Ladawan:Oswiadczenie Emilii Plater dotyczace jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.jpg

Page contents not supported in other languages.
Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

Orihinal na file(6,826 × 8,805 na pixel, pakadakula: 20.73 MB, tipo nin MIME: image/jpeg)

An sagunson na ini naggikan sa Wikimedia Commons asin mapuwedeng gamiton kan ibang mga proyekto. Pinapahiling tabi sa ibaba an deskripsyon na yaon sa sagunsong deskripsyon kan pahina.

Hali sa Wikimedia Commons an file na ito asin pwedeng magamit sa ibang proyekto. Mahihiling sa baba an paglaladawan sa pahina kan paglaladawan kan file kaini duman.

Polski: Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.   (Wikidata search (Cirrus search) Wikidata query (SPARQL)  Create new Wikidata item based on this file)
Kagsurat
Emilia Plater
Title
Polski: Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.
Pagladawan

Powstanie listopadowe objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie oraz część Ukrainy i Białorusi. Powstanie wybuchło także na Litwie, gdzie już w grudniu 1830 r. domagano się od dyktatora wkroczenia wojsk, uważając, iż w ten sposób można zadać ciężki cios planom strategicznym Mikołaja I, uniemożliwić akcję zaczepną w Królestwie Polskim i nadszarpnąć prestiż Rosji w opinii europejskiej. Chłopicki prowadził jednak politykę zmierzająca do stłumienia powstania i nie zamierzał podejmować wyprawy na Litwę. Bezczynność tę przerwali z własnej inicjatywy mieszkańcy Litwy. Powstanie litewskie pokazało dobrą organizację, zaopatrzenie i wielką ofiarność patriotyczną. Ujawniło też sporo utalentowanych, lokalnych przywódców i uczestników walk (Karol Przezdziecki, Onufry Jacewicz czy Emilia Plater i jej kuzyn Cezary). Jednak zryw niepodległościowy na Litwie już w połowie 1831 r. zakończył się niepowodzeniem. Powstanie upadło z powodu złego dowodzenia i wadliwej taktyki. Czynny udział w powstaniu listopadowym na Litwie wzięła Emilia Plater. W końcu marca 1831 r. w miejscowości Dusiaty, pod rozwinięta flagą polską wezwała lud do walki. W kwietniu i maju 1831 r. uczestniczyła w działaniach zgrupowania powstańczego Karola Załuskiego, a w czerwcu dołączyła do przybyłego z Królestwa Polskiego oddziału kawalerii gen. Dezyderego Chłapowskiego, który mianował ją honorowym dowódcą 1. kompanii formowanego właśnie 25. pułku piechoty liniowej w Kownie. Później znalazła się w korpusie gen. Antoniego Giełguda, ale po klęsce powstania odmówiła przejścia wraz z jego armią granicy pruskiej. W czasie przedzierania się w kierunku Warszawy zachorowała i 23 XII 1831 r. zmarła w Justianowie koło Sejn, wycieńczona wojennymi trudami. Prezentowany dokument jest oświadczeniem Emilii Plater, z jej oryginalnym podpisem, spisanym w Antuzowie w pow. nowoaleksandrowskim, gub. kowieńskiej, o dobrowolnym, powodowanym jedynie miłością do Ojczyzny, wstąpieniu do oddziału powstańczego.

Emilia Plater stała się symbolem nieugiętej woli narