Kompwestong kimikal
An kompwestong kimikal o kompwesto (Ingles: chemical compound) iyo sarong kimikal na substansya na pigbibilog nin nagkapirang mga identikal na molekula (o molekular na entidad) na pigbibilog nin mga atomo gikan sa mas dakol sa sarong elemento na pigsusugpon nin mga sugpong kimikal. An sarong molekula na igwang mga atomo nin saro sanang elemento iyo dae binibisto bilang sarong kompwesto.
May apat na klase nin mga kompwesto, na nakadepende kun pano an pagkakatakod nin mga konstitwenteng atomo:
- mga molekula na nakatakod gamit an sugpon na covalent
- mga iyonikong kompwesto na nakatakod gamit an sugpon na iyoniko
- mga intermetalikong kompwesto na nakatakod gamit an sugpon na metaliko
- mga nagkapirang mga kompleksiko na nakatakod gamit an koordinatong sugpon na covalent
An sarong pormulang kimikal iyo pig-iispesipika an bilang nin mga atomo kan kada elementong yaon sa sarong kompwestong molekula, gamit an istandardong pagpapalipot nin mga elementong kimikal asin numerikal na subskripto. Halimbawa, an sarong molekula nin tubig igwang pormula na H2O na nagpapahiling nin duwang hidroheno na mga atomo na nakasugpon sa sarong oksihenong atomo. Nagkapirang mga kompwestong kimikal an igwang unikong numerong CAS na pigtatao nin Chemical Abstracts Service. Sa kinaban, mas dakol sa 350,000 na kompwestong kimikal (kabali an mga salak nin mga kimikal) an nairehistro para sa produksyon asin paggamit.[1]
An sarong kompwesto iyo pwedeng maliwat pasiring sa lain na substansyang kimikal sa paagi nin interaksyon sa ikaduwang substansya na maresulta sa sarong reaksyon na kimikal. Sa prosesong ini, an sugpon sa tahaw nin mga atomo iyo pwedeng magaba sa saro o parehas na substansya na inter-aktibo sa kada saro, sagkod bagong sugpon an mahahaman.
Hilingon man
[baguhon | baguhon an source]Iba pang babasahon
[baguhon | baguhon an source] |
An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Mga kompwestong kimikal. |
- Robert Siegfried (2002), From elements to atoms: a history of chemical composition, American Philosophical Society, ISBN 978-0-87169-924-4
Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ Wang, Zhanyun; Walker, Glen W.; Muir, Derek C. G.; Nagatani-Yoshida, Kakuko (2020-01-22). "Toward a Global Understanding of Chemical Pollution: A First Comprehensive Analysis of National and Regional Chemical Inventories". Environmental Science & Technology 54 (5): 2575–2584. doi:. PMID 31968937.
Pinopoonan an artikulong ini sa Siyensya. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.