Jump to content

Pag-anito

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Manlaenlaen na bulul nin Igorot na naglaladawan kan espiritu nin mga apoon (c. 1900)

An Pag-anito o pagsamba sa gadan, An pagtao nin paggalang sa mga minatay, kaiba an mga kaapohan, nakabase sa pagkamoot asin respeto sa mga nagadan.[1][2] Sa ibang kultura, ini may koneksyon sa pagtuo na an mga minatay padagos pa an eksistensya, asin posible sinda may kapangyarihan na makaapekto sa kapalaran kan mga buhay. An ibang grupo minagagalang sa saindang mga direktang kaapohan. An ibang relihiyosong grupo, partikular an Simbahang Eastern Orthodox, Anglican, asin Katoliko, minagagalang sa mga santos bilang mga taga-pamamagitan sa Dios; an huli nagtutuo man sa pag-ampo para sa mga kalag na nasa Purgatoryo. Alagad, may ibang relihiyosong grupo na tinotoman an paggalang sa mga minatay bilang pagsamba sa diyos-diyosan asin kasalanan.


Pagsamba sa mga minatay sa sinaunang kulturang Pilipino at Bikol

[baguhon | baguhon an source]

An mga sinaunang Tagalog nagtutubod sa mga anito, mga espiritu o kalag nin saindang mga kaapohan. Ginaromdoman asin ginasasamba ninda ini sa pangaldaw na buhay, lalo na an mga espiritu kan mga nagadan na magurang asin mga apohan. An mga espiritu nin kaapohan kadaklan ginapakita sa paagi nin mga gamay na anito na itinatago sa harong, minsan gibo sa bulawan asin may porma nin hayop, arog kan buwaya.[3][4]

Dai lang sa harong an mga anito. An iba ginsasabing nag-eerok sa mga bukid, kakahuyan, asin mga palayan. Ini kadaklan mga espiritu nin mga daang mandirigma o dating mga parahale. Nagtutubod an mga Tagalog na puwedeng magtabang o makadanyos an mga espiritung ini, kaya pinapaherakanan sinda nin respeto.[3] [5] [6][7]

Dai pareho sa ibang kultura sa paligid na may dakulang pagsamba sa mga diyos asin espiritu na mayo nin larawan, an mga Tagalog naggibo nin pisikal na representasyon para sana sa pipirang anito—lalo na an konektado sa harong. Bako sana Tagalog an may relihiyosong gawi na ini. Iba’t ibang lugar asin tribo may sadiring ngaran para sa mga espiritu. Samtang an mga Tagalog minabansag sainda bilang anito, an iba naggagamit nin nitu, aitu, o hantu. Pahiwatig ini kung paanu kalawak asin karoot an pagtubod sa mga espiritung ninuno sa bug-os na Timog-Silangang Asya.[3][8] [9][10]

  1. Scott, William Henry (1994). Barangay: sixteenth-century Philippine culture and society. Quezon City, Manila, Philippines: Ateneo de Manila University Press. ISBN 978-971-550-135-4. 
  2. Zialcita, Fernando N.; (2020-10-28). "Gilda Cordero-Fernando, 1932–2020". Philippine Studies: Historical and Ethnographic Viewpoints 68 (3). doi:10.13185/2244-1638.1070. ISSN 2244-1638. https://doi.org/10.13185/2244-1638.1070. 
  3. 3.0 3.1 3.2 Blair, Emma Helen; Robertson, James Alexander; Bourne, Edward Gaylord (1903). The Philippine Islands, 1493–1803. 5 (1582–1583). The Arthur H. Clark Company. Archived from the original on June 4, 2024. Retrieved June 4, 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  4. Blumentritt, Ferdinand (1895). Diccionario mitológico de Filipinas (in Spanish). Leitmeritz: K.K. Hofbuchdruckerei. Retrieved 2025-05-04. 
  5. Blumentritt, Ferdinand (1895). Diccionario mitológico de Filipinas (in Spanish). Leitmeritz: K.K. Hofbuchdruckerei. Retrieved 2025-05-04. 
  6. Zaide, Sonia M. (1999). The Philippines: A Unique Nation (2nd ed.). Quezon City: All-Nations Publishing Company. p. 69. ISBN 971-642-064-1. 
  7. "The Gods and Goddesses". Philippines Mythology and Folklore. Retrieved May 2, 2022. 
  8. Blumentritt, Ferdinand (1895). Diccionario mitológico de Filipinas (in Spanish). Leitmeritz: K.K. Hofbuchdruckerei. Retrieved 2025-05-04. 
  9. Alvina, C.S. (2001). "Colors and patterns of dreams". In Oshima, Neal M.; Paterno, Maria Elena. Dreamweavers. Makati City, Philippines: Bookmark. pp. 46–58. ISBN 9715694071. 
  10. "The Preconquest Filipino Tattoos". Datu Press. January 10, 2018. Archived from the original on August 10, 2021. Retrieved August 10, 2021.