Hilingon an source kan Hecate

[[Ladawan:Hecate Chiaramonti Inv1922.jpg|thumb|Hecate Chiaramonti Inv1922.jpg]]
Hekote{{Efn|Pronounced {{IPAc-en|ˈ|h|ɛ|k|ə|t|i}} {{respell|HEK|ə|tee}}; older form ''Hecat'' {{IPAc-en|ˈ|h|ɛ|k|ɪ|t}} {{respell|HEK|it}}; {{lang-grc|Ἑκάτη|Hekátē}}, {{IPA|grc-x-attic|hekátɛː|link=yes}}, {{IPA|grc-x-koine|heˈkati|link=yes}}; {{lang-grc-dor|Ἑκάτᾱ|Hekátā}}, {{IPA-grc|hekátaː|pron}}; {{lang-la|Hecatē}} {{IPA-la|ˈhɛkateː|}} or {{lang|la|Hecata}} {{IPA-la|ˈhɛkata|}}.}} sarong diyosa sa [[suanoy na relihiyon]] asin [[Mitolohiyang Griyego|mitolohiya]] Griego, parati ipinapahiling an pagkapot nin padis nin karabas, liyabe, o halas, o may kaibang mga ayam,<ref name="Charles M 1986 pp. 307–3182">{{cite journal|first=Charles M.|last=Edwards|title=The Running Maiden from Eleusis and the Early Classical Image of Hekate|journal=[[American Journal of Archaeology]]|publisher=[[Archaeological Institute of America]]|location=Boston, Massachusetts|volume=90|issue=3|date=July 1986|pages=307–318|doi=10.2307/505689|jstor=505689|s2cid=193054943}}</ref> asin kan huring panahon sinasabing tolo ang nag'eedad o triple-boy. Siya manlain-lain na kaayon sa Mga krus, banggi, ilaw, mahika, proteksyon sa pagkukulam, Bulan, lulubngan, asin mga multo.<ref name=":seyf">Seyffert, s.v. [https://archive.org/details/b3135841x/page/270/mode/2up?view=theater Hecate]</ref><ref name="autogenerated1">d'Este, Sorita & Rankine, David, Hekate Liminal Rites, Avalonia, 2009.</ref> An pinakainot niyang pagluwas sa literatura iyo an Theogory ni Hesiod kan ika-8 siglo BCE<ref>{{Cite book|title=Hesiod Theogony and Works and Days|last=trans. M.L. West|publisher=Oxforx World's Classics|year=1988|isbn=978-0-19-953831-7|location=New York|pages=vii}}</ref> bilang sarong diyosa nin dakulang onra na may mga sakop sa langit, daga, asin dagat. An saiyang lugar na ginikanan pinagdebatehan kan mga iskolar, alagad igwa sia nin popular na mga pagsunod sa tahaw kan mga pararatak ni Thessaly<ref name="Burkert">{{Cite book|title=Greek Religion: Archaic and classical|last=Burkert|first=Walter|publisher=Blackwell|year=1987|isbn=0-631-15624-0|location=Oxford, UK|page=171}}</ref> sarong importanteng santuaryo sa tahaw kan mga Griegong Carian sa Asia Minor sa Lagina. An pinakagurang niyang bistong representasyon nakua sa Selinunte, sa Sirya.

