Jump to content

Yaksha

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Yaksha
"Parkham Yaksha" Manibhadra, 150 BCE
"Mudgarpani Yaksha", 100 BCE[1]
Remains of the colossal statues of the Parkham Yaksha (150 BCE) and the Mudgarpani ("Mace-holder") Yaksha (100 BCE), Mathura. These colossal statues stand around two metres tall.[1] The Mudgarpani Yaksha holds a mudgar mace in the right hand, and the left hand used to support a small standing devotee or child joining hands in prayer.[2][3]
Art of Mathura, Mathura Museum

Art of Mathura, Mathura MuseumAn mga Yaksha ( , IAST , ) sarong mahiwas na klase nin mga espiritu nin naturalesa, na parati maboot, alagad minsan malibog o kapritso, konektado sa tubig, pagkamainaki, mga kahoy, kagurangan, kayamanan asin kaawagan. [4] [5] An mga ini minalataw sa mga teksto nin Hindu, Jain asin Buddhist, siring man sa mga templo kan suanoy asin edad media kan Timog Asya asin Sur-subangan na Asya bilang mga diyos na bantay. [6] [7] An pambabaeng porma kan tataramon iyo IAST [8] o Yakshini ( , IAST  ; ).

Sa mga teksto na Hindu, Jain asin Buddhist, an yakṣa s igwa nin duwang personalidad. Sa sarong lado, an sarong yakṣa pwedeng sarong bakong nakakadanyar na engkanto sa naturalesa, na may koneksyon sa mga kakahuyan asin kabukidan; alagad igwa man nin mas madiklom na bersyon kan yakṣa, na sarong klase nin ( bhuta ) na nag-aapi sa kaawagan asin mga waylay asin naglalamoy sa mga biyahero, kapareho kan mga rakṣasas .

Mga enot na yaksha

[baguhon | baguhon an source]
Si Yaksi gikan sa Bharhut

An mga Yaksha minalataw sa mga teksto na Hindu, Jain asin Buddhist . [9] Nagkapirang monumental na yaksha an midbid poon pa kan panahon kan Imperyo Maurya . An mga ini may manlaen-laen na petsa poon kan mga ika-3 siglo BCE sagkod sa ika-1 siglo BCE. An mga estatuwa na ini mga monumental (parati mga 2 metros an langkaw), asin parati igwa nin mga inskripsyon na may relasyon sa saindang pagmidbid bilang mga yaksha. Ini pigkokonsiderar na pinakaenot na midbid na monumental na mga eskulturang gapo sa India. Duwa sa mga monumental na yaksha na ini an midbid gikan sa Patna, saro gikan sa Vidisha asin saro gikan sa Parkham, siring man an sarong yakshini gikan sa Vidisha. An yakṣas tibaad sa kapinonan iyo an tutelary deity nin sarong siudad, distrito, danaw, o bubon. An saindang pagsamba, kaiba an popular na paniniwala sa mga naga (mga dios na halas), mga dios sa pagkamainaki nin babae, asin mga diosa na inang, tibaad nagpoon sa enot na mga tawong Hindu sa India. An pagsamba sa Yaksha nag-eksister kaiba kan mga sakripisyo na ginigibo kan mga padi kan panahon nin Vedic. [10] Kan huri sinda ibinilang bilang mga dios-dios na mayordomo kan daga asin kan kayamanan na nakalubong sa irarom. [11]

Sa mga rawitdawit

[baguhon | baguhon an source]

Sa rawitdawit ni Kālidāsa na Meghadūta, halimbawa, an parasaysay yakṣa sarong romantikong pigura, na nagmomondo nin pagkamoot sa saiyang nawawarang namomotan. Sa kabaliktaran, sa didaktikong diyalogo kan Hindu kan Yakṣapraśnāḥ "Mga Hapot kan Yakṣa ", ini sarong tutelary espiritu kan sarong danaw na naghahagad Yudhiṣṭhira .

