Jump to content

Orc

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Orc
PaggrupoHumanoid
Pag-subgrupoMonster
Kaparehas na mga entidadGoblin, Uruk-hai, Troll
AlamatMiddle-earth
Enot na napatunayanThe Hobbit (1937)
Ibang mga ngaranOrk
RehiyonMiddle-earth
Mga detalyeMultiple alternative origins proposed by Tolkien, e.g. corrupted elves, or bred by Morgoth

An orc (minsan pigbabaybay na ork ; /ɔːr k / ), [1] sa Middle-earth fantasy fiction ni JRR Tolkien, sarong rasa nin mga humanoid na halimaw, na inaapod man niyang " goblin ".

Sa The Lord of the Rings ni Tolkien, an mga orko minalataw bilang sarong brutal, agresibo, pangit, asin maraot na rasa nin mga halimaw, na kontra sa mga maboot na Elf . Ilinadawan niya an saindang ginikanan nin bakong magkapareho, kabali na an sarong raot na rasa nin mga elf, o pinadakula kan Dark Lord Morgoth, o nagin karatan sa kadlagan. [2] An mga orko ni Tolkien nagseserbing sarong kombenyenteng bilog na maraot na kaiwal na pwedeng gadanon na mayong pagkaherak.

An orc sarong klase nin "impierno-demonyo" sa literatura kan Lumang Ingles, asin an orc-né (pl. orc-néas, "demon-corpses") sarong rasa nin mga maraot na linalang asin mga gikan ni Cain, kaiba an elf, susog sa rawitdawit na Beowulf . Inadaptar ni Tolkien an terminong orc gikan sa mga lumang atestasyon na ini, na saiyang pigtutubod na sarong pagpili na ginibo para sana sa mga rason na "pagkaangay sa ponetika". [T 1]

An konsepto ni Tolkien nin mga orko pig-adaptar sa pantasyang fiction kan ibang mga awtor, asin sa mga kawat na manlaen-laen na genre arog kan Dungeons & Dragons, Magic: The Gathering, asin Warcraft .

Etimolohiya

[baguhon | baguhon an source]
An Latin orcus pig -gloss bilang Old English " orc, þyrs ꝉ hel-deofol " ("Goblin, specter o hell-devil") sa ika-10 siglo Cleopatra Glossaries .

An Anglo-Saxon na tataramon na orc, na ginamit ni Tolkien, sa pankagabsan pighuhuna na gikan sa Latin na tataramon/pangaran Orcus, dawa ngani si Tolkien mismo nagpahayag nin pagduda manongod kaini. [3] An terminong orcus pig-gloss bilang " orc, þyrs, oððe hel-deofol " ("Goblin, spectre, o hell-devil") sa ika-10 siglo Old English Cleopatra Glossaries, na kun saen si Thomas Wright nagsurat, " An Orcus iyo an pangaran para ki Pluto, an diyos kan mga rehiyon na impiyerno, kaya madali tang masabutan an paliwanag kan hel - deofol . An Orc, sa Anglo-Saxon, arog kan thyrs, nangangahulugan nin sarong multo, o goblin." [4] [5]

Sa kahulugan nin sarong makangingirhat na linalang, an termino ginamit nin sarong beses sana sa Beowulf, bilang an plural compound orcneas, saro sa mga tribo na kabali sa mga gikan ni Cain, kaiba an mga elf asin ettins (higante) na kinondenar nin Dios:

:þanon untydras ealle onwocon
eotenas ond ylfe ond orcneas
swylce gigantas þa wið gode wunnon
lange þrage he him ðæs lean forgeald —Beowulf, Fitt I, vv. 111–14[6]
Duman namundag an gabos na maraot na ogbon,
mga ogre asin mga elf asin mga maraot na espiritu
—an mga higante man, na haloy nang nakipaglaban sa Dios,
huli kaini itinao niya sainda an saindang balos

—John R. Clark Hall, tr. (1901)[7]

An mga seotenas ond ylfe ond orcneas ' Beowulf, " mga ogre asin elf asin mga bangkay nin demonyo", na nag-inspirar ki Tolkien na magmukna nin mga orc asin iba pang mga rasa

