Hilingon an source kan Ingles na Bonin

{{Infobox tataramon
|name=Ingles na Bonin
|altname=Ingles kan Ogasawara
|states=[[Hapon]]
|region=[[Mga isla nin Ogasawara]] (midbid man sa mga isla nin Bonin)
|speakers=Posibleng 1,000–2,000{{citation needed|date=July 2013}}
|date= mayong petsa
|ref=
|familycolor=Kreole
|fam1=[[Mga tataramon na kreole na nakasusog sa Ingles |Ingles na Bonin]]
|fam2=Pasipiko
|iso3=mayo
|glotto=boni1239
|glottorefname=Bonin English Pidgin
|ietf=cpe-u-sd-jp13
}}

An '''Ingles na Bonin''', o '''tataramon sa mga isla nin Bonin''', sarong [[kreole na nakasusog sa Ingles]] kan [[mga isla nin Ogasawara]] (impormal na inaapod na mga isla nin Bonin) sa habagatan kan Hapon na may makusog na ulakit nin Hapon, sa lawig kaini, inaapod ini na pinaghalong Ingles asin Hapon.<ref name="Long2006">{{cite journal |last1=Long |first1=Daniel |title=English on the Bonin (Ogasawara) Islands |journal=[[American Speech]] |date=2006 |volume=81 |issue=5 |publisher=[[American Dialect Society]] ([[Duke University Press]]) |isbn=978-0-8223-6671-3 |series=Publication of the American Dialect Society, 91}}</ref>

==Kasaysayan==
An [[Kolonya kan Isla nin Peel]] iyo an permanente na residente sa kapuruan. Nairukan na an Isla nin Peel (aka Chichijima) kan amay na ikakagsiyam na siglo kan mga parataram nin kagwalong mga tataramon nin Europeo asin Austronesyo, kabali na an [[Ingles na Amerikano]] asin [[Tataramon na Haway|Haway]]. Nagresulta ini sa sarong [[Ingles na pidyin]] na naging simbolo kan identidad kan isla.<ref name=":1" /> Kan kapinunan kan 1860s, ribu-ribong mga nagtataram nin Hapon an nangirukan sa mga isla, na nagdara nin manlainlain na mga diyalektong Hapones na dara ninda.<ref name=":0">{{Cite book |last=Trudgill |first=Peter |url=https://www.worldcat.org/oclc/670429011 |title=Investigations in sociohistorical linguistics : stories of colonisation and contact |date=2010 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-511-91835-3 |location=New York |oclc=670429011}}</ref> Sa panahon na ini, nagkreole an pidyin na Ingles kan mga isla sa mga ikaduwa asin ikatolong henerasyon nin parataram. Nagin [[bilinguwal]] an mga islanon, asin kadtong inot na parte kan ikaduwampulo na siglo, ininkomporada nin elemento kan [[Tataramon na Hapon|Hapon]] an Ingles na Bonin.<ref name="Long2006" /> Sa bilog na ika-20 siglo, kadaklan sa mga taga-isla, naggamit nin Ingles na Bonin English sa harong. Sa panahon kan pagsakyada kan US kadtong 1946&ndash;68, nakanuod an inaapod na "Navy Generation" nin Ingles na Amerikano sa paadalan, halimbawa an pagmukna kan sarong distiksyon nin {{IPA|/l/}}–{{IPA|/r/}} asin rhotic na {{IPA|/r/}} na mayo sa saindang mga magurang.<ref name=":1">{{cite journal |last1=Long |first1=Daniel |title=When islands create languages or, Why do language research with Bonin (Ogasawara) Islanders? |journal=Shima: The International Journal of Research into Island Cultures |date=2007 |volume=1 |issue=1 |pages=15–27 |url=https://shimajournal.org/issues/v1n1/e.-Long-Shima-v1n1.pdf |issn=1834-6057}}</ref> Sa oras na ini, napiritan na mag-ibakwar pabalik sa Hapon an mga residenteng Hapones sa mga isla asin dai na nakabalik sagkod sa naibalik an mga isla nin Bonin sa Hapon.<ref name=":1" /> Matapos an pagtatapos kan pagsakyada nin US, nagkaigwa nin paglangkaw sa edukasyon kan tataramon na Hapon asin mga residente nin Hapon sa mga isla. Sa ngunyan, igwang posibilidad na magin monolinguwal an mga hubenon na residente  sa manlainlain na mga diyalektong Hapon na haros kaarog kan estandarte kan Tokyo, na may pirang panusugan sa pag-aadal nin Ingles bilang wakang na tataramon sa paadalan.<ref name=":0" /> Naipublikar an sarong bilingguwal na pataram na diksyunaryo kadtong 2005.<ref>{{cite book |editor1-last=Long |editor1-first=Daniel |editor2-last=Hashimoto |editor2-first=Naoyuki |title=Talking Dictionary of the Bonin Islands Language |date=2005 |publisher=Nanpoushinsha |hdl=1959.14/1080063 |series= |volume= |location=Kagoshima, Japan |isbn=978-4-86124-044-7 |language=ja,en}}</ref>

== Mga klase ==
Tinukdo kan linguwista na taga-Metropolitanong Unibersidad nin Tokyo na si Daniel Long an nasa ibaba nin apat na klase nin Ingles na Bonin na ginagamit kan mga Sulnopanon sa mga isla nin Bonin.

