Atol

Guling-guling (may sugok)

An atol o guling-guling

An atol o guling-guling (Cornu aspersum) Ingles, garden snail; (Oxychilus cellarius) Ingles, cellar snail) mga hayop na may tibulaka na kun saen an parteng malomoy ninda, kaiba an saindang payo, pwedeng umulnok sa saindang ineestaran na tibulaka o karakas. An tibulaka ninda parati pormang paitok na garo binalisongsong, asin an hayop na ini napipisan sa klase Gastropoda, sa lindong kan mollusca. Kadakul an hitsura nin atol asin ini makukua asin mahihiling sa kadagaan, sa tubig na tabang asin sa kadagatan.

Mga pasabot

Duwang klase an atol, igwang nahangos paagi kan baga', napipisan sinda sa grupong Pulmonata asin igiwang nahangos paagi sa hasang, yaon sa inaapod na grupong polyphyletic. Alagad, an duwang grupong ini nagtalubo sa lawig kan panahon na an ibang may hasang nabubuhay sa daga asin an ibang may baga, nabubuhay sa tubig-tabang. Igwa nganing mga atol na may baga pero nag'eestar sa tubig askad nin dagat. An atol makukua sa mahiwas na kamugtakan nin kapalibutan, ini makukua sa mga kali, sa mga salog arog kan tabagwang, sa desyerto, o sa hararom na libtong nin dagat. Totoo, mas pamilyar sa tawo an mga atol na yaon sana sa daga, pero mas dakul ngani an mga species nin atol na nabubuhay sa tubig, magin man yan tabang o askad.

Bilang kakanon

Sa gisong Pranses, an atol sinisirbe sa inaapod na Escargot à la Bourguignonne. An praktis sa pagkultura nin atol komo pagkakan inaapod na helikultura. Sa pagpatalubo sainda, an mga atol sinasaray sa madiklom na lugar, sa langoban na alambre na may hapin na uhot o alang na kahoy. Sa tig-uran, an mga atol nabutwa sa saindang pagturog asin nagbubuga kan saindang laway sa mga uhot o kahoy na hapin. Kumbaga, ini sinasabing 'pigpapatiga'. Pakatapos kaini pagpatiga, ini inaandam na sa pagluto. An laman kaini kun naluto na, medyo may kakunotan na diit. An ibang mga species kan atol nagsisirbeng gayong kakanon asin kuanan nin protina kan mga nagtitirios na mga komunidad. Kadakul na klaseng atol ginagamit panlinig sa mga basura sa agrikultura ta ini maski ano na sanang ngingorotngot arog kan naglalapang mga dahon sa pawa nin kababatagan. Sa ibang nasyon, an higanteng atol Aprikano pigpapadakul pangkomersyal bilang pagkakan.

Mga iba-ibang atol, sa daga, sa tabang, sa askad, gabos ini pagkakan sa kadakul na mga nasyon arog kan Espanya, Filipinas, Moroko, Nigeria, Algeria, Cameroon, Pransya, Italya, Portugal, Gresya, Bulgaria, Belgium, Byetnam, Laos, Kambodya, Cyprus, Ghana, Malta, Terai nin Nepal, Tsina, Indya, asin ibang parte kan Estados Unidos. Sa ibang parte, an atol prinipritos arog kan 'satay' kan Indonesya. An iba, kinakakan an sugok kan atol na arog kan pagkakan kan caviar (linutong piga nin sira).

Galeriya

• 
  Linuto na mga atol
• 
  Atol makukua sa hardin, Helix aspersa
• 
  Atol piglabra sa sarong Daod, Moche, 200 AD, Larco Museum Collection, Lima, Peru
• 
  Bulime linuto sa mantikilya sa Ile des Pins, New Caledonia, species Placostylus fibratus