Jump to content

Troll

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Hilinga sinda, sabi kan ina na troll. Hilinga nindo an sakong mga aking lalaki! Dai ka na makakakua nin mas magagayon na troll sa lado na ini kan bulan. (1915) ni John Bauer

An troll sarong linalang sa osipon kan mga Norse, kaiba an mitolohiya kan mga Norse . Sa mga pinagkukuanan kan Lumang Norse, an mga linalang na ilinaladawan bilang mga troll nag-eerok sa mga puwerang lugar nin mga gapo, bukid, o mga kuweba, nag-eerok na magkairibahan sa saradit na yunit nin pamilya, asin bihirang makatabang sa mga tawo.

Sa huring mga osipon kan Scandinavia, an mga troll nagin mga linalang sa saindang sadiring deretso, kun saen sinda nakaistar na harayo sa istaran nin tawo, bakong Kristiyano, asin pigkokonsiderar na peligroso sa mga tawo. Depende sa ginikanan, an saindang itsura nagkakaiba-iba; an mga troll pwedeng pangit asin maluway an pag-isip, o an itsura asin gawi-gawi eksaktong arog kan mga tawo, na mayong partikularmenteng makatatakot na karakteristiko manungod sa sainda.

Sa mga osipon kan Scandinavia, an mga troll minsan inaasosyar sa partikular na mga palatandaan (minsan sinasabi na nabuo nin sarong troll na nabantad sa liwanag kan saldang). An mga troll piglaladawan sa manlaen-laen na media sa modernong popular na kultura.

Etimolohiya

[baguhon | baguhon an source]

An mga nombreng Old Norse na troll asin trǫll (na may manlaen-laen na kahulugan na "fiend, demonyo, werewolf, jötunn ") asin Middle High German troll, trolle "fiend" (susog sa pilologo na si Vladimir Orel, an tataramon posibleng hiniram sa Old Norse), posibleng nagmukna gikan sa Proto-Germanic trullanic * nangangahulugan na nombre magtapak, magtapak". Dai aram an ginikanan kan tataramon na Proto-Aleman. Dugang pa, an berbong Old Norse na trylla 'mag-enkanto, magin sarong troll' asin an berbong Middle High German na trüllen "mag-alog" parehong nagmukna gikan sa Proto-Germanic na berbo * trulljanan, sarong pinaghalean kan * trullan . [1]

mitolohiya kan Norse

[baguhon | baguhon an source]

Sa mitolohiya kan Norse, an troll, arog kan thurs, sarong termino na pig-aaplikar sa jötnar asin nasambit sa bilog na Old Norse corpus. Sa mga pinagkukuanan kan Old Norse, an mga troll sinasabing nag-eerok sa mga napapasuway na kabukidan, mga gapo, asin mga kuweba, minsan nag-iistar na magkaibanan (parati bilang ama-asin-aking babae o ina-asin-aki), asin bihirang iladawan bilang matinabang o makikatood. An librong Prose Edda na Skáldskaparmál naglaladawan nin sarong engkwentro sa pag-ultanan kan sarong dai nginaranan na babaeng troll asin kan ika-9 siglong skald na si Bragi Boddason . Susog sa seksyon, si Bragi nagmamaneho sa "sarong kagubatan" kan sarong banggi kan sarong babaeng troll agresibong naghapot saiya kun siisay siya, sa proseso na ilinaladawan an saiyang sadiri:

Si Bragi nagsimbag man, na ilinaladawan an saiyang sadiri asin an saiyang mga kakayahan bilang sarong ekspertong skald, bago matapos an senaryo.

Dakul an pagkariribok asin pagkakapareho sa paggamit kan mga terminong Old Norse na jötunn, troll, þurs, asin risi, na naglaladawan nin manlaen-laen na linalang. Si Lotte Motz nagteorya na ini orihinal na apat na magkalaen na klase nin mga linalang: mga kagurangnan nin naturalesa ( jötunn ), mga mitolohikong salamangkero ( troll ), mga maringis na halimaw ( þurs ), asin mga eroe asin korteng mga linalang ( risi ), an huring klase iyo an pinakahoben na dagdag. Sa ibong na lado, si Ármann Jakobson kritikal sa interpretasyon ni Motz asin inaapod an teoryang ini na "dai suportado nin anuman na nakakakumbinsir na ebidensya". Itinatampok ni Ármann na an termino ginagamit sa pagdenomar nin manlaen-laen na linalang, arog kan sarong jötunn o nag-eerok sa bukid, sarong bruha, sarong abnormal na kusog o dakula o pangit na tawo, sarong maraot na espiritu, sarong multo, sarong blámaðr, sarong mahiwason na baboy, sarong paganong demi-diyos, sarong demonyo, sarong brunnmigi, o sarong berser berker . [2]

osipon kan Scandinavia

[baguhon | baguhon an source]
Skogtroll ( Forest Troll ), ni Theodor Kittelsen, 1906

Sa huri sa osipon kan Scandinavia, an mga troll tinatawan nin kahulugan bilang sarong partikular na klase nin linalang. Dakul na mga osipon an naitala manungod sa mga troll na kun saen sinda parateng ilinaladawan bilang mga gurang na gayo, makusog na marhay, alagad maluway asin maluya an isip, asin kun minsan ilinaladawan bilang mga parakakan nin tawo asin nagigin gapo kun makadukot sa liwanag kan saldang. Alagad, an mga troll pigpapatunayan man na kapareho an itsura kan mga tawo, na mayong ano man na partikularmenteng makatatakot na itsura manungod sa sainda, alagad nakaistar sa harayo sa istaran nin tawo asin sa pankagabsan igwa nin "sarong klase nin sosyal na organisasyon"—bakong arog kan asin näck, na pigpapatunayan na "mga solong linalang". Susog ki John Lindow, an nagpapalaen sainda iyo na sinda bakong Kristiyano, asin an mga nakakasabat sainda dai sinda midbid. Kaya, an mga troll sa katapustapusi delikado, dawa gurano pa sinda karahay na makiiba sa sosyedad na Kristiyano, asin an mga troll nagpapahiling nin ugale nin bergtagning ('pagkidnap'; literal na "pagkua nin bukid") asin pag-agaw nin sarong oma o estate.

