Tubig sa irarom kan Antartika
An tubig sa irarom kan Antartika (Ingles: Antarctica Bottom Water (ABW)) iyo an klase nin masa nin tubig sa Habagatan na Kadagatan na nakapalibot sa Antarctica na may temperatura na nag - iitok puon $0.8 habanggan 2°C (35°F), sustansia puon 34.6 haggang 34.7 psu. Pagigin Sadiri lagduan na tubig sa kadagatan, an AABW manonompongan na nasa rarom sa 4000 kalabaan kan gabos na planggana sa kadagatan na may koneksion sa Kadagatan sa Timog.[1]
An mayor na kahulogan kan tubig na Antartik ibaba iyo na iyan an pinakasadit na tubig sa irarom, na nagtatao kaiyan nin mahalagang impluwensia sa paghiro kan kadagatan. An tubig sa irarom kan antartika igwa man nin halangkaw na oksihenong laog na konektado sa iba pang hararom na katubigan kan kadagatan. Ini huli sa pagkalapa kan nagraraot na organikong laog sa iba pang hararom na kadagatan. Sa siring, an tubig sa antartika ibinilang na pagbihag kan hararom na kadagatan.
Sirkulasyon
[baguhon | baguhon an source]An katubigan sa irarom kan antartika iyo an linalang sa sarong kabtang huli sa dakulang pagtumba sa tubig sa kadagatan.
An tubig sa irarom kan antartika napoporma sa Wedyll asin Rosss Seast, harani sa Baybayon nin Adélie asin ni Cape Darnley hale sa ibabaw kan tubig na naglilipot sa polynya asin sinusupsup an yelo. . An napapalain kabtang kan tubig na Antartika iyo an malipot na doros sa ibabaw na hinahawas an kontinente Antartika.[2] An doros sa ibabaw nagpapangyari sa mga polynya na nagbubukas kan tubig sa mas dakol pang doros. An An Antartik doros na ini mas makosog durante kan mga bulan nin tiglipot asin sa siring an Antarticikong pagporma nin tubig mas pronombre sa panahon nin tiglipot. An tubig sa dagat pinayayaman nin asin hale sa pagkaporma sa dagat. Huli sa nag - oorog na pagkadigtaan kaiyan, iyan nagbobolos pasiring sa marhen na Antartiko asin nagpapadagos paamihanan sa irarom. Iyan an pinakagrabeng tubig sa daing bayad na kadagatan, asin sa irarom nin iba pang irarom asin panlaog na katubigan sa kadaklan na parte kan hemisperyo sa timog. An Weddell Sea Bottom Water iyo an pinakagrabeng elemento kan tubig na irarom kan Antartik.
Ipinaririsa nin ebidensia na an pagprodusir nin tubig sa Antarctik irarom kan tubig paagi sa Holocene (huring 10,000 na taon) mayo sa daing pondong kamugtakan; an boot sabihon na an mga produksion nin tubig sa irarom nagliliwat sa laog kan Antartic marhen sa laog nin dakol na dekada sagkod sa mga siglo bilang mga kondisyon sa pag - eksister nin pagbabago kan polynyas.[3] Halimbawa, an pagkalkulo kan Mertz Glacier, na nangyari kan 12-13 Pebrero 2010, dramatikong liniwat an palibot sa pagprodusir nin tubig sa irarom, na nagreprodusir nin sagkod sa 23% sa rehion nin Adelie Land.[4] An ebidensia hale sa mga tindahan nin sementeryo, na may laog na mga suon nin krus na may mga katambay na nagpaparisa nin mga kabtang nin mas makosog na sulog, na tinitipon sa Mac.Si Robertson shelf asin Adélie Land nagsusuherir na sinda nagbago "sa" asin "nagkakaepekto giraray " bilang mahalagang mga lugar sa irarom kan tubig sa nakaaging nagkapirang ribong taon.[5][6]
Dagat Atlantiko
[baguhon | baguhon an source]An Vema Channel, sarong hararom na taktika sa Rio Grande Rise kan Timog na Atlantiko sa 31,3°S 39.4°W, An sarong mahalagang kabtang para sa irarom ng Antartic and Weddel Sea Bottom An Bottom Water pagbalyo sa ibang lugar sa timog Mga sarong-ikatalong kan tubig sa amihanan na nagbobolos sa Antartico an minalaog sa Guiana Basin, sa pangenot sagkod sa kabangaan kan Equatorial Channel sa 35%W. An saro pang kabtang kaiyan minaagi sa Romanong Fracture Zone sa sirangan na Atlantiko. [7]
Sa Guiana Basin, sa solnopan nin 40°W, an tusong topograpiya asin an makosog, pasirangan na nagbobolos nin hararom sa solnopan na sulog tibaad makaolang sa tubig na Antartic sa solnopan: Sa siring, kaipuhan na paamihanan iyan sa sirangan na bakilid kan Ceará Rise. Sa 44°W, sa amihanan kan Ceará Rise, an irarum kan Antarticikicnagbobolos pasolnopan sa laog kan plasa. An sarong dakulang parte kan tubig na Antartika minalaog sa sirangan na Atlantiko paagi sa Vema Fracture Zone.[7]
