Phra Aphai Mani

Phra Aphai Mani (right) and the mermaid (left) statue on Koh Samet
Author	Sunthorn Phu
Original title	พระอภัยมณี
Language	Thai
Genre	Epic poem
Published	1870 (finished 1844)
Publication place	Thailand
Media type	samut thai
Pages	1422 (unbridged)

An Phra Aphai Mani sarong 48,700-linya na epikong rawitdawit na pigkompuesto kan Thai na pararawitdawit na si Sunthorn Phu [ an ] . Ini pigkokonsiderar na saro sa mga nasyonal na epiko kan Thailand. Igwa nin 48,686 na mga couplet, ini nakalista bilang pinakahalawig na solong rawitdawit na Thai. Si Suthorn Phu nagpoon na magtrabaho sa epikong pantasyang ini kan 1822 asin natapos ini kan 1844; inabot nin 22 taon. Saro man ini sa mga pinakamidbid na osipon na Thai na pig-adaptar na gayo sa mga pelikula asin komiks. An mga pangenot na bida iyo si Prinsipe Aphai Mani, an sirena, asin an Pisue Samutra; sarong babaeng ogress na pwedeng magtransmute kan saiyang sadiri na magin sarong magayon na daragita.

Dawa ngani an Phra Aphai Mani igwa nin kadakol na mitolohikong mga linalang asin supra-natural na mga bida, an mayor na pagkakaiba kaini sa ibang mga epikong Thai iyo na sinda orihinal na ginibo ni Sunthorn Phu mismo, bakong arog kan mga nakabasar sa mga midbid na istoryang folk arog kan Khun Chang Khun Phaen . Dugang pa, an Phra Aphai Mani pigkompuesto sa panahon kan sulnupan na kolonisasyon kan Sur-subangan na Asya, asin bilang resulta, kadakol na parte kan istorya an kabali an mga karakter na may ginikanan na Europeo, poon sa mga mersenaryo sagkod sa mga pirata . An ibang mga kritiko sa literaturang Thai nagtutubod na si Sunthorn Phu an nagkompuesto kan Phra Aphai Mani bilang sarong anti-kolonyalistang osipon, na nagsasagin-sagin bilang sarong bersikulo na osipon nin mga pakikipagsapalaran sa pantasya.

Sinopsis

Si Phra Aphai Mani (พระอภัยมณี) (pinahalipot sa Aphai) asin an saiyang tugang na lalaki, si Sri Suwan (ศรีสุวรรณ), iyo an mga prinsipe kan Rattana. Pinadara sinda kan saindang ama na mag-adal sa ibang nasyon, na nagmamawot na pabayaan sindang magtukaw sa trono pagkatapos niyang magadan. Si Sri Suwan tatao kan martial art nin pakikipaglaban sa espada, mantang si Phra Aphai Mani tatao sa pagtugtog nin sarong mahiwason na plawta na inaapod Pi (ปี่) na nagpapaturog sa mga tawo o nagpapagadan sa sainda. Pagpuli ninda, naanggot an saindang ama sa bagay na an saindang nanodan bakong kapakipakinabang para sa mga namamahala, siring sa linalaoman nia, asin kaya pinalayas nia sinda sa kahadean.

Nag-abot sinda sa may baybayon asin nakipag-amigo sa tolong magturugang na ermitanyo, si Mora, Sanon, asin Vishian. Sarong aldaw, mantang an mga kairiba ni Aphai pigpapaturog sa tanog kan saiyang plawta, sarong babaeng ogre na an pangaran Nang Phisuea Samudra (นางผีเสื้อสมุทร) an nag-abot asin dinara si Aphai sa saiyang kuweba. Nagsagin-sagin siyang sarong magayon na daraga tanganing mag-istar kaiba niya. Aram ni Aphai kaidto pa na an babae sarong ogres na nakadisgusto, alagad dai siya nakadulag. Si Aphai asin Phisuea Samudr nag-istar na magkaibanan asin nangaki kan saindang aking lalaki, si Sin Samudr (สินสมุทร).

