Mga tataramon na Negrito Filipino

An mga tawo nin Negrito kan Filipinas nagtataram nin manlaen'laen na mga tataramon. Karaniwan ining mas ano sa mga kataraid na tataramon kaysa sa kada saró,^[1] asin magkasurunod na piglista digdi tanganing mabulong sa identipikasyon.

Klasipikasyon[baguhon | baguhon an source]

Lobel (2013)[baguhon | baguhon an source]

Piglista ni Lobel (2013)^[1] an mga minasunod na mga etnolinguwistikong grupo nin mga Itom na Pilipino (i.e., Negrito kan Filipinas).

Norteng Luzon

(Listahan ni Lobel (2010)^[2] kan mga minasunod na mga tataramon na Negrito na pigtataram sa subangang gilid-baybayon kan isla nin Luzon Island, piglista halé sa norte pa sur.)

Dupaningan Agta (Sanga kan norteng Luzon)
Pahanan Agta
Casiguran Agta
Umiray Dumaget
Remontado Dumagat
Inagta Alabat
Manide (bakô pang klasipikar)
Inagta Partido
Inagta Rinconada

Sa ano pa man, nag-argue si Robinson & Lobel (2013)^[3] na dae kaiba sa sangâ nin norteng Kordilyera an Dupaningan Agta, Pahanan Agta, Casiguran Agta, Nagtipunan Agta, Dinapigue Agta, asin an Paranan, alagad parte ini kan bágong sangâ na pig'aapod ninda na Norte-subangang Luzon, na kun saen pigkokonsiderar na pangenot kaining sangâ iyo an grupo nin Norteng Luzon (Kordilyera).

Mga Bukid kan Zambales

Sur na Luzon

Sur na Filipinas

Inata (may 2 posibilidad na diyalektos)
Inati (Inete) (2 mga diyalektos?)
Mamanwa
Batak (5-8 dialects)
Iraya (Mangyan)
Ata/Tigwa/Matigsalug Manobo

Mga puho' (mayó na) na barayti

Bukid Iraya Agta (AKA Subangan na Danaw nin Buhi Agta)
Inagta Alabat
Dicamay Agta: pigtataram sa lugar nin salóg Dicamay sa sulnupang gilid kan kabukidan na Sierra Madre haraní sa Jones, Isabela; nabaritaan na pig'ekstermina kan mga Ilokano paraistar minsan sa tahaw kan 1957 asin 1974 (Headland 2003:7)
Villa Viciosa Agta

Reid (1994)[baguhon | baguhon an source]

Piglista ni Reid (1994) an mga minasunod na mga tataramon na Negritó.^[4]

Norteng Agta
Arta - may 12ng natárádang parataram sa Aglipay, Quirino, kan 1990
Alta
- Norteng Alta -pigtataram sa provincia nin Aurora
- Sur na Alta (Kabuluen) - pigtataram sa mga provincia nin Nueva Ecija asin Bulacan
Sentral Agta - pigtataram sa subangan na Luzon; kaiba an Umiray
Sur Agta
- Camarines Norte
- Camarines Sur
Sinauna
Ayta - igwang 6 na magkakaibang mga tataramon na pigtataram sa mga bukid nin Zambales Mountains segun ki Wimbel (1986):^[5]
- Abelen
- Aberlen
- Magganchi
- Maggindi
- Ambala
- Magbeken Ayta

Iba pang mga tataramon na Negrito kan Filipinas

Ata Manobo - pigtataram sa Mansalinao, Davao
Batak - pigtataram sa Palawan
Inati
Mamanwa - pigtataram sa Agusan

Pigdagdag kan Ethnologue an puho' asin dae maklasipikar na Katabaga kan sur na Luzon.