Sa rawitdawit na Mahavamsa kan Sri Lanka, an sarong lokal na populasyon tinawan kan terminong Yakkhas. Si Prinsipe Vijaya nakasabat kan mga hade kan reyna kan mga yakkha, si Kuveni, sa saiyang kabisera kan Lanka pura asin sinakop sinda.

Galeriya

[baguhon | baguhon an source]
  • Yaksha couple standing on lotus leaves, the male (sic) holding a lotus bud and posed in shalabhanjika
    An mag-agom na Yaksha nakatindog sa mga dahon nin lotus, an lalaki (sic) kapot an sarong putot nin lotus asin nagpopose sa shalabhanjika
  • Dvarapala Yaksha made of basalt. Found in Buddhist cave (Pitalkhora), 2nd century CE. Prince of Wales Museum
    Dvarapala Yaksha na gibo sa basalt. Nakua sa kuweba kan Budismo ( Pitalkhora ), ika-2 siglo CE. Museo kan Prinsipe kan Wales
  • Mudgarpani Yaksha, 2nd century BCE, Bharnakalan, Mathura Museum
    Mudgarpani Yaksha, ika-2 siglo BCE, Bharnakalan, Museo nin Mathura
  • Vidisha Yaksha, 2nd century BCE, Vidisha Museum
    Vidisha Yaksha, ika-2 siglo BCE, Vidisha Museum
  • Gomedh and Ambika, 11th century, Maharaja Chhatrasal Museum
    Gomedh asin Ambika, ika-11 siglo, Maharaja Chhatrasal Museum
  • Carving of a yaksha (夜叉)
    Pag-ukit nin sarong yaksha (夜叉)

Toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. ↑ 1.0 1.1 Dated 100 BCE. Quintanilla, Sonya Rhie (2007). History of Early Stone Sculpture at Mathura: Ca. 150 BCE – 100 CE (in English). BRILL. p. 368, fig. 88. ISBN 9789004155374. 
  2. ↑ Quintanilla, Sonya Rhie (2007). History of Early Stone Sculpture at Mathura: Ca. 150 BCE – 100 CE (in English). BRILL. p. 365, fig. 85. ISBN 9789004155374. 
  3. ↑ Dalal, Roshen (2010). The Religions of India: A Concise Guide to Nine Major Faiths. Penguin Books India. p. 398. ISBN 978-0-14-341517-6. 
  4. ↑ Singh (2008). A History of Ancient and Early Medieval India. New Delhi: Pearson Education. p. 430. ISBN 978-81-317-1120-0. 
  5. ↑ Stefon, Matt. "Yaksha | Hindu mythology". Encyclopedia Britannica (in English). Archived from the original on 3 September 2019. Retrieved 15 July 2007. 
  6. ↑ Richard John Richards (1995). South-east Asian Ceramics: Thai, Vietnamese, and Khmer: From the Collection of the Art Gallery of South Australia. Oxford University Press. pp. 27, 67. ISBN 978-967-65-3075-2. 
  7. ↑ Richard John Richards (1995). South-east Asian Ceramics: Thai, Vietnamese, and Khmer: From the Collection of the Art Gallery of South Australia. Oxford University Press. pp. 27, 67. ISBN 978-967-65-3075-2. 
  8. ↑ For यक्षी as the feminine of यक्षः see V. S. Apte, The Practical Sanskrit-English Dictionary, p. 776.
  9. ↑ Richard John Richards (1995). South-east Asian Ceramics: Thai, Vietnamese, and Khmer: From the Collection of the Art Gallery of South Australia. Oxford University Press. pp. 27, 67. ISBN 978-967-65-3075-2. 
  10. ↑ "yaksha | Hindu mythology | Britannica". www.britannica.com (in English). Archived from the original on 3 September 2019. Retrieved 9 April 2022. 
  11. ↑ DeCaroli, Robert (2004). Haunting the Buddha: Indian Popular Religions and the Formation of Buddhism. Oxford University Press, US. ISBN 978-0-19-516838-9. 
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Yaksha&oldid=283612"