Sa ibong na lado, dai siya nakua kan saiyang tugang asin mga kairiba, kaya nagpoon sindang magbaklay tanganing hanapon si Aphai. Nag-abot sinda sa sarong kahadean na an pangaran Romachakra na nadakop sa sarong gera sa mga kataraid na kahadean. Si Sri Suwan dai nahaloy namoot sa Prinsesa kan Romachakra, si Ketsara (เกษรา). An duwa sainda nagpakasal pagkatapos niyang iligtas an kahadean, asin si Sri Suwan nagin Hade kan Romachakra. Nagkaigwa sinda nin sarong aking babae na an pangaran Arun Ratsami (อรุณรัศมี).

Sa laog nin walong taon, siya naselyohan na harayo sa kinaban sa luwas sagkod na sarong aldaw an saiyang aking lalaki na kabangang ogre ibinalyo an gapo sa entrada kan kuweba tanganing mag-aling sa luwas. Si Sin Samudr nagdara sa harong nin sarong gurang na merman. An gurang na merman nakimaherak para sa saiyang buhay asin nanuga na siya mabalik tanganing tabangan siyang makadulag basta pabayaan ninda siya. Kan madangog niya ini, ipinahayag niya sa saiyang aki an katotoohan manungod sa saiyang ina, asin nagplano sindang magkaibanan na magdulag. Dinaya ni Aphai si Phisuea Samudr na magduman tanganing maghorop-horop sa sarong harayong isla asin mag-ayuno sa laog nin tolong aldaw. Tinabangan siya nin sarong pamilya nin mga gurang na mermen, sarong ama, ina, asin aking babae. An ama asin ina nadakop asin kinakan kan ogreso. An aking babae kan sirena dinara si Aphai asin Sin Samudr sa Koh Kaeo Phitsadan (lit: Bizarre Crystal Island) kun saen sarong ( ruesee ) (ฤาษี: ermitanyo) an nag-ingat sa ogress. Si Aphai nakipag-agom sa sirena, na parsyal na nakatabang saiya na makadulag, asin nagkaigwa nin aking lalaki, na an pangaran Sud Sakhon (สุดสาคร).

Sarong aldaw, si Hadeng Silarat (ท้าวสิลราช) asin si Prinsesa Suwanmali (สุวรรณมาลี) kan Phareuk (ผลึี), nag-agi sa daga kun saen nakaistar an Aphailand. An prinsesa madali nang ikasal sa sarong dayuhan na prinsipe, si Usaren (อุศเรน) kan Lanka . Si Aphai namoot sa prinsesa sa enot na paghiling, kaya inenkaminar niya an saiyang aki na mag-ampon saiya tanganing sinda magin mas harani. Si Aphai asin Sin Samudr naghagad na mag-iba sa barko tanganing makapuli, alagad nahiling sinda kan ogress asin naanggot, na nag-apod nin mga bagyo asin espiritu, na inaatake sinda, asin ginadan si Hadeng Silarat. Nakadulag si Afai asin naabotan niya an saiyang sadiri sa sarong baybayon. Nagtugtog siya kan saiyang mahiwason na plawta, na iyo an guminadan sa ogress sa paagi nin pagraot kan saiyang puso asin pagpapakulog saiya. Pakatapos, nasabat niya si Prinsipe Usaren, na naghahanap kan saiyang nobyo.

