Jump to content

Arado

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Tradisyonal na pag-arado: sarong paraoma nagtatrabaho sa daga sa paagi kan mga kabayo asin arado

An arado iyo an sarong gamit sa oma para sa pagbayubo kan daga bago magsabwag nin banhi o pagtanom. Parateng an mga arado tradisyonal na pigbubutong nin baka asin kabayo alagad sa modernong mga oma binubutong kan mga traktora. An arado pwedeng igwa nin kahoy, batbat o asero na may tarom na nakagakod tanganing putulon asin magbayubo sa daga. Pundamental iyan sa pag-oma para sa kadaklan sa kasaysayan.[1] An kaenot-enoteng mga arado mayo nin rweda; an siring na arado midbid sa mga Romano bilang aratrum. Enot na naggamit an mga tawong Keltik nin de rwedang arado kan kapanahonan nin Roma.[2]

An pangenot na katuyohan kan pag-arado iyo an ipairarom an pinakaibabaw na daga, na nagdadara nin bagong mga sustansya sa ibabaw mantang nailulubong an mga doot asin nalalapa an mga pananom.[3] Sa modernong paggamit, an inaradong umahan normal na binabayaan tanganing magmara dangan pigsusurod bago magtanom. An pag-arado asin pagkultibar nin daga pinapantay an laog kan itaas na 12 to 25 centimetres (4.7 to 9.8 in) levet (5 sagkod na 10 pul) suon nin daga, kun saen an kadaklan sa mga gamot nin plant feeder nagtatalubo.

An paggamit kan tradisyonal na arado nagdikit sa nagkapirang lugar na namemeligro huli sa danyos asin pagrasay nin daga.

  1. "BBC - Anglo-Saxon 7th Century plough coulter found in Kent - 7 April 2011". BBC News. 7 April 2011. https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-12997877. 
  2. Collingwood, R. G.; Collingwood, Robin George; Nowell, John; Myres, Linton (1936). Roman Britain and the English Settlements. Biblo & Tannen Publishers. p. 211. ISBN 9780819611604. 
  3. Sahgal, A C; Sahgal, Mukul. Living Sci. 8 Silver Jubilee. India: Ratna Sagar. p. 7. ISBN 9788183325035.