An kahulugan kan Orcneas bakong segurado. Si Frederick Klaeber nagsuherir na ini binibilog nin orc < L. orcus "an kinaban kan mga gadan" + neas "mga bangkay", na kun saen an traduksiyon na "mga maraot na espiritu" dai nakagibo nin hustisya. Ini sa pankagabsan pigtutubodan na igwa nin elementong -né, na kapareho kan Gothic naus asin Old Norse nár, na parehong nangangahulugan na 'bangkay'. Kun an *orcné dapat na i-gloss bilang orcus 'bangkay', an compound word pwedeng interpretaron bilang "demonyo-bangkay", o "bangkay gikan sa Orcus (ie an kinaban kan mga gadan)". Kaya an orc-neas tibaad sarong klase nin naglalakaw na gadan na halimaw, sarong produkto kan suanoy na nekromansiya, [8] o sarong linalang na garo zombie . [9]

Tolkien

[baguhon | baguhon an source]
Isinurat ni Tolkien na an saiyang mga orko naimpluwensiyahan kan mga goblin sa 1872 The Princess and the Goblin ni George MacDonald . Ilustrasyon "An mga goblin nag-atras nin dikit kan siya magpoon, asin naggibo nin makatatakot na mga ngirit" ni Jessie Willcox Smith, 1920

An terminong "orc" ginamit sana nin sarong beses sa enot na edisyon kan 1937 The Hobbit ni Tolkien, na mas pinili an terminong "goblins". An "Orc" kan huri ginamit sa gabos na lugar sa The Lord of the Rings . [T 2] An elementong "orc-" nangyayari sa pangaran kan espada na Orcrist, na itinao bilang pangaran kaini sa tataramon na Elvish, [T 3] [10] asin pig-gloss bilang "Goblin-cleaver". [T 4]

Sinabi na etimolohiya

[baguhon | baguhon an source]

Pinonan ni Tolkien an mas modernong paggamit kan terminong Ingles na "orc" tanganing iparisa an sarong rasa nin mga maraot na humanoid na linalang. An saiyang pinakaenot na mga diksyunaryong Elvish kabali an entry na Ork (orq-) "halimaw", "ogre", "demonyo", kaiba an orqindi asin "ogresse". Kun minsan ginagamit niya an plural na pormang orqui sa saiyang mga enot na teksto. Sinabi niya na an mga tataramon na Elvish para sa orc gikan sa sarong ugat na ruku, "takot, takot"; sa Quenya, orco, plural na orkor ; sa Sindarin orch, mga plural na yrch asin Orchoth (bilang sarong klase). Igwa sinda nin kaparehong mga pangaran sa ibang mga tataramon kan Middle-earth : uruk sa Black Speech; sa tataramon kan Drúedain gorgûn, "ork-folk"; sa Khuzdul rukhs, plural rakhâs ; asin sa tataramon ni Rohan asin sa Common Speech, orka . [T 5]

Sinabi ni Tolkien sa sarong surat sa nobelista na si Naomi Mitchison na an saiyang mga orko naimpluwensiyahan kan The Princess and the Goblin ni George MacDonald . [T 1] Ipinaliwanag niya na an saiyang tataramon na "orc" "gikan sa Lumang Ingles na orc 'demon', alagad huli sana sa pagkaangay kaini sa fonetiko", asin

 

I originally took the word from Old English orc (Beowulf 112 orc-neas and the gloss orc: þyrs ('ogre'), heldeofol ('hell-devil')).[lower-alpha 1] This is supposed not to be connected with modern English orc, ork, a name applied to various sea-beasts of the dolphin order".[T 6][11]

Naobserbaran man ni Tolkien an pagkakaagid sa Latin na tataramon na orcus, na nagsasabi na "an tataramon na ginamit sa traduksiyon kan Q[uenya] urko, S[indarin] orch iyo an Orc. Alagad iyan huli sa pagkakaagid kan suanoy na tataramon na Ingles na orc, 'evil espiritu o bogey', sa mga tataramon na Elvish. Posibleng mayo nin koneksyon sa pag-ultanan ninda".

Deskripsiyon

[baguhon | baguhon an source]

An mga orko igwa nin korteng tawo, asin manlaen-laen an kadakulaan. [T 7] Ilinaladawan sinda bilang pangit asin maati, na may pagmawot sa laman nin tawo. An mga ini may mga ngipon, may pana asin may halabang braso. Kadaklan saradit asin naglilikay sa liwanag kan aldaw. [T 8]

Kan Ikatolong Panahon, sarong bagong lahi nin orko an nagbutwa, an Uruk-hai, na mas dakula asin mas makapangyarihan, asin dai na natatakot sa liwanag kan aldaw. An mga orko nagkakakan nin karne, kaiba an laman kan mga Lalaki, asin pwedeng mag-indulto sa kanibalismo : sa The Two Towers, si Grishnákh, sarong orko gikan sa Mordor, nagsasabi na an mga orko nin Isengard nagkakakan nin laman nin orko. Kun baga iyan totoo o itinaram na may maraot na boot dai segurado: sarong orko an nag-iitsa ki Peregrin Nagkua nin tinapay na lumang asin sarong "strip nin hilaw na pinatuyong laman ... an laman kan dai niya nangahas na hulaan kun anong linalang".

