Hilingon an source kan Iskriturang Guhit

{{Infobox Sistema nin Pagsurat
 |name=Basahan
 |altname =Guhit
 |type=[[Abugida]]
 |languages=[[Tataramon na Bikol Sentral|Bikolnon]]
|fam1=[[Iskriturang Proto-Sinaitiko]]
|fam2=[[Alpabetong Ponesyano]]
|fam3=[[Alpabetong Aramaiko]]
|fam4=[[Iskriturang Brahmi|Brahmi]]
|fam5=[[Alpabetong Grantha|Grantha]] o [[Alpabetong Pallava|Pallava]]
|fam6=[[Iskriturang Kawi]]
|print='''Direksyon kan pagsurat:'''<br/>ibaba-pataas,wala-patuo<br>
|sisters='''Sa Pilipinas:'''<br/>[[Baybayin]]<br/>[[Alpabetong Buhid|Buhid]]<br/>
[[Iskriturang Kulitan|Kulitan]]<br/>[[Alpabetong Hanunó'o|Hanunó'o]]<br/>[[Iskriturang Tagbanwa]]
'''Sa ibang nasyon:'''<br/>[[Iskriturang Balines|Balinese]]<br/>[[Iskriturang Batak|Batak]]<br/>[[Iskriturang Habanes|Habanes]]<br/>[[Iskriturang Lontara|Lontara]]<br/>[[Iskriturang Sundanes|Sundanes]]<br/>[[Iskriturang Rencong|Rencong]]<br/>[[Iskriturang Rejang|Rejang]]
|time=
 |unicode=
 |iso15924=
 |sample=File:Surat Basahan.jpg
 |imagesize=250px
}}

[[File:Several Sulats of the Philippines.jpg|right|thumb|300px|Mga antigong eskritura kan mga gugurang na filipino]]
[[File:Surat bikol.jpg|thumb|Surat bikol]]
An '''Iskriturang Basahan'''<ref>{{cite encyclopedia|url=https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/61?q1=basahan&view=image&size=175|entry=basahan|page=60|last=Lisboa|first=Maŕcos de|authorlink=Marcos de Lisboa|title=Vocabulario de la Lengua Bicol|year=1865|language=es, bik|access-date=2019-12-01|quote=BASAHAN.  pc. El ''a'', ''b'', ''c'', de ellos por donde aprenden á leer que tiene quince letras consonantes, y tres vocales, ''a'', ''e'', ''o''.}}</ref> siring man '''Guhit''' iyo an suanoy na iskritura na piggagamit kan mga katutubong [[Bikolnon]] kadtong dai pa nag-aabot an mga Espanyol.

An nasabing ''Basahan'' kan mga pre-Hispanikong Bikolnon may tolong tiyaw (a,i,o) asin kaglimang katanog (ba, ka, da, ga, ha, la, ma, na, nga, pa, ra, sa, ta, wa, ya) alagad an siring inapod na [[abugida]] huli ta an mga gubkas o silaba igdi pirming magkadukot an katanog asin an tiyaw. An pagtanda sana kun ini halimbawa babasahon be/bi igwang kaldit sa wala kaini asin kun babasahon na bu/bo, an kaldit yaon nakakaag sa too kaini. An ''basahan'' kan mga gugurang na bikol igwang isinuway na katanog na /r/ na mayo sa 'basahan' kan Tagalog (Baybayin) asin Ilokano (Kurdita), sabi ni Scott.<ref name="William Scott">{{cite book|title=Barangay|last=Scott|first=William Henry|publisher=Ateneo de Manila University Press|language=en|page=186|year=2004|isbn=971-550-135-4}}</ref> Kaidto an apod kan kaldit ''kaholoan'' o ''holo'' susog ki [[Marcos de Lisboa]], kaggibo kan pinakaenot na vocabulario sa Bikol.<ref>{{cite encyclopedia|url=https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/87?rgn=full+text;view=image;q1=caholoan|entry=caholoan|page=86|last=Lisboa|first=Maŕcos de|authorlink=Marcos de Lisboa|title=Vocabulario de la Lengua Bicol|year=1865|language=es, bik|access-date=2019-12-01|quote=CAHOLOAN.  pc. Una virgula de esta manera, V. que ponen á los lados de sus caractéres, etc.}}</ref><ref name="William Scott" />

Susog ki Lisboa, an pagsurat kan mga gugurang na bikolnon napoon sa ibaba paitaas, pasiring sa too an pagsurat.<ref>[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/AQA2025.0001.001/364?rgn=full+text;view=image;q1=ta] p. 363. Vocabulario de la lengua bicol. Kinua 10-16-20</ref><ref name="William Scott" /> Alagad, an ibang mga iskolar arog ki Ignacio Villamor na nag'adal kan mga 'basahan' nin mga pre-Hispanikong filipino idinuduon na gayo na gabos sinda nagsusururat kan mga kalingking na eskritura direksyon pa-abay na napoon sa wala pasiring too, dangan nabalik sa wala sa pinu'nan, sige pagsurat patoo naman.<ref>Villamor, Ignacio. La Antigua Escritura Filipina.Tip. Pontificia Del Colegio De Sto. Tomas.publ. 1922.</ref>

==Mga halimbawa nin ladawan==
<gallery>
Ladawan:Basahan Y.png|Guhit Y
Ladawan:Basahan Ya.png|Guhit Ya
Ladawan:Basahan Yo o Yu.png|Guhit Yo/Yu
Ladawan:Basahan Yi o Ye.png|Guhit Ye/Yi
Ladawan:Basahan W.png|Guhit W
Ladawan:Basahan wa.png|Guhit Wa
Ladawan:Basahan Wo o Wu.png|Guhit Wo/Wu
Ladawan:Basahan Wi o We.png|Guhit We/Wi
</gallery>

<gallery>
File:Minasbad traditional knife performance at Pagkarahay Art Festival 2021.jpg|Iskriturang Basahan sa Pagkarahay Art Festival
Ladawan:Wiki Loves Art at San Juan National High School 05.jpg|Basahan sa sarong mural</gallery>

==Hilinga man==
*[[Literaturang Bikolnon]]

== Toltolan ==
{{reflist}}

{{Iskritura kan Filipinas}}
{{poon}}
[[Kategorya:Mga antigong iskriturang Filipino]]