=== Nakreole nin Ingles na Bonin===
An Nakreole nin Ingles na Bonin sarong nakreole na nakasusog sa Ingles na ginagamit kan mga Sulnopanon sa mga isla, urog na an mga ikinokonsederar na pangaduwang henerasyon nin mga taga-isla na may mga etnikong ginikanan na Taga-isla kan Pasipiko. Nadarai ini huli ta sa padagos na makasaysayan na imigrasyon asin mga pagbisita sa isla kan mga parataram nin Ingles. Huli ta parating may pakikipagtakodan sa mga subong na nagtataram nin Ingles, dai ini kinokonsederar na sarong [[tataramon na kreole]] na may binagong gramatika, alagad sarong nakreole na tataramon na igwang pinasimpleng gramatika asin pagsayod.<ref name=":1" />

=== Panusugan nin Ingles na Bonin===
An Panusugan nin Ingles na Bonin sarong diyalektong Ingles na kun sain yaon na poon pa kan na Navy Generation. Huli ta sa edukasyon nin Ingles na itinao sa pangsasakyada kan US, nagin [[Stratum (linguistics)|stratified]] an mga tataramon sa isla, na an Nakreole nin Ingles na Bonin an nagin sarong substrato na tataramon asin an Ingles kan Amerika an nagin superstrato na tataramon. Nagresulta ini sa sarong bakong-nakreolesado na porma nin Ingles, an Panusugan nin Ingles na Bonin.<ref name=":0" />

=== Koiné na Hapon kan Ogasawara ===
Bago an Ika-II Gubat Pangkinaban, an Koiné na Hapon kan Ogasawara, sarong porma nin [[tataramon na Koiné|koine]] kan Hapon na pigtataram sa mga taga-isla kan Hapon na nagtataram nin manlainlain na diyalektong Hapon. Mantang igwang dakulang ulakit an diyalektong Hachijō, ta kadakol sa mga taga-isla kan Hapon an hali sa [[Hachijō-jima|isla nin Hachijō]], an ulakit kan lain na mga diyalektong Hapon iyo an mahihiling sa pirang pagkakalainlain nin diyalekto sa kabootan asin pagtataram. Suway pa digdi, huli ta nakua kan mga Sulnopanon sa mga isla an koiné na ini bilang pangaduwang tataramon, an ulakit kaini sa talumpati kan Navy Generation, mahihiling sa saindang pagsubli nin bokabularyo asin ekspresyon nin Ingles asin paggamit nin bakong-panusugan nin sintaks kan Hapon.<ref name=":0" />

=== Panusugan nin Hapon kan Ogasawara ===
An Panusugan nin Hapon kan Ogasawara sarong diyalekto na nakasusog sa Hapon. Sa sarong panginot na nibel, kaiba ini sa irarom kan payong nin diyalektong Shutoken, na binibilog kan mga Hapon na pigtataram sa [[Pinadakulang Lugar kan Tokto|metropolitanong lugar kan Tokyo]]. Arog pa man kaito, an sarong dakulang importansya kan mga pangaran nin flora asin fauna pati na man an mga semantiko at pragmatiko na partikularidad iyo an katangian kan pagtaram sa Ogasawara. Dawa na nag-iirok pa nanggad an mga Sulnopanon sa mga isla, komon na mahiling sana an Panusugan nin Hapon kan Ogasawara na tinataram sa laog kan mga henerasyon nin mga taga-isla pagkatapos magbalik an mga taga-isla kan Hapon sa mga isla pagkatapos kan pagsakyada, huli ta kadakol an pinadakula nin monolingguwal.<ref name=":1" />

Sa yugto kan panahon bago an Ikaduwang Gubat Pankinaban asin an Navy Generation, ginamit an mga barayti nin Ingles asin Hapones na [[Diglossia|diglossically]]. Ginamit an Nakreole nin Ingles na Bonin asin Koiné na Hapon kan Ogasawara bilang hababang klase, mantang ginamit an Panusugan nin Ingles kan Bonin asin Panusugan nin Hapon kan Ogasawara bilang halangkaw na klase.

=== Halong tataramon kan Ogasawara ===
Namantinir an parehas na sintaks asin ponotaktiko kan Hapon asin Ingles sa karakterismo kan Ingles na Bonin asin nairekord an parati na paghahalo kan parehas na mga tataramon sa diskurso. Inapod ni Daniel Long ining [[halong tataramon]] na "Ogasawara Mixed Language" (OLM) o Halong tataramon kan Ogasawara. Sa pundasyon nin pagsasaligsig sa Halong tataramon kan Ogasawara, isinuhestyon ni Long na sa ulakit kan pagriribay nin kodigo asin mga sublitaramon, marami nang elementong Ingles an sinubli sa tataramon na Hapones na tinataram kan mga subong na parataram asin mga Sulnopanon sa mga isla. Suway pa digdi, an Navy Generation, na pinadakula kaiba an Koiné na Hapon kan Ogasawara bilang saindang inot na tataramon, na nakaako nin edukasyon na Ingles sa paadalan asin nakipagtakudan sa mga parataram na naghalo nin tataramon na Hapon asin Ingles sa saindang pagtaram, kaya nagin komon an magkahalong pagtataram nin Hapon asin Ingles. Bilang resulta, ipinalagay ni Long na an Halong tataramon kan Ogasawara, homogenized asin pormal kan panahon na naibalik an mga isla sa Hapon pagkatapos kan Ikaduwang Gubat Pankinaban.<ref name=":1" />

== Mga toltolan ==
{{reflist}}

{{Mga tataramon kan Hapon}}
{{Tataramon na Hapon}}
{{Mga kreole na nakasusog sa Ingles}}

{{authority control}}

[[Category:Mga pidyin asin kreole na nakasusog sa Ingles]]
[[Category:Mga tataramon kan Hapon]]
[[Category:Mga halong tataramon]]
[[Category:Mga pidyin asin kreole na nakasusog sa Hapon]]
[[Category:Mga isla nin Bonin]]


{{tar-tamboan}}