Mientras tanto, si Sin Samudr, na nakadulag sa ogress, naglangoy kaiba an prinsesa na si Suwanmali pasiring sa sarong isla, kun saen sinda ilinigtas kan sarong armada nin mga pirata. An kapitan kan mga pirata, si Surang (สุหรัง) gustong kuanon si Suwanmali bilang saiyang agom, kaya nagprobar siyang gadanon si Sin Samudr nin dakol na beses. Sa kaanggotan, pinugotan siya ni Sin Samudr nin payo gamit an palakop asin nagin bagong kapitan kan barko. Nagdesisyon siyang sakyadahon an sarong haraning kahadean para sa mga suplay asin nasabat an saiyang tiyo, si Sri Suwan, asin an saiyang aking babae. Magkaibanan sindang nagduman tanganing hanapon si Aphai. Kan makua nindang ligtas si Aphai asin Usaren, an prinsesang Suwanmali nagsayuma na makipag-agom ki Usaren, na nagin dahelan kan pag-iwal kan duwang partido, asin si Prinsipe Usaren nagdulag pasiring sa saiyang dagang tinuboan na Lanka.

Kan huri nagbalyo si Afai sa kahadean nin Faruek, kun saen hinagad sa saiya kan reyna na patukawon sa trono an sunod na hade. Naanggot ki Phra Aphai huli sa pagtao saiya ki Usaren, si Prinsesa Suwanmali nagdulag asin nagin sarong madre sa sarong monasteryo. Alagad, sa tabang kan saiyang sadiring katabang; Si Walee (นางวาลี), si Suwanmali nagdesisyon na bayaan an pagkamadre asin pakasalan si Aphai. Nagkaigwa sinda nin kambal na aking babae na an pangaran Soisuwan (สร้อยสุวรรณ) asin Chanthasuda (จันทสุดา).

Mientrastanto, an half-sirena na prinsipe, si Sud Sakhon, na mga 3 anyos, nagbyahe pasiring sa Phareuk tanganing hanapon an saiyang ama. Mantang siya nag-eerok pa sa isla, sarong ermitanyo an nagtukdo saiya nin mahika asin tinabangan siyang paamoon an sarong layas na kabayong dragon bago ini nginaranan na Ma Nil Mangkorn (ม้านิลมังกร). Si Sud Sakhon asin Ma Nil Mangkorn nagbiyahe na magkaibanan, na dinaog an mga maraot na espiritu asin mga halimaw sa dalan, bago nakasabat nin sarong hubang ermitanyo (ชีเปลือย) na nagkua saiya bilang saiyang aprentis bago dayaon an pobreng aking lalaki asin itinulak siya pababa sa sarong pangpang. Hinabon kan huba na ermitanyo an kabayo asin an saiyang sugkod asin nagdalagan pasiring sa sarong haraning kahadean asin naghingako na siya sarong dakulang madonong na kagsadiri kan kabayong dragon na ini. Si Ma Nil Mangkorn, na nasupog sa arogante asin pandadaya kan ermitanyo na ini, tinulak siya asin nagbalik sa saiyang kagurangnan. Si Sud Sakhon, na tolong aldaw nang nadismayo asin nagugutom, nagsabi sa saiyang kabayo na marikas na magduman asin maghagad nin tabang sa ermitanyo kan Koh Kaeo Phitsadan. An ermitanyo nagdigdi tanganing iligtas si Sud Sakhon sa pangpang asin naglektura saiya, na sinasabihan an aking lalaki na dai nanggad magtiwala sa mga tawo ta dai mo noarin man aram kun ano an saindang tunay na intensyon. Nagbyahe siya pasiring sa kahadean na pig-eerokan kan ermitanyo tanganing ibuyagyag an saiyang mga kaputikan. Huling napangalas sa aking lalaki, inampon sia kan hade bilang sadiri niang aki. Pakalihis nin pirang taon, kaiba an saiyang mga inampon na tugang, si Saowakon (เสาวคนธ์) asin si Hasachai (หัสไชย), si Sud Sakhon nagpadagos kan saiyang pagbaklay tanganing hanapon an saiyang haloy nang nawara na ama.

