Jump to content

Minaganang grupo

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
(Nakatukdo hali sa Functional group)
An benzyl acetate iyo may ester na minaganang grupo (sa pula), na iyo sarong acetyl moiety (nakabilog sa madiklom na berde) sagkod an benzyloxy moiety (nakabilog sa malungsi na naranha). Pwede man makagibo nin iba pang mga dibisyon.

Sa organikong kimika, an minaganang grupo (Ingles: functional group) iyo sarong substituente o moiety sa sarong molekula na minakawsa kan karakteristikong reaksyong kimikal niya. An kaparehas na minaganang grupo iyo mapapasairarom sa pareho o similar na reaksyong kimikal sa maski anong natatadang komposisyon kan molekula.[1][2]

Ini iyo nagpapagana sa sistematikong prediksyon kan reaksyong kimikal asin kaugalian kan mga kompuwestong kimikal asin an desinyo kan kimikal na sintesis. An reaktibidad kan sarong minaganang grupo iyo pwedeng mamodipika kan iba pang mga haraning minaganang grupo. An interkonbersyon kan minaganang grupo iyo pwedeng magamit sa retrosintetikong analis sa pagplano nin organikong sintesis.

An pagsalak sa ngaran kan minaganang grupo sa ngaran kan magurang na alkano iyo nakakamokna nin sistematikong nomenklatura sa pagngaran nin organikong kompuwesto. Sa tradisyunal na nomenklatura, an enot na karbong atomo pagkatapos kan karbon na nakatakod sa minaganag grupo iyo an inaapod na alpha karbon; an ikaduwa, an beta karbon, an ikatolo, an gamma karbon, asbp. Kun igwa pa nin iba pang minaganang grupo sa sarong karbon, pwede ini mangaranan nin Griyegong letra, e.g., an gamma-amino sa gamma-asidong aminobutyric iyo yaon sa ikatolong karbon nin kadenang karbon na nakatakod sa grupong asidong karboksiliko. An kumbensyong IUPAC iyo minaapod para sa numerikong paglabel kan posisyon, e.g. 4-asidong aminobutanoiko. Sa tradisyunal na pagngaran, an mga baryenteng nakwalipika iyo nagamit sa paglabel kan mga isomer, halimbawa, an isopropanol (ngarang IUPAC: propan-2-ol) iyo sarong isomer kan n-propanol (propan-1-ol). An terminong moiety iyo may pirang pagsabat sa terminong "minaganang grupo". Alagad, an moiety iyo sarong entirong "banga" kan molekula, na iyo pwedeng magin sarong minaganang grupo sana, pero iyo mas dakula man na yunit na pigbibilog nin nagkapirang mga minaganang grupo. Bilang halimbawa, an "aryl moiety" iyo pwede magin maski anong grupo na igwa nin aromatikong singsing sa dawa anong bilang nin mga minaganang grupo igwa an nasambit na aryl.

Panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]
  1. Compendium of Chemical Terminology (IUPAC "Gold Book") functional group
  2. March, Jerry (1985), Advanced Organic Chemistry: Reactions, Mechanisms, and Structure (3rd ed.), New York: Wiley, ISBN 0-471-85472-7