Jump to content

Ekwador (heograpiya)

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
(Nakatukdo hali sa Equator)
Mga nasyon asin mga teritoryong nakadoot sa Ekwador (pula) o an Prime Meridian (asul), na kun saen nag-intersect sa "Null Island".

An ekwador sarong sirkulo nin latitud na nakakapabanga nin spheroid, arog kan Daga, sa mga hemispero sa amihanan asin habagatan. Sa Daga, saro ining imahe na linya na yaon sa 0 grados latitud, mga 40,075 km (24,901 mi) sa sirkumperensya, kabangaan kan mga palong Norte asin Sur.[1] An termino pwede man gamiton para sa arin pa man na ibang langitnon na hawak na halos spherical.

Sa spatial (3D) an heometriya, na iinaplikar sa astronomiya, an ekwador nin nag-iitok na spheroid (arog nin sarong planeta) iyo an parallel (sirkulo nin latitud) na diyan tinatawan nin kahulogan na 0°. Iyan sarong imahinasyon sanang linya sa spheroid, pantay sa distansya sa mga palo kaiyan, na binanga iyan sa amihanan asin habagatan na hemispero. Sa ibang pagtaram, iyan an pag-ultanan kan mga spheroid sa patag na perpendikular sa axis nin pag-itok asin pag-ultanan kan heograpikal na palo.

Sa laog asin harani sa ekwador (sa Daga), an liwanag kan saldang sa odto minalataw nin haros direkta sa payo (sobra sa 23° hale sa zenith) aroaldaw, taon-taon. Bilang resulta, an ekwador igwa nin medyo masarig na temperatura sa aldaw sa bilog na taon. Sa mga equinoxes (haros kan Marso 20 asin Septyembre 23) an subsokar na punto minabalyo sa ekwador kan Daga sa hababaw na anggulo, an liwanag kan saldang nagsisirang na perpendikular sa axis nin pag-itok kan Daga, asin an gabos na latitud igwa nin haros 12-oras na aldaw asin 12-oras na banggi.[2]

  1. "Equator". National Geographic - Education. 6 September 2011. Archived from the original on 9 May 2022. Retrieved 9 March 2021. 
  2. "Equinox: Almost Equal Day and Night, By Aparna Kher". Retrieved 5 November 2021.