Dagat Indio
[baguhon | baguhon an source]Sa Kadagatan nin India, an Crozet-Kerguelen Gap nagtotogot sa Antartik ibaba kan tubig na bumalyo pasiring sa ekwador. An mobimientong ini sa amihanan para sa 2.5 Sv. Inaabot nin 23 na taon an Antartik Bottom Water tanganing makaabot sa Crozet-Kerguelen Gap.[8] Sa Timog nin Aprika, an tubig na Antartico minabolos paamihanan paagi sa Agulhas Baisin dangan pasirangan sa Agulhas Pasage asin sa timog na parte kan Agulhas Plateau hale sa lugar na iyan ibinalyo sa Mozambique Bain.[9]
Nagbago an klima
[baguhon | baguhon an source]An pagbago kan klima asin an suminunod na pagtunaw kan pidaso nin yelo sa timog nagpaluya sa pagkaporma nin AABW, asin posibleng marhay na magpadagos an pagluyang ini. An biyong pagkaporma sa ABWA posible sa pinakamadaling panahon na 2050.[10] An pagsirkular na ini magkakaigwa nin dramatikong mga epekto sa sirkulasyon nin dagat asin sa panglobong panahon.
Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ "AMS Glossary, Antarctic Bottom Water". American Meteorological Society.
- ↑ Massom, R.; Michael, K.; Harris, P.T.; Potter, M.J. (1998). "The distribution and formative processes of latent heat polynyas in East Antarctica". Annals of Glaciology 27: 420–426. doi:. Bibcode: 1998AnGla..27..420M.
- ↑ Broecker, W. S.; Peacock, S. L.; Walker, S.; Weiss, R.; Fahrbach, E.; Schroeder, M.; Mikolajewicz, U.; Heinze, C.; et al. (1998). "How much deep water is formed in the Southern Ocean?". Journal of Geophysical Research: Oceans 103 (C8): 15833–15843. doi:. Bibcode: 1998JGR...10315833B.
- ↑ Kusahara, Kazuya; Hasumi, Hiroyasu; Williams, Guy D. (2011). "Impact of the Mertz Glacier Tongue calving on dense water formation and export". Nature Communications 2 (1). doi:. Bibcode: 2011NatCo...2..159K.
- ↑ Harris, P.T. (2000). "Ripple cross-laminated sediments on the East Antarctic shelf: evidence for episodic bottom water production during the Holocene?". Marine Geology 170 (3–4): 317–330. doi:. Bibcode: 2000MGeol.170..317H.
- ↑ Harris, P.T.; Brancolini, G.; Armand, L.; Busetti, M.; Beaman, R.J.; Giorgetti, G.; Prestie, M.; Trincardi, F. (2001). "Continental shelf drift deposit indicates non-steady state Antarctic bottom water production in the Holocene". Marine Geology 179 (1–2): 1–8. doi:. Bibcode: 2001MGeol.179....1H.
- ↑ 7.0 7.1 The spreading of Antarctic bottom water in the tropical Atlantic. http://www.ldeo.columbia.edu/res/div/ocp/pub/rhein/rhein_aabw.pdf. Retrieved on 2012-02-14. Error sa pag-cite: Invalid
<ref>tag; name "monika" defined multiple times with different content - ↑ Haine, T. W. N.; Watson, A. J.; Liddicoat, M. I.; Dickson, R. R. (1998). "The flow of Antarctic bottom water to the southwest Indian Ocean estimated using CFCs". Journal of Geophysical Research 103 (C12): 27637–27653. doi:. Bibcode: 1998JGR...10327637H.
- ↑ Uenzelmann-Neben, G.; Huhn, K. (2009). "Sedimentary deposits on the southern South African continental margin: Slumping versus non-deposition or erosion by oceanic currents?". Marine Geology 266 (1–4): 65–79. doi:. Bibcode: 2009MGeol.266...65U.
- ↑ Hansen, James; Sato, Makiko; Hearty, Paul; Ruedy, Reto; Kelley, Maxwell; Masson-Delmotte, Valerie; Russell, Gary; Tselioudis, George; et al. (2016-03-22). "Ice melt, sea level rise and superstorms: evidence from paleoclimate data, climate modeling, and modern observations that 2 °C global warming could be dangerous" (in en). Atmospheric Chemistry and Physics 16 (6): 3761–3812. doi:. ISSN 1680-7324. Bibcode: 2016ACP....16.3761H. https://www.atmos-chem-phys.net/16/3761/2016/.
Sarong saringsing an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.