Atang de la Rama
| Atang dela Rama | |
|---|---|
.jpg) | |
| Kamundagan | Honorata de la Rama Enero 11, 1902 Pandacan, Manila, Philippine Islands |
| Kagadanan | Hulyo 11, 1991 (edad 89) Manila, Filipinas |
| Trabaho | Filipinong parakanta asin aktres |
| Mga taon na aktibo | 1919–1956 |
| Agom | Amado V. Hernandez |
| Mga gawad |  Artista Nasyonal kan Filipinas |
Si Honorata de la Rama-Hernandez (Enero 11, 1902 – Hulyo 11, 1991), bantog na inaapod sa pangaran na Atang de la Rama, sarong parakanta asin aktres sa bodabil asin siya an pinakaenot na Filipinang aktres sa pelikula.[1]
Si Atang de la Rama namundag sa Pandacan, Manila kan Enero 11, 1902. Sa edad pa sanang 7, siya nagpapapel na sa mga zarzuelang Espanyol arog kan Mascota, Sueño de un Vals, asin Marina. Pag'edad 15 siya nagpapel sa sarsuelang Dalagang Bukid, kun saen nabantog siya na nagkanta kan Nabasag na Banga.[2][3]
Si de la Rama, sadit pa nailong-lubos na asin nagdakula sa pag'ataman kan saiyang matuang tugang na nakaagom sa sarong kompositor nin mga sarsuela asin huli kaini, siya hararom naimpluensya sa mga pagsisibot sa mga pasale igdi. Mala ta si de la Rama natampok bilang nangengenot na aktres sa sobra sa 50 sarsuela asin nagpapel bako sana sa mga bantogan na mga pasalihan kundi pati sa mga natad kan mga plasa asin mga bulangan.[4]
Kan panahon na kolonya an Filipinas kan Amerika, si Atang de la Rama pinapaorog na gayo an kundiman, sarong importanteng awit-banwaan kan Filipinas asin man an sarsuela, sarong dulang musikal na tinotonggo mga kontemporaryong isyu kan Filipino siring kan usura, pagbulang, asin an inapod na mentalidad kolonyal.[5]
Mga kapagaraki nin mga artistang Filipino asin tagadalan konsiderado na an talento ni Atang de la Rama sa pagkanta asin pag'akting iyo an responsableng gayo sa marhay na eksito kan mga orihinal na mga Filipinong sarsuela arog kan Dalagang Bukid, asin mga drama arog kan Veronidia.[5] Siya saro pa man na produsyer sa teatro, parasurat asin talent manager. Siya an nagprodyus asin nagsurat kan mga drama siring kan Anak ni Eva asin Bulaklak ng Kabundukan. Sa saiyang mga kahamanan asin kaambagan sa arte, siya naibinalangibog bilang Reyna nin Kundiman asin Sarsuela kan 1979, sa edad na 74.[6]
Mga sinibotan
[baguhon | baguhon an source]Si de la Rama iyo an pinakaenot na aktres sa pinakaenot na pelikulang Tagalog kan siya matampok na aktres sa Dalagang Bukid (1919), pelikulang ginibo ni Nepomuceno ibinatay sa sarsuelang pareho an titulo.[7] Mga iba pang pelikula kun saen siya nagpapaheling iyo an "Dugong Silangan" (1930), "Ay Kalisud" (1938), "Batong Buhay" (1950) asin "Ang Buhay at Pag- ibig ni Dr. Jose Rizal".
Si De la Rama kinanta mga Kundiman na tokda' kan magkapirang matagom na kompositor kan mga 1920 asin 1930. Siya an nagpabantog kan mga kantang "Bituing Marikit", "Madaling Araw", "Mutya ng Pasig" and "Anak Dalita". Siya man an nagsurat kan letra kan kantang "Pag-asa", na an musika tokda' ni L. Ignacio. Siya pa man nagsurat nin mga komedya sa Espanyol, Ingles asin Tagalog arog kan "Hele-Hele", "Kabayanihan" asin "Milagros ng Birhen", kun sasambiton magkapira. Siya igwa man mga halipot na osipon sa Tagalog arog kan "Doon sa Dakong Timog", "Sa Malayang Lupain", "Nakukubling Tala" (sa tagong-ngaran na Herminia de la Riva) asin "Kahinahinayang na Pag-ibig" (sa pangaran na Matimtimang Laqui).[8]
Si Atang nagsurat man nin apat na operata, an "Bulaklak sa Kabundukan", "Aking Ina", "Anak ni Eva", "Puri at Buhay".[9]
Kan magsakyada an mga Hapon, si Atang de la Rama nagtabang man sa mga kahimanwang gerilya ta siya nadara nin mga mensahe para sainda nakasoksok sa irarom kan saiyang buhok.[10]
Si Atang dela Rama, binunyagan na "Reyna nin Kundiman" kan taon 1979.[11]. Sa pagmidbid kan saiyang mga kaambagan sa pagpayaman kan pamanang kultura, siya ginawadan kan onra bilang Artista Nasyonal kan Filipinas para sa teatro asin musika kan Hunyo 11, 1987.
An naagom niya iyo si Amado V. Hernandez (1932) na saro man na Artista Nasyonal kan Filipinas. [12]
Mga pasib asin onra
[baguhon | baguhon an source]- Panitik ng Kababaihan (1950),
- Kababaihan ng Lahi (1975),
- Presidential medal of merit (1966),
- Sagisag ng Lungsod ng Maynila (1964),
- Diwa ng Lahi (1974),
- Reyna ng Kundiman at Mutya ng Dulang Tagalog (1963),
- Queen of the Kundiman and Prima Donna of Filipino Theater (1968),
- Reyna ng Kundiman, Paglilingkod sa Bayan (1973),
- Tandang Sora trophy (1977),
- Walang Kupas Award (1982) asin
- The Ateneo de Manila University Tanglaw ng Lahi.
Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ [1]www.imdb.com. Kinua 2019-03-11
- ↑ Honorata "Atang" dela Rama Archived October 10, 2006, at the Wayback Machine.
- ↑ [2]kahimyang.com. Kinua 2019-03-11
- ↑ [3]kahimyang.com. Kinua 2019-03-11
- ↑ 5.0 5.1 Cultural Center of the Philippines. (2002). Lagi Kitang Naaalala. Manila: Cultural Center of the Philippines
- ↑ [4]www.imdb.com. Kinua 2019-03-11
- ↑ [5]www.imdb.com. Kinua 2019-03-11
- ↑ [6]kahimyang.com. Kinua 2019-03-11
- ↑ [7]kahimyang.com. Kinua 2019-03-11
- ↑ [8]kahimyang.com. Kinua 2019-03-11
- ↑ [9]www.facebook.com/NCCAOfficial/photos/a.Kinua 2019-03-13
- ↑ [10]www.imdb.com. Kinua 2019-03-11
