Salog Giyaw

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
An Salog Giyaw sa Sanmenxia, Henan
Mapa kan Salog Giyaw

An Salog Giyaw (Ingles: Yellow River; Tsino: 黃河, Jin: [xuə xɔ]; Mandarin: Huáng hé [xwǎŋ xɤ̌] (Manongod sa tanog na ini dangogon)) iyo an ikaduwang pinakahalabang salog sa Tsina, pakatapos kan Salog Yangtze, asin an ikaanom na pinakahalabang sistema nin salog sa kinaban sa tantsadong laba na 5,464 km (3,395 mi).[1] Gikan sa Kabukidan nin Bayan Har sa probinsya nin Qinghai sa Solnopang Tsina, minabulos ini sa siyam na mga probinsya, asin nauubos sa Dagat Bohai harani sa syudad nin Dongying sa probinsya nin Shandong. An saluhan nin Salog Giyaw igwa nin subangan-solnopan na hiwas nin harus 1,900 kilometers (1,180 mi) asin norte-sur na hiwas nin harus 1,100 km (680 mi). An kabilogang hiwas kan saluhan kaini iyo harus 795,000 square kilometers (307,000 sq mi).

An saluhan kaini iyo an lugar nin kamundagan kan suanoy na Tsinong sibilisasyon, asin ini an pinakamauswag na rehiyon sa suanoy na uusipon kan Tsina. Igwa nin harus na mga distrosong pagbaha asin pagbabago sa kurso na namokna kan padagos na elebasyon kan higdaan nin salog, na minsan mas halangkaw pa sa lebel kan mga nakapalibot na umahan.

An mga suanoy na Tsinong literatura kabali an Yu Gong o Tribute of Yu na gikan sa Panahon nin Naggigiyerang mga Estado (475–221 BC) na dapit sa Salog Giyaw na simple bilang (Suanoy na Tsino: *C.gˤaj,[2] Modernong Beijing Mandarin: /Plantilya:Ipa/ o sa pinyin ), sarong karakter na nagin boot-sabihon iyo "salog" sa modernong paggamit. An enot na pagluwas kan ngarang 黃河 (Suanoy na Tsino: *N-kʷˤaŋ C.gˤaj; Tahaw na Tsino: Huang Ha[2]) iyo sa Libro nin Han na pigsurat durante sa dinastiya nin Subangang Han manungod sa dinastiya nin Solnopang Han. An pagsaladawang "giyaw" iyo nagpapaliwanag sa perenyal na kulay nin malaboy na tubig sa mas hababang kurso kan salog, na minasakat gikan sa daga (loess) na pigdadara sa pababang bulos.

Panluwas na takod[baguhon | baguhon an source]

Mga kagibohan gikan sa National Central Library manungod sa Salog Giyaw

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Yellow River (Huang He) Delta, China, Asia. Geol.lsu.edu (28 February 2000). Retrieved on 2013-02-04.
  2. 2.0 2.1 Baxter, Wm. H. & Sagart, Laurent. "Baxter–Sagart Old Chinese Reconstruction". Archived from the original on 2012-04-25.  (1.93 MB), p. 41 and 52. 2011.