Tapayan nin Manunggul

An tapayan nin Manunggul, Museo Nasyunal kan Filipinas

Tapayan nin Manunggul, replika, sa Museo Palawan

An Tapayan nin Manunggul sarong tapayan kaka'gan nin restos kan mga gadan. Ini nakotkot sa situng Neolitiko na iyo an Lungib nin Manunggul sa lugar kan Lipuun Point sa Palawan, kaparte kan mga kalulungiban nin Tabon. Ini may pagkagurang nang husto mala ta tinutubod na gikan ini sa mga taon sa pag'oltan nin 890-710 B.K. An tapayan may lokdo kun saen duwang pigurin an nakasakay sa sarong bangka. An sa enotan pigurin nin sinasabing tawong gadan na o kalag kaini, ta an duwang kamot niya nagkasoknongan nakasapaw sa daghan asin an saro naman yaon sa likod may kapot sagwan na pigsasabing naggagaod pasiring langit.

Ini sinasabing saro sa binibistong pinakamahusay na pre-kolonyal na artifak sa Filipinas asin konsideradong obra maestra. Pinagdeklara ining sarong pamanang lahi asin designadong obheto numerado 64-MO-74 sa Museo Nasyunal kan Filipinas. An orihinal nahaharong sa Museo nin Lahing Filipino asin saro sa pinakapopular na eksibit duman. Gibo ini sa dalipay asin baybay.

An sarong kahuwad kaini nakadispley man sa Museo Palawan.

Pagkadukay sa tapayan

An tapayan nadukayan sa Lungib Manunggul kan Marso 1964 na Victor Decalan, Hans Kasten asin magkapirang mga trabahador na boluntaryo hale sa United States Peace Corps dawa totoo an ibang parasurat sinasabing si Dr. Robert B. Fox asin Miguel Antonio an nakadukay kaini kan taon pang 1962. Ini nakua daa kasabay kan pagkakua kan mga restos kan inapod na Tabon Man.

An mga lawog kan pigurin daa igwang mga mata asin nguso nakakaagid sa parehong istilo nin pagguhit nin siring na nahihiling man sa mga artifak igdi sa Sur-subangan nin Asya kan mga panahon na idto. Manonotahan man daa an kurit-kurit nin mga alon sa ngawngaw kan dulay, asin ta an istilong ini nin pagdekorasyon binubugtak an tapayan sa tradisyon nin pagdudulay kan kulturang Sa Huỳnh. Ini an mga banwang naghurubo sa direksyon hale sa Subangan pasiring Solnopan, gikan sa rona nin Borneo-Palawan pasiring Subangan Biyetnam. An mga pigurin pigpapahiling an simbolikong pagbyahe sa sunod na buhay. An tapayan mismo dai ilinulubong, saka sa sekundaryong lubungan-tapayan na ini, an mga tulang sana (restos) an ikinakaag.

Sinasabi pang an ginuhitan na dulong asin hitsura kan mata sa oldot na proa kan barotong-espiritu makukua pa sa mga tradisyonal na sakayan-tubig sa Sulu Archipelago, Borneo asin Malaysia. An pagkakaagid kan pagguhit kan mga talinga, mata, dungo, asin nguso kan mga pigurin mahihiling pa daa sa mga inukit na iskultura sa Taiwan, sa Filipinas, asin kun saen-saen igdi sa Sur-subangan nin Asya.

Mga panluwas na takod

• [1] An Museo nin Palawan. Kinua 05-10-15.
• [2] Archived 2015-09-09 at the Wayback Machine. 7 Amazing Spots to visit in Palawan. Kinua 05-10-15.
• [3] Mga destinasyon sa turismo. Kinua 05-10-15.