Unique na Bokabularyo[baguhon | baguhon an source]

Piglista ni Lobel (2010)^[6] an mga minasunod na percentage kan unique vocabulary items sa 1,000 na mga pogkumparar na taramon sa mga tataramon na Negrito, na kun saen si Reid (1994)^[7] pigsuggest an mga leksikal na remnant gikan sa pre-Austronesyo substrata na kun saen igwa kaini an mga tataramon na Negrito. An Manide asin Umiray Dumaget an may pinaka dakol na aytem nin unique bukabularyo.

An iba pang mga tataramon kan sur-subanga na Asya na igwang halangkaw na proporsyon nin unique na bukabularyo kan posibleng isolate na pinaghalean kaiba an Tataramon na Enggano kan Indonesya asin an Tataramon na Kenaboi kan Malaysia.

Mga Toltolan[baguhon | baguhon an source]

↑ ^1.0 ^1.1 Lobel, Jason William. 2013. Philippine and North Bornean languages: issues in description, subgrouping, and reconstruction. Ph.D. dissertation. Manoa: University of Hawai'i at Manoa.
↑ Lobel, Jason William. 2010. Manide: An Undescribed Philippine Language. Oceanic Linguistics, Vol. 49, no. 2.
↑ Robinson, Laura C. and Jason William Lobel (2013). "The Northeastern Luzon Subgroup of Philippine Languages." Oceanic Linguistics 52.1 (2013): 125-168.
↑ Reid, Lawrence A. 1994. "Possible Non-Austronesian Lexical Elements in Philippine Negrito Languages." In Oceanic Linguistics, Vol. 33, No. 1 (Jun. 1994), pp. 37-72.
↑ Wimbish, John. 1986. The languages of the Zambales mountains: a Philippine lexicostatistic study. In Work Papers of the Summer Institute of Linguistics, University of North Dakota Session, vol. 30:133-142.
↑ Lobel, Jason William. 2010. Manide: An Undescribed Philippine Language. Oceanic Linguistics, Vol. 49, no. 2.
↑ Reid, Lawrence A. 1994. "Possible Non-Austronesian Lexical Elements in Philippine Negrito Languages." Oceanic Linguistics 33: 37-72.

Fay Wouk and Malcolm Ross (ed.), The history and typology of western Austronesian voice systems. Australian National University, 2002.
K. Alexander Adelaar and Nikolaus Himmelmann, The Austronesian languages of Asia and Madagascar. Routledge, 2005.
Austronesian Basic Vocabulary Database, 2008.
Reid, Lawrence A. (2013) "Who Are the Philippine Negritos? Evidence from Language." Human Biology: Vol. 85: Iss. 1, Article 15.

Mga panluwas na Takod[baguhon | baguhon an source]

[Lobel2013-1] 1.0 ^1.1 Lobel, Jason William. 2013. Philippine and North Bornean languages: issues in description, subgrouping, and reconstruction. Ph.D. dissertation. Manoa: University of Hawai'i at Manoa.

[2] Lobel, Jason William. 2010. Manide: An Undescribed Philippine Language. Oceanic Linguistics, Vol. 49, no. 2.

[3] Robinson, Laura C. and Jason William Lobel (2013). "The Northeastern Luzon Subgroup of Philippine Languages." Oceanic Linguistics 52.1 (2013): 125-168.

[Reid1994-4] Reid, Lawrence A. 1994. "Possible Non-Austronesian Lexical Elements in Philippine Negrito Languages." In Oceanic Linguistics, Vol. 33, No. 1 (Jun. 1994), pp. 37-72.

[Wimbish-5] Wimbish, John. 1986. The languages of the Zambales mountains: a Philippine lexicostatistic study. In Work Papers of the Summer Institute of Linguistics, University of North Dakota Session, vol. 30:133-142.

[6] Lobel, Jason William. 2010. Manide: An Undescribed Philippine Language. Oceanic Linguistics, Vol. 49, no. 2.

[7] Reid, Lawrence A. 1994. "Possible Non-Austronesian Lexical Elements in Philippine Negrito Languages." Oceanic Linguistics 33: 37-72.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]