Paragamit:Cherrylyn O. Agravante

DISPLAYTITLE

An Representasyon kan Kababaihan sa Pelikulang Disney

Kadaklan sa mga libangan kan kaakian ang pagdalan nin mga cartoons o animated na pelikula arog kan mga niluwas na dalanon kan Walt Disney Company o kadalasan sanang inaapod nin ‘Disney’. Isay baya na aki an dae pa nakadalan dawa saro pelikula kani? An mga pelikula kan Disney mga pinakaaabangan kada taon bako sana dahil sa magagayon kaning kanta asin ilustrasyon kundi dahil man sa mga istorya asin mensahe na gusto kani ipaabot sa paradalan. Kadalasan, an kababaihan an bida sa mga pelikulang kani. Minapahiling kan manlaen-laen na pelikulang Disney an ebolusyon kan paghiling kan komunidad sa kababaihan bilang sarong babaeng yaon sana sa harong o nakadepende an kaugmahan asin kaligtasan sa kalalakihan abot sa kababaihang kayang manindugan sa sadiri ninda asin dae tigbabase an kaugmahan o kaligtasan sa kalalakihan.

Mapuon na muna kita sa pelikula asin mga karakter nina “Sleeping Beauty”, “Cinderella”, asin “Snow White”. An mga bida sa pelikulang ini an representasyon kan mga kababaihan sa tradisyonal na pamantayan kan babae sa lipunan. Mahihiling ta na an tulong bidang nabanggit igwa nin mga pagkakaparehas arog kan yaon sana o kinululong pirmi sa harong asin nag aasikaso kan mga gibuhon, naghahalat nin lalaking maaagom tanganing makamati nin pagpapadangat asin kaugmahan. Mapapansin ta igdi na an mga tig iirog kan mga prinsesa ay makukusog, matipuno asin kayang bakrion tulos an mga batas kan mga panduwang magurang kan mga bidang prinsesa. Igdi mahihiling ta man na halangkaw an paghiling kang mga bida sa saindang padaba bako lang dahil sa pagpapadangat kundi dahil man sinda an rason kun tano sinda nakahale na kapot kan saindang malulupit na magurang. Sa realidad, sinda an nagrerepresenta kan paghiling kan komunidad kadto sa mga babae asin kun pano sinda nakadepende sa kalalakihan.

Susog man igdi an tinaong halimbawa ni Hu (2023) na kabaliktaran an entididad kan mga nasabing karakter. Sa saiyang pananaliksik tinao niyang halimbawa an pelikulang “Mulan” asin “Maleficent” bilang mga kababaihan na binabakri an tradisyunal na paghiling kan lipunan sa mga kababaihan. Base sa pelikula ni “Mulan”, mahihiling ta kun pano siya nagsuway sa saiyang magurang asin sa pamantayan kan mga sundados sa saindang mga miyembro. Minapahiling igdi na kaya man kan kababaihan makidigma asin makisumaro sa mga kalalakihan sa panahon nin gyera kundi maririsa na an pagpapanggap ni Mulan bilang sarong lalaki maprobar na kaipuhan man nanggad an kalalakihan para mapatunayan an saiyang kakayahan makidigma. Igdi na malaog an sinasabi nina Putri & Thoyibi (2024) na an pelikulang ini saro sa representasyon kan pagiging liberal kan kababaihan na dapat tawanan man nin pantay na paghiling asin importansya arog kan kalalakihan.

Si Maleficent man an saro pa sa nagpabago kan paghiling sa babae kan komunidad. Dawa pa siya nagpadangat asin niloko kan saiyang padaba, dae ito nagin rason para siya magtuninong sana asin damdamon an kulog kan saiyang namatean dawa pa sa salang paagi. Sa pelikulang ini mahihiling ta man na dae sana nakapokus si Maleficent sa lalaki kundi sa aking saiyang sinumpa na pinadangat asin proheran niya kinalaunan. Siya an nagrerepresenta kan maternal na feminismo na kun sain tigtatawanan nin importansya an mga ina sap ag ataman kan saindang mga aki asin layon man na nagsususog sa karapatan bilang babae sa mata kan lipunan.

Si ‘Jasmine’ man sa pelikulang ‘Aladdin’ an representasyon na kan mga kababaihan na kayang magtaraman para sa saindang sadiri asin manindugan kun ano sa hiling ninda an tama. Siya man an saro nabakri sa isipon na dapat sanang magtuninong asin magparasunod sana sa kun ano an sinusugo kan iba lalo na kun aram na nindang para ito sa maraot na dahilan. Susog man sa karakter na ini si ‘Rapunzel’ sa "Tangled" na kaya man magtaram sa kun ano an tama asin karapatan niya na magluwas, makihalubo asin makanuod sa luwas kan saiyang tore. Mahihiling man sa pelikulang ini an an determinasyon ni Rapunzel asin an karakter ni Eugene bako bilang tagapagligtas kundi bilang katabang na madumanan an saiyang pangarap na makarani sa lugar kan mga lantern.

Sa pelikulang “Encanto” man mahihiling an iba ibang uri kan representasyon kan kababaihan asin feminism. Sa pelikulang ini mahihiling ta an mga karakter na dae ta madalas mahiling sa mga padalan arog na lamang ni ‘Luisa’ na minapahiling nin dae kaipuhan nin lalaki para sa proteksyon asin pagtabang sa magagabat na gibuhon ta kaya man sana kan babae kun susumahon. Si ‘Mirabel’ bilang sarong babaeng dae natawanan nin kapangyarihan alagad desididong maligtas an saiyang pamilya sa abot kan saiyang makakaya. Si ‘Abuela Alma’ na minapahiling na kaya man magin lider an kababaihan sa patriyarkal na lipunan. Si ‘Julieta’ asin an saiyang agom ang nagpapahiling nin maung mas lamang sa magkaibang kasarian sa sitwasyon kan mga mag agom. Pantay lang an saindang pagtrato sa kada saro na nagpprobarar na kaya magin balense an kahalagan kan babae asin lalaki.

An mga karakter sa pelikula kan Disney an nagpapahiling nin manlaen-laen na representasyon kan kababaihan sa lipunan. Igdi man mahihiling kun pano nag usad asin nag marhay rahay an kahalagahan ng kababaihan sa mata komunidad puon sa tradisyonal na pagtubod na an babae dapat sanang yaon sa harong, tuninong, maluya, asin nagdedepende sana sa lalaki abot sa paghiling sa mga babae bilang makusog, kayang manindugan asin dapat may balanse na pagtrato sa lipunan. Mahihiling an sistema kan komunidad sa mga pelikula asin dalanon na niluluwas kan Disney an ebolusyon man kan feminismo asin naggigibo nin mas makahulugan nin pelikula para maipahiling asin tangkilikon an kahalagahan kan kababaehan sa nasyon. Dae ini bilang pababaon man ang entidad kan lalaki kundi para magin pantay an saindang importansya sa mamamayan. Marhay na ini napapadalan sa mga kaakian asin pwede man sa mga gurang na ta bako sanang simpleng kwento an makukua ta sa mga padalan na ini kundi mga adal asin leksyon na nakakamata sa mga sitwasyon kan kababaihan sa lipunan bilang indibidwal na kaya man gibuhon an kayang gibuhon kan katapat na kasarian tanganing makamit an pagkakasumaro kan kada saro sa lipunan.