Portugal

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya


Portuguese Republic
República Portuguesa (tataramon?)
Bandera kan Portugal
Bandera
Coat of arms of Portugal
Coat of arms
Motto: 
Esta é a ditosa Pátria minha amada
("This is my blissful beloved homeland")
Kanta: 
A Portuguesa
("The Portuguese")
Lokasyon kan Portugal (dark green)

– in Europe (green & dark grey)
– in the European Union (green)

Kapitolyo
and Pinakadakulang Syudad
Lisbon
38°46′N 9°9′W / 38.767°N 9.150°W / 38.767; -9.150
Official language
and national language
Portuguese
Recognized
regional language
Mirandese[note 1]
Mga etnikong grupo (2021)
Relihiyon (2011)
DemonymPortuguese
GobyernoUnitary semi-presidential republic[3]
Marcelo Rebelo de Sousa
António Costa
LehistraturaAssembly of the Republic
Establishment
868
1095
24 June 1128
• Kingdom
25 July 1139
1 December 1640
23 September 1822
5 October 1910
25 April 1974
25 April 1976[note 2]
1 January 1986
Area
• Total
92,212 km2 (35,603 sq mi)[4] (109th)
• Tubig (%)
1.2 (2015)[5]
Populasyon
• 2021 Sensus
Neutral decrease 10,344,802[6]
• Densidad
112.2[7]/km2 (290.6/sq mi)
GDP (PPP)2022 tantya
• Kabuuhan
Increase $406.2 billion[8] (52nd)
• Per capita
Increase $39,544[8] (58th)
GDP (nominal)2022 tantya
• Kabuuhan
Increase $271.2 billion[8] (47th)
• Per capita
Increase $26,404[8] (52nd)
Gini (2019)Positive decrease 31.9[9]
medium
HDI (2019)Increase 0.864[10]
very high · 38th
CurrencyEuro () (EUR)
Sona nin OrasWET)
UTC−1 (Atlantic/Azores (UTC )
• Tig-init (DST)
WEST)
UTC (Atlantic/Azores (UTC+1)
Note: Mainland Portugal and Madeira use WET/WEST, the Azores are 1 hour behind.
Porma nin petsadd/mm/yyyy
Nagmamaneho saright
Kodang pan-apod+351
ISO 3166 codePT
Internet TLD.pt
  1. ^  Mirandese, spoken in some villages of the municipality of Miranda do Douro, was officially recognized in 1999 (Lei n.° 7/99 de 29 de Janeiro),[1] awarding it an official right-of-use.[2] Portuguese Sign Language is also recognized.
  2. ^  By country of citizenship
  3. ^  Portuguese Constitution adopted in 1976 with several subsequent minor revisions, between 1982 and 2005.

An Portugal, opisyalmente inaapod na Republika nin Portugal (Portuguese: República Portuguesa pt), sarong soberanong nasyon na an kadagaan na hiwas namumugtak sa Peninsula Ibero nin Sud-sulnopan nin Europa, asin an teritoryo kaini sakop an Atlantikong arkipelago nin Azores asin Madeira. Igdi hiling-hiling an pinakasulnopan na punto sa kadagaan nin Europa. An parteng Ibero kaini sinasagkoran sa sulnopan asin habagatan kan Dagat Atlantiko asin sa amnayan subangan kan nasyon na Espanya. Ini sana an may kadolon sa kadagaan sa Portugal. An duwang arkipelago kaini nagbibilog nin duwang autonomong rona' na may sadiring gobyerno rehiyonal. An opisyal asin nasyonal na lenggwahe kaini iyo an Portuges. An Lisbon an kabesera asin pinakadakulang syudad nin Portugal.

An Portugal iyo an pinakagurang asin dagos-dagos na eksistidong nasyon-estado sa Peninsula Ibero asin saro sa pinakalumang nasyon sa Europa, ta an teritoryo kaini daing-patod na pig'eerokan, nasasakop asin pig'iiriwalan na lugar poon pa kan panahon prehistoriko. Ini pinagbanwa kan mga pre-Celtic asin kan Celtic na mga tawo, inagihan kan mga Pinisyo-Kartahines, Gryegong Antigo asin sinakop kan mga Romano, dangan sinundan nin mga pagsakyada asin pagsakop kan Suebi asin mga Bisigodong mga Aleman. Pakalusob kan Peninsula Ibero kan mga Muslim, nagin haros kan teritoryo kaini nakabali sa Al-Andalus. An Portugal bilang sarong nasyon natugdas durante kan kaamayi kan Kristyanong Reconquista. Natugdas kan 868, an Portugal naglataw na husto pakapangyare kan Batalya nin São Mamede (1128). An Kahadean nin Portugal naproklama pakatapos kan Batalya nin Ourique (1139), asin an independensya kaini sa León nabisto pormal sa Tratado nin Zamora (1143).[11]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. 1.0 1.1 "Reconhecimento oficial de direitos linguísticos da comunidade mirandesa (Official recognition of linguistic rights of the Mirandese community)". Centro de Linguística da Universidade de Lisboa (UdL). Archived from the original on 18 March 2002. Retrieved 2 December 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  2. 2.0 2.1 The Euromosaic study, Mirandese in Portugal, europa.eu – European Commission website. Retrieved January 2007. Link updated December 2015
  3. Constitution of Portugal, Preamble:
  4. Lua error in Module:In_lang at line 40: attempt to call local 'name_from_tag' (a nil value)."Superfície Que municípios têm maior e menor área?". Pordata. Retrieved 17 November 2020. 
  5. "Surface water and surface water change". Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Retrieved 11 October 2020. 
  6. 6.0 6.1 "Censos 2021 - Divulgação dos Resultados Provisórios". Statistics Portugal - Web Portal. 16 December 2021. Retrieved 16 December 2021. 
  7. "PORDATA - Population density, according to Census". 
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 "Report for Selected Countries and Subjects – Portugal". International Monetary Fund. 2021. Retrieved 12 October 2021. 
  9. "Gini coefficient". Portugal: PORDATA. Retrieved 8 June 2019. 
  10. "Human Development Report 2020" (PDF) (in English). United Nations Development Programme. 15 December 2020. Retrieved 15 December 2020. 
  11. Brian Jenkins, Spyros A. Sofos, Nation and identity in contemporary Europe, p. 145, Routledge, 1996, ISBN 0-415-12313-5


Error sa pag-cite: <ref> mga tatak na eksistido para sa sarong grupo na pinagngaranan na "note", alagad mayong kinasungkoan na <mga pinapanungdanan na grupo="note"/>na tatak an nanagboan, o sarong panarado </ref> an nawawara