hustong kita kan mga 1940 asin mga 1950, ini nag'agi na nin kapawotan sa operasyon pinansyal asin kan 1961, ini nagpondo na sa paggibong mga pelikula asin nagtatangro' na sana nin mga post-production services. Maski edad nang mga lampas 80, siya aktibo pa sa pag'asikaso kan saiyang mga negosyo; asin sa paggibo nin pelikula, saiya nang ikinokontrata sa Dalisay Pictures, sarong independyenteng kompanya.

Siya nagadan kan taon 1966 sa edad na 88;[1][nangangaipo nin pahina] Si De Leon ilinubong sa Manila North Cemetery.

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na dns
  2. "Mike de Leon". Kabayan Central. May 14, 2006. Archived from the original on November 21, 2004. Retrieved November 22, 2007.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  3. "Growing Up in Cubao, Quezon City: History and Art". Lakbay ng Lakan (in English). 2019-01-07. Retrieved 2019-12-06. 
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na fil1
  5. Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na mb
  • Mercado, Monina (1977). Doña Sisang and Filipino Movies. Philippines: Vera-Reyes, Inc. 
  • Filipinos in History Vol. III. Manila, Philippines: National Historical Institute. 1996. pp. 68–70. 
  • Garcia, Jessie B. (2004). A Movie Album Quizbook. Iloilo City, Philippines: Erehwon Books & Magazine. p. 136. ISBN 971-93297-0-X. 

Mga panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]