Hilingon an source kan Huangdi

{{Infobox royalty
| image        = Yellowemperor.jpg
| caption      = An Yellow Emperor na linadawan sa pantson gikan kaidtong katahawan na ikaduwang siglo AD. The inscription reads: "The Yellow Emperor created and changed a great many things; he invented weapons and the [[well-field system]]; he devised upper and lower garments, and established palaces and houses."<ref>{{harvnb|Birrell|1993|p=48}}.</ref>
| name         = Yellow Emperor<br/>{{linktext|lang=zh|黃|帝}}
| full name    = {{plainlist|
* [[Ancestral name]]: [[Gongsun|Gōngsūn]] (Kung-sun; {{lang|zh|公孫}})<ref name="CTP">[[Sima Qian]], ''[[Records of the Grand Historian]]'' (''Shiji'' {{lang|zh|史記}}, {{circa|lk=no|100}} BC), Chapter 1, [http://ctext.org/shiji/wu-di-ben-ji/ens "Wudi benji" {{lang|zh|五帝本紀}} ("Annals of the Five Emperors")]; on [[Chinese Text Project]] (retrieved on 2016-10-08).</ref>
* [[Given name]]: Xuānyuán (Hsüan-yüan; {{lang|zh|軒轅}})<ref name="CTP" />,}}
| title        = One of the [[Three Sovereigns and Five Emperors]]
| reign        = 
| predecessor  = [[Fuxi]]
| successor    = [[Shaohao]] (disputed)/ [[Zhuanxu]]
| father       = [[Shaodian]]
| spouse       = {{plainlist|
* [[Leizu]]
* [[Fenglei|Fengleishi]]
* [[Tongyushi]]
* [[Momu (goddess) |Momu]]}}
| issue        = {{plainlist|
* [[Shaohao]]
* [[Changyi]]}}
| mother       = [[Fubao]]
| birth_name = Gongsun Xuanyuan
| birth_date   = 
| death_date   = 
| module =
{{Chinese
 |child = yes
 | t        = 黃帝
 | s        = 黄帝
 | l        = {{plainlist|
* "Yellow Emperor"
* "Yellow Thearch"}}
 | p        = {{Audio|Zh-huángdì.ogg|Huángdì|help=no}}
 | w        = Huang<sup>2</sup>-ti<sup>4</sup>
 | mi       = {{IPAc-cmn|h|uang|2|d|i|4}}
 | gr       = Hwangdih
 | j        = Wong<sup>4</sup>-dai<sup>3</sup>
 | y        = Wòhng-dai
 | tl       = N̂g-tè {{small|(col.)}}<br/>Hông-tè {{small|(lit.)}}
 | oc-bs    = *{{IPA|N-kʷˤaŋ tˤek-s}}
}}

}}
[[File:Chinese woodcut, Famous medical figures; The Yellow Emperor Wellcome L0039314.jpg|thumb|As depicted by Gan Bozong, woodcut print, [[Tang dynasty]] (618-907)]]

An '''Giyaw na Emperador''', bisto man sa '''Yellow Thearch''' o sa pangaran niyang Intsik na '''Huangdi''' (皇帝), sarong diyos-diyosan (''shen'') sa relihiyon na Intsik, saro sa osipon na Intsik na mga soberano asin mga heroe kan kultura kabali sa mga mitho-historikal na Tolong Soberano asin Limang Emperador asin kosmolohikong [[Wufang Shangdi|Kahurohalangkaweng Diedad kan Limang Rehiyon]] ([[Tataramon na Intsik|Intsik]]: 五方上帝; pinyin: ''Wǔfāng Shàngdì''). Kalkulado nin mga [[Heswitang misyonero]] basado sa kasaysayan kan mga Intsik asin kan huri inako kan ika-duwang pulo na mga parapalakop nin sarong unibersal na kalendaryo poon sa Emperador na Yellow, an tradisyonal na mga petsa kan pamamahala ni Huangdi iyo an 2697-2597 o 2698 BC.<ref>[http://www.dictionary.com/browse/huang-ti "Huang Ti"]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]]''.</ref>

An kulto ni Huangdi nagin prominente sa huring parte kan mga nagralaban-laban na Estado asin sa kapinonan kan [[dinastiyang Han]], kan siya iladawan bilang an kagmukna kan sentralisadong estado, bilang namamahala sa cosmic, asin bilang sarong patron nin mga arteng esoteriko. An dakol na bilang nin teksto na arog kan ''[[Huangdi Neijing]]'', sarong klasikong medisina, asin an ''[[Huangdi Sijing]]'', sarong grupo nin politikal na mga tratado - sa siring iinatribwir sa saiya. Huling nagluya an impluwensya durante kan kadaklan na peryodo kan imperyo, kan amay na ika-4 na siglo si Huangdi nagin nang sarong grupo nin pag-ayon para sa Intsik na Han na pinoprobaran na ibagsak an pamamahala kan [[dinastiyang Qing]], na ibinilang nindang dayo huli ta an mga emperador kaiyan mga Manchu.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=6EDCDwAAQBAJ&pg=PT89|title=A History of Leadership|last=Witzel|first=Morgen|date=2019-12-06|publisher=Routledge|isbn=978-1-351-66649-7|pages=89|language=en|quote=The Yellow Emperor, who was believed to be the ancestor of the Chinese people and who was – and remains – a symbol of Chinese nationalism.}}</ref> Sagkod sa presente an Giyaw na Emperador nagdadanay na sarong poderosong simbolo sa laog kan nasyonalismong Intsik. Tradisyonal na tinata'wan kredito sa kadakul na mga imbensyon asin mga inobasyon na napoon sa kalendaryong lunar (Chinese kalendaryo) pasiring sa sarong amay na porma nin putbol —  Emperador na Yellow ngonyan hinihiling na iyo an pundador kan kulturang Han (sa huri iyo an kulturang Intsik).<ref name="Chang 2">{{Harvard citation no brackets|Chang|1983}}</ref>

== Toltolan ==
{{reflist}}
{{stub}}