Patasola

An Patasola o "sarong bitis" saro sa kadakol na alamat sa osipon kan Colombia manungod sa mga babaeng halimaw hale sa kagurangan, na minalataw sa mga lalaking paraayam o paratroso sa tahaw kan kaawagan kun iniisip ninda an mga babae. An Patasola minalataw sa porma nin sarong magayon na nakakaakit na babae, na parati sa kaagid nin sarong namomotan, na nag-aakit sa sarong lalaki parayo sa saiyang mga kairiba pasiring sa irarom kan kagurangan. Duman, ipinapahiling kan Patasola an saiyang tunay, makatatakot na itsura bilang sarong linalang na may sarong bitis na may mabangis na pagmawot na garo bampira sa laman asin dugo nin tawo, na inaatake asin kinakakan an laman o sinusupsop an dugo kan saiyang mga biktima.
Lokasyon
[baguhon | baguhon an source]Susog sa popular na pagtubod, siya nag-eerok sa mga kabukidan, mga birhen na kadlagan, asin iba pang mga lugar na kadakol nin kakahuyan o garo kagurangan. Sa mga gilid kan mga lugar na ini asin sa pangenot kun banggi, inaakit nia an mga lalaking paraayam, paratroso, minero, paragiling, asin paraataman nin hayop. Nakikiaram man siya sa saindang mga pang-aroaldaw na aktibidad, arog kan pagbara sa mga shortcut sa kagurangan, pagdisorient sa mga paraayam, asin pag-apon sa mga ayam na paraayam sa hamot kan saindang hayop. An Patasola parati na pighihiling na nagpoprotehir sa naturalesa asin sa mga hayop sa kagurangan asin dai nagpapatawad kun an mga tawo minalaog sa saindang dominyo tanganing baguhon o raoton sinda.
Pisikal na paglaladawan
[baguhon | baguhon an source]An pinakabantog na tampok kan Patasola, na kun saen hale an saiyang pangaran, iyo an saiyang sarong tabay na nagtatapos sa sarong nabanga na garo kuko nin baka asin siya naghihiro sa sarong plantigrade na paagi. Sa ibong kan pagkakaigwa sana nin sarong bitis, an Patasola marikas na maghiro sa kagurangan. Sa saiyang natural na kamugtakan, igwa siyang makatatakot na itsura; siya ilinaladawan na igwa nin sarong daghan, mga mata na nagbubukol, mga ngipon na garo pusa, sarong nakabitin na dungo, asin darakulang ngabil.
An Patasola pwedeng magbago sa manlaen-laen na porma asin itsura. Siya parateng nagkukua nin itsura nin sarong magayon na babae tanganing akiton an mga lalaki sa saindang kagadanan. Dangan ginagamit niya an saiyang mga ngipon na garo pusa tanganing magsupsop kan dugo kan saiyang mga biktima. Pigtutubodan man na pwede siyang magbago sa ibang hayop, na nagigin sarong dakulang itom na ayam o baka.
Segun ki Javier Ocampo Lopez, kun naoogma, minasakat an Patasola sa alitoktok nin kahoy o bukid asin inaawit an minasunod na awit:
"I'm more than the siren
I live alone in the world:
and no one can resist me
because I am the Patasola.
On the road, at home,
on the mountain and the river,
in the air and in the clouds
all that exists is mine."[1]
Mga mitolohikong ginikanan
[baguhon | baguhon an source]An istorya kan ginikanan kan Patasola nagkakaiba-iba, alagad parati minasunod sa halimbawa nin sarong pinag-oolog-olog, bakong maimbod, o maraot na babae. May mga nagtutubod na siya sarong ina na guminadan kan saiyang sadiring aking lalaki dangan pinalayas sa kakahuyan bilang padusa. An iba nagtutubod na siya sarong maraot na paratentar na maringis sa mga lalaki asin babae asin huli kaini pinutol ninda siya gamit an palakop, pinutol an sarong tabay asin itinapok sa kalayo. Dangan nagadan siya huli sa saiyang mga lugad asin ngonyan nag-aagi sa mga kadlagan asin kabukidan. Sa ikatolong istorya nin ginikanan, siya sarong bakong maimbod na agom na babae na nagloko sa saiyang agom sa among kan mag-agom, sarong patron. Kan madiskobre an saiyang pagtraydor, ginadan siya asin an patron kan maimon na agom na lalaki. Nagadan siya alagad an saiyang kalag nagdanay sa sarong hawak na may sarong bitis.
Mga kaparehong linalang
[baguhon | baguhon an source]Igwa nin mga maalamat na linalang na may pagkakaagid sa Patasola sa ibang mga nasyon sa Latin Amerika, arog kan mito kan Tunda sa rehiyon kan Pasipiko kan Colombia na nagsasabi man nin sarong maringis na babae na nagsusupsop kan dugo nin mga lalaki. Alagad, sa alamat na ini, "an kakayahan ni La Tunda sa pagbalyo nin porma harayo sa perpekto...huli ta an ano man na porma na saiyang pig-aasumir magkakaigwa nin tabay na kahoy na korteng molinillo (kahoy na whisk). An halimaw, alagad, tusong gayo, asin eksperto sa pagtago kan depektong ini sa mga magigin biktima." [2]
Igwa man nin "Matlacihua, sarong pantasya sa magayon asin payat na porma nin sarong babae na nakagubing nin puti. Minsan inaapod na White Lady o the Bride, siya minalataw sa banggi asin sa saiyang nakakaakit na mga kanta asin dai mapupugulan na kagayunan, inaakit an mga lalaking maraot an gawi pasiring sa kagubatan, na tinatakot sinda nin kabanga sagkod sa kagadanan." [3] Dawa dai ilinadawan na nagsusupsop kan dugo kan saiyang mga biktima, an White Lady pig-uulang daa an mga lalaki na maghanap nin mga relasyon sa pagkamoot sa mga kakahuyan, kagurangan, o kabukidan.
An ibang bersyon kan mga istorya manungod ki Sayona nagpapahiling saiya sa mga lalaking nagtatrabaho sa kagubatan na nagsasambit nin mga babae. Inaakit niya sinda pasiring sa kagubatan sa porma nin sarong magayon na babae o namomotan tanganing maihayag niya an saiyang garo hayop na tunay na sadiri asin lamunon o raoton sinda, na binabayaan an saindang mga hawak na hanapon kan saindang mga kairiba.
Hilingon man
[baguhon | baguhon an source]- Caipora
- Chullachaqui
- Fiura
- Monopod (linalang)
- Nasnas
- Sihuanaba, sarong kaparehong pigura gikan sa Amerika Sentral
Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ López, Javier Ocampo (2006). Mitos, Leyendas Y Relatos Colombianos. Colombia: Plaza & Janes Editores. ISBN 9789581403714.
- ↑ Hellman, Roxanne; Derek Hall (2012). Vampire Legends and Myths. New York: Rosen Group. pp. 24–25. ISBN 9781448859863.
- ↑ Sloan, Kathryn A. (2008). Runaway Daughters: Seduction, Elopement, and Honor in Nineteenth-Century Mexico. Albuquerque: University of New Mexico Press. p. 80. ISBN 9780826344779.