Sinasabi ni Lindow na an etimolohiya kan tataramon na "troll" nagdadanay na bakong segurado, dawa ngani tinatawan niya nin kahulugan an mga troll sa huring osipon kan Suecia bilang "mga linalang sa naturalesa" asin bilang "mga linalang na may gabos na katuyuhan, katumbas, halimbawa, sa mga engkanto sa mga tradisyon na Anglo - Celtic ". Sinda "kun siring minalataw sa manlaen-laen na mga alamat nin paglipat kun saen an mga kolektibong naturalesa-na-linalang inaapod". Sinabi ni Lindow na an mga troll minsan pigbabalyo sa mga pusa asin "saradit na tawo" sa rekord kan osipon.

An pagtubod kan mga taga-Scandinavia na an kikilat nakakatakot sa mga troll asin jötnar minalataw sa kadakol na mga osipon kan mga taga-Scandinavia, asin pwedeng sarong huring repleksyon kan papel kan diyos na si Thor sa pakikipaglaban sa siring na mga linalang. Sa koneksyon, an kakulangan nin mga troll asin jötnar sa modernong Scandinavia minsan ipinapaliwanag bilang resulta kan "eksakto asin kahusayan kan mga pag-igo nin kikilat". Dugang pa, an kawaran nin mga troll sa mga rehiyon kan Scandinavia ilinaladawan sa osipon bilang sarong "konsekwensya kan danay na ribok kan mga kampana kan simbahan". An pag-ring na ini an nagin dahilan kan mga troll na maghale pasiring sa ibang kadagaan, dawa ngani bakong mayong pagtumang; kadakol na tradisyon an nag-iistorya kun pano rinaot kan mga troll an sarong simbahan na pigtutugdok o nag-apon nin mga gapo asin gapo sa mga tapos nang simbahan. An darakulang lokal na gapo minsan ilinaladawan bilang produkto kan pag-itsa nin sarong troll. Dugang pa, sa ika-20 siglo, an mga ginikanan kan partikular na mga landmark kan Scandinavia, arog kan partikular na mga gapo, pig-aatribwir sa mga troll na tibaad, halimbawa, nagin gapo sa pagkabantad sa liwanag kan saldang.

An Prinsesa asin an mga Troll – An Pagbabago, ni John Bauer, 1913

Ikinomparar ni Lindow an mga troll kan tradisyon kan mga tawong Sueco ki Grendel, an supernatural na parasalakay sa mead hall sa rawitdawit na Old English na Beowulf, asin sinabi na "siring na an rawitdawit na Beowulf nagduduon bako sa pag-alog ki Grendel kundi sa paglinig kan hall ni Beowulf, siring man an mga modernong osipon nagduduon kan momento kun an mga troll pinapahale."

An mga saradit na troll pigpapatunayan na nabubuhay sa mga bulod asin sa mga bukid sa tradisyon kan mga tawong Scandinavian. Sa Denmark, an mga linalang na ini naitala bilang troldfolk ("troll-folk"), bjergtrolde ("mountain-folk"), o bjergfolk ("mountain-folk") asin sa Norway man bilang trollfolk ("troll-folk") asin tusser . [3] An mga troll pwedeng iladawan bilang saradit, garo tawo na mga linalang o arog kalangkaw kan mga lalaki depende sa rehiyon na ginikanan kan istorya.

Sa tradisyon kan Norway, an mga kaparehong osipon pwedeng isaysay manungod sa mas darakulang troll asin sa Huldrefolk ("natatagong mga tawo"), alagad igwa nin pagkakaiba sa pag-ultanan kan duwa. An paggamit kan tataramon na trow sa Orkney asin Shetland, na nangangahulugan na mga linalang na kapareho nanggad kan Huldrefolk sa Norway, pwedeng magsuherir nin sarong komun na ginikanan para sa mga termino. An tataramon na troll tibaad ginamit kan mga paganong Norse na nag-erok sa Orkney asin Shetland bilang sarong kolektibong termino para sa mga supernatural na linalang na dapat igalang asin likayan imbes na sambahon. An Troll pwedeng nagin espesyalisado bilang sarong deskripsyon kan mas dakula, mas makatatakot na Jötunn-kind mantang an Huldrefolk pwedeng nagin termino para sa mas saradit na troll.

Si John Arnott MacCulloch nagbugtak nin koneksyon sa pag-ultanan kan Old Norse vættir asin mga troll, na nagsusuherir na an duwang konsepto pwedeng gikan sa mga espiritu kan mga gadan.

An Troll, sarong istasyon nin pagsiyasat sa Norway sa Antarctica, nginaranan na arog kaini huli sa mga magaspang na bukid na nakatindog sa palibot kan lugar na iyan na garo mga troll. Kabali digdi an sarong istasyon sa daga na nagsusubaybay sa mga satelayt sa polar orbit .

  1. Orel (2003:410-411).
  2. Ármann Jakobsson (2017). The Troll Inside You: Paranormal Activity in the Medieval North. Earth, Milky Way [sic]: punctum. doi:10.21983/P3.0175.1.00. Archived from the original on 2024-07-09. Retrieved 2025-03-04. 
  3. MacCulloch (1930:223—224).