Si Hecate saro sa pirang mga diyos na sinasamba sa sinaunang Athens bilang tagapagtanggol kan ''[[:en:Oikos|oikos]]'' (sambahayan), kaiba sinda[[:en:Zeus|Zeus]], [[:en:Hestia|Hestia]], [[:en:Hermes|Hermes]], and [[:en:Apollo|Apollo]].<ref name=":03">{{Cite web|last=Panopoulos|first=Christos Pandion|title=Hellenic Household Worship|url=http://www.labrys.gr/en/text_houseworship.html|website=LABRYS}}</ref>Sa post-Christian writings kan Chaldean Oracles (2nd–3rd century CE) siya ang itinuring man na  (ilang) pamumuno sa daga, dagat, asin langit, kaiba sa sarong mas unibersal na kstungdan bilang Tagapagligtas (Soteira), Ina kan mga Anghel at ang Cosmic [[:en:Anima_mundi|World Soul]] ([[:en:Anima_Mundi|Anima Mundi]]. <ref>{{cite web|url=http://bmcr.brynmawr.edu/1991/02.06.11.html|title=Bryn Mawr Classical Review 02.06.11|publisher=Bmcr.brynmawr.edu|access-date=24 September 2012|archive-date=22 October 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131022101212/http://bmcr.brynmawr.edu/1991/02.06.11.html|url-status=dead}}</ref><ref name="Sarah Iles Johnston 19902">Sarah Iles Johnston, ''Hekate Soteira'', Scholars Press, 1990.</ref> Tungkol sa likas na katangian kan saiyang kulto, ini ang nabanggit, "siya ang mas higit na nasa harong sa mga gilid kaysa sa tahaw kan Greek polytheism. Intrinsically ambivalent at polymorphous, she straddles conventional boundaries and eludes definition."<ref name="OCD6712">{{cite book|url=https://archive.org/details/isbn_9780198661726/page/671|title=The Oxford Classical Dictionary|publisher=[[Oxford University Press]]|year=1996|isbn=0-19-866172-X|editor1-last=Hornblower|editor1-first=Simon|edition=Third|location=New York City|page=[https://archive.org/details/isbn_9780198661726/page/671 671]|editor2-last=Spawforth|editor2-first=Antony}}</ref>

Parati siyang midbid kan mga Romano sa epithet '''''Si Trivia''''', sarong espeteto na hinihirasan niya ki Diana, an lambang saro yaon sa puwesto ninda bilang tagaprotektar sa pagbiyahe asin sa mga krus (trivia, "tolong dalan"). Si Heate midbid na marhay ki Diana asin [[Artemis]] kan panahon nin Roma.<ref>Green, p. [https://books.google.com/books?id=3GL6XjgU0HoC&pg=PA133 133]</ref>

== Ngaran asin ginikanan ==
An ginikanan kan ngaran na Heate (Ἑκάτη ''Hekátē'') asin an orihinal na nasyon nin saiyang pagsamba pareho dai aram, minsan ngani nagkapirang teoriya an iprinoponer.

== Iconograpiya ==
[[Ladawan:Hekate_Kharites_Glyptothek_Munich_60.jpg|wala|thumb|An Hekataion kaiba an mga Charites, Attic, ika-19ng siglo BCE (Glypthek, Munich) ]]
[[Ladawan:Relief_triplicate_Hekate_marble,_Hadrian_clasicism,_Prague_Kinsky,_NM-H10_4742,_140995.jpg|too|thumb|Maribang ayudang Heate.]]
[[Ladawan:T16.5Hekate.jpg|too|thumb|Sarong diyosa, seguro Hecat (posible [[Artemis]]), an ilinaladawan na may busog, ayam asin kambal na karabas.]]
Sa Athens, sinasabi na igwa duman nin estatuwa ni Hecate Triglada, na iyo an inatang kan pulang mullet bilang atang.<ref>{{cite book|title=The Topography of Athens|last=Leake|first=William Martin|year=1841|place=London, UK|page=492}}</ref> Pakasambita na sagrado an sirang ini ki Heate, si Alan Davidson nagsurat,

== Mga historiko asin literaryong gikanan ==

=== Makasaysayan na Panahon ===
[[Ladawan:Hécate_-_Mallarmé.png|too|thumb|Heate, [[Suanoy na Gresya|Griego]] diosa kan mga krus; na si Stéphane Malarmé sa Les Dieux Antiques, novelle osipon ilustreée sa Paris, 1880]]
An Heswita binibistong sarong pre-Olympuanong diyosa. An enot na literaturang nasambit sa Heswita iyo an Teogony (mga 700 BCE) ni Hesiod:

== Hilingon pa ==

* {{Annotated link|Hecate (journal)|''Hecate'' (journal)}}
* {{Annotated link|Janus}}
* {{Annotated link|Lampad}}
* {{Annotated link|Diana (mythology)}}
*

== Mga toltolan ==
<references />
{{Tamboan}}