Pakalihis nin pirang taon, sinalakay ni Usaren asin kan saiyang ama an kahadean nin Faruek. Nagadan an ama ni Usaren, siring man si Usaren, na nagadan huli sa pagkapurisaw kan maaraman na si Suwanmali inagom si Aphai. An trono kan Lanka kan huri nahulog sa nguhod na tugang na babae ni Usaren, si Laweng (นางละเวง). An magayon na blonde an buhok na si Laweng nagdesisyon na magbalos para sa saiyang ama asin tugang na lalaki pagkatapos na makumbinsi kan mga madonong. Ipinahayag niya sa gabos na kataraed na syudad; an siisay man na makagadan ki Aphai kan Phareuk, tatawan niya sinda nin sarong aking lalaki asin an saiyang kahadean nin Lanka, na ginagamit an saiyang madiklom na mahika tanganing maakit sinda kan saiyang ritrato na itinao sa hade kan lambang kahadean. An pamilya, na ngonyan nagkasararo giraray, nakipaglaban sa mga paralaog. Nahiling ni Aphai an jinxed na ritrato ni Laweng asin naakit saiya, na nagpangyari saiya na dai na makalaban asin nag-ayon sa saiyang lado. Nahiling ni Laweng ini bilang saiyang pagkakataon asin nagturog ki Aphai bago ipinadara an saiyang mga inampon na aking babae na si Rampasahari (รำภาสะหรี), Yupaphaka (ยุพาผกา), asin Sulaliwan (สุลาลีวัน) tanganing maakit an iba pang hukbo ni Aphai na isinugo tanganing iligtas siya. Si Sri Suwan, Sin Samudr, asin Sud Sakhon gabos nasa irarom kan anting-anting asin dai nakahale sa Lanka. An mga babae dangan kinaipuhan na mag-ako kan papel nin mga komandante asin nag-atake tanganing iligtas sinda, bago an isyu naresolberan ni Hasachai, na nag-abot asin hinale sinda kan sumpa. An mga hade gabos nagkaoroyon na mamuhay nin matoninong pakatapos na mag-abot an ermitanyo asin papondohon an gera sa pag-oltanan kan mga kahadean. Sarong kasal sa pag-ultanan ni Sin Samudr asin Arun Ratsami an inareglo. Si Saowakon, alagad, nagsayuma pa man giraray na mag-agom ki Sud Sakhon huli ta namatean niyang kasusupgan na mag-agom nin sarong lalaki na nakidorog na sa ibang babae asin nagdulag pasiring sa sarong haraning Kahadean. Hinabol siya ni Sud Sakhon, asin pagkatapos na makipag-ulian, sindang duwa nagka-nobyo.

Pakalihis nin dakol na taon, nagadan an ama ni Aphai, an Hade nin Rattana. Sarong lobong an ginibo bago nagin parte kan Phareuk an Kahadean nin Rattana. An aking lalaki ni Aphai asin Laweng, si Mangkala, iyo an nagin bagong hade kan Lanka. Nadaya si Mangkala kan mga parahatol na magbalos sa saiyang lolo asin tiyo sa paagi nin pagpoon nin rebelyon laban sa saiyang ama. Nagkidnap siya nin nagkapirang miyembro kan pamilya asin pigbihag sinda, kaiba si Suwanmali. Pagkatapos na si Sin Samudr, Sud Sakhon, asin Hasachai nagprobar na pugulan siya, si Aphai asin Sri Suwan naglaog tanganing pugulan siya. Sa katapusan kan gera, binaranga ni Aphai an daga nin pantay-pantay sa gabos niyang mga paramana bago siya nagin sarong monghe, kaiba an saiyang duwang agom: si Suwanmali asin si Laweng.

Manungod sa sirena, igwa nin bersyon kan istorya kun saen siya nagin tawo pagkatapos na maghorop-horop asin maigot na magtipon nin marhay na karma. Kan mahiling an saiyang determinasyon, tinawan siya ni Indra (พระอินทร์) nin sarong biyaya asin ginibo siyang sarong babae. Dangan tinawan siya kan ermitanyo kan pangaran na "Chantawadee" (จันทวดีพันปีหลวง) asin sa katapustapusi, si Chantawadee nag-iba sa saiyang aki asin nabuhay na maogma sa daga.