An mga half-orc minalataw sa The Lord of the Rings, na ginibo sa paagi nin pag-iribahan kan mga orc asin Lalaki; [T 9] sinda nakapagduman sa liwanag kan saldang. An "sly Southerner" sa The Fellowship of the Ring garo "labi sa kabanga na garo sarong goblin"; [T 10] an kapareho alagad mas garo orc na mga mestiso minalataw sa The Two Towers "man-high, alagad may mga lalawgon na goblin, sallow, leering, squint-eyed." [T 11]

Sa mga pelikula ni Peter Jackson na <i id="mwAas">Lord of the Rings</i>, an mga aktor na nagtutugtog nin mga orc gibo sa mga maskara na dinisenyo tanganing magin maraot sinda. Pagkatapos nin dai pagkakaoyon sa prodyuser kan pelikula na si Harvey Weinstein, ipinagibo ni Jackson an saro sa mga maskara na magin kaagid ni Weinstein, bilang insulto saiya. [12]

Toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. ↑ "Orc". Cambridge Dictionary. Retrieved 26 January 2020. 
  2. ↑ "Orc". Cambridge Dictionary. Retrieved 26 January 2020. 
  3. ↑ Carpenter 2023
  4. ↑ Wright, Thomas (1873). A second volume of vocabularies. privately printed. p. 63. 
  5. ↑ Pheifer, J. D. (1974). Old English Glosses in the Épinal-Erfurt Glossary. Oxford University Press. pp. 37, 106. ISBN 978-0-19-811164-1. (Repr. Sandpaper Books, 1998 ISBN 0-19-811164-9), Gloss #698: orcus   orc (Épinal); orci   orc (Erfurt).
  6. ↑ Klaeber 1950, p. 5.
  7. ↑ Klaeber 1950, p. 25
  8. ↑ Klaeber 1950: "orcneas: 'evil spirits' does not bring out all the meaning. Orcneas is compounded of orc (from the Lat. orcus "the underworld" or Hades) and neas "corpses". Necromancy was practised among the ancient Germani and was familiar among the pagan Norsemen who revived it in England when they invaded".
  9. ↑ Beowulf: A Dual-language Edition. Translated by Chickering, Howell D. Anchor Books. 1977. p. 284. ISBN 978-0-3850-6213-8. 
  10. ↑ Kemball-Cook, Jessica (February 1977). "Three Notes on Names in Tolkien and Lewis". Mythprint 15 (2): 2. https://books.google.com/books?id=4s0qAQAAIAAJ&q=%22rist%22+%22cleave%22. 
  11. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na karthaus-hunt
  12. ↑ "Lord of the Rings orc was modeled after Harvey Weinstein, Elijah Wood reveals". https://www.theguardian.com/film/2021/oct/05/elijah-wood-lord-of-the-rings-orc-modeled-harvey-weinstein. 
  1. ↑ 1.0 1.1 Carpenter 2023
  2. ↑ Tolkien 1937, p. 149, n9
  3. ↑ Tolkien 1937
  4. ↑ Tolkien 1937
  5. ↑ Tolkien 1994
  6. ↑ Tolkien, J. R. R. (2005). "Nomenclature of The Lord of the Rings" (PDF). In Hammond, Wayne G.; Scull, Christina. The Lord of the Rings: A Reader's Companion. HarperCollins. ISBN 978-0-00-720907-1. 
  7. ↑ Tolkien 1955 book 6, ch.
  8. ↑ Tolkien 1954
  9. ↑ Tolkien 1993
  10. ↑ Tolkien 1954a
  11. ↑ Tolkien 1954


Error sa pag-cite: <ref> mga tatak na eksistido para sa sarong grupo na pinagngaranan na "lower-alpha", alagad mayong kinasungkoan na <mga pinapanungdanan na grupo="lower-alpha"/>na tatak an nanagboan, o sarong panarado </ref> an nawawara

Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Orc&oldid=283560"