Komposisyon, mga inobasyon, asin (posibleng) mga impluwensya

An epikong osipon ni Phra Aphai Mani sarong tunay na dakulang obra nin rawitdawit sa klon suphap ( ). An dai pinahalipot na bersyon na ipinublikar kan National Library igwa nin 48,686- Bāt (2-linya na couplet) an laba, na may total na labing 600,000 na tataramon, asin minasakop sa 132 na librong samut Thai - an pinakahalawig na rawitdawit sa tataramon na Thai, asin iyo an ikaduwang pinakahalawig na epiko sa kinaban na isinurat kan sarong pararawitdawit na Iranian (an pinakahalawig na rawitdawit epikong Shahnameh ). Si Sunthorn Phu, alagad, orihinal na nagtuyo na tapuson an istorya sa punto kun saen si Phra Aphai naghale sa trono asin nagretiro sa kakahuyan. Ini an nagwawalat kan saiyang orihinal na bisyon kan obra sa 25,098 na linya nin rawitdawit - na minasakop sa 64 na librong samut thai . Alagad gusto kan saiyang patron sa literatura na magpadagos siya sa pagkompuesto, na ginibo niya sa laog nin dakul na taon sagkod na ini nakaabot sa huring kahalabaan. Ngonyan, an pinalipot na bersyon - arin na baga an saiyang orihinal na 64 na samut-thai na mga tomo, na nagkakantidad nin 25,098 na mga kuple nin rawitdawit - pighihiling bilang an may awtoridad na teksto kan epiko. Inabot nin labing 20 taon si Sunthorn Phu sa pagkompuesto (poon kan mga 1822 o 1823 sagkod 1844).

Si Phra Aphai Mani iyo an Chef-d'œuvre ni Sunthorn Phu. Ini minabalga kan tradisyon kan mga naenot na nobelang rawitdawit na Thai o nithan kham-klon sa paagi nin pag'iba nin mga kontemporanyong imbensyon sa sulnupan, arog kan mga barkong pinapaandar nin alisngaw na nagpoon pa sanang maglataw sa Europa. Si Sunthorn Phu nagsurat man manungod sa sarong mekanikal na paratugtog nin musika kan panahon na an sarong gramopono o sarong piano na nagtutugtog sa sadiri dai pa naimbento. Ini an nagin dahilan kan Phra Aphai Mani na makangangalas na futuristic para sa panahon na idto. Siring man, bakong arog kan ibang klasikal na mga rawitdawit na epikong Thai, an Phra Aphai Mani naglaladawan nin manlaen-laen na pagsasamantala kan mga puting mersenaryo asin pirata na nagpapahiling kan padagos na kolonisasyon kan Sur-subangan na Asya kan amay na ika-19 Siglo. Si Phra Aphai mismo sinasabing nakanuod "na magtaram nin mga tataramon na Farang (Europeo), Intsik asin Cham." Dugang pa, an mga lokasyon kan mga syudad asin isla sa Phra Aphai Mani dai iniimahinar kundi talagang katumbas kan tunay na heograpikong mga lokasyon sa Dagat Andaman siring man sa sirangan kan Kadagatang Indyan . An Sunthorn Phu nagtatao man nin tamang kaaraman sa modernong paglayag sa dagat sa parteng iyan kan kinaban. Ini nagsusuherir na an Thai Bard (Sunthorn Phu) dapat na nakakua kan mga kaaraman na ini gikan sa mga dayuhan na marinero mismo. An multi-kultural asin an kabangang-mitolohiko, kabangang-realistikong kamugtakan kan Phra Aphai Mani - na pinagsararo sa poetikong kahusayan ni Sunthorn Phu - ginigibo an Phra Aphai Mani na sarong pambihirang obra maestra sa literatura.

Si Phra Aphai Mani bilang an Siamese Odyssey

An mga kapangyarihan kolonyal kan Europa nagpapahiwas kan saindang impluwensya asin presensya sa Sur-subangan na Asya kan si Sunthorn Phu nagkompuesto kan Phra Aphai Mani . Dakul na mga kritiko sa literaturang Thai an nagsuherir na si Sunthorn Phu tibaad nagtuyo na an saiyang epikong obra maestra magin sarong osipon na kontra-kolonyalista, na nakadisgusto bilang sarong bersikulo na osipon nin mga pakikipagsapalaran sa pantasya. Sa sarong literaryong kahulugan, alagad, an Phra Aphai Mani isinuherir kan ibang mga akademikong Thai na inspirado kan mga epikong Griyego asin literaturang Persiano, orog na an Iliad, an Odyssey, an Argonauts, asin One Thousand and One Nights .

An estruktura kan Phra Aphai Mani minasunod sa estruktura nin monomito, na ipinapakipag-ulay kan ibang mga dakulang epikong istorya sa tradisyon kan Griyego asin Persiano. Posible na si Sunthorn Phu tibaad nanodan an mga epikong istoryang ini gikan sa mga misyonerong Europeo, mga padi na Katoliko, o mga indibidwal na may inadalan na nagbiyahe pasiring sa Siam kan amay na ika-19 siglo. Si Phra Aphai, an bida, nakakaagid ki Orpheus —an bantog na musikero kan mga Argonaut —imbes na sarong garo Achilles na parapakilaban. Dugang pa, an pagbaklay ni Phra Aphai sa odyssean nag-aapod nin pagkakaagid sa bantog na pagbaklay kan Hade kan Ithaca sa ibong kan Aegean .

Si Pii Sue Samut ("an alibangbang sa dagat"), sarong babaeng titan na natamaan nin pagkamoot na nagkidnap kan eroe, nagpapagirumdom kan nimfa na si Calypso . Siring man, kapareho ni Odysseus, an halawig na pagbiahe ni Phra Aphai nagpangyari sa saiya na makataram nin dakol na lenguahe asin mamansayan an isip asin kostumbre nin dakol na ibang rasa. An pangaran ni Phra Aphai (  : 'magpatawad') pigbabalangibog na kapareho kan kun pano an " Orpheus " pigbabalangibog sa Griyego. Dugang pa, an nakakaakit na kagayunan ni Nang Laweng, na nakakaakit na nagtutulod sa mga nasyon sa gera, garo baga nakakatugma sa reputasyon ni Helen of Troy . An iba nagsuherir na si Nang Laweng tibaad na-inspirar kan sarong istorya nin sarong prinsesang Kristiyano, siring sa isinaysay sa Persia's Thousand and One Nights, na namoot sa sarong hadeng Muslim.

An gabos na ini nagsusuherir na si Sunthorn Phu sarong Siamese bard na may maliwanag asin mausyoso na isip na nag-absorb, bako sanang kan kaaraman kan kontemporanyong paglayag asin mga imbensyon kan Solnopan, kundi pati na an mga istorya kan mga klasikal na epikong Griyego gikan sa mga may inadalan na mga Europeo. Sa pagkompuesto kan Phra Aphai Mani, si Sunthorn Phu nagpapahiling nin sarong dakulang ambisyon sa pagrawitdawit. Siya an nagin pinakaenot na parasurat na Thai na nagkua nin mga inspirasyon gikan sa mga pinagkukuanan nin literatura sa Solnopan asin nagprodusir nin sarong epiko na nakabasar, nin maluya, sa pagsasaro kan mga mito asin alamat na idto. Kaya, imbes na magsurat na may motibong politikal, tibaad gusto sana ni Sunthorn Phu na ipantay an saiyang kakayahan sa literatura sa pinakabantog na mga pararawitdawit asin parasurat kan Solnopan.

Hilingon man

Sudsakorn, the son of Phra Aphai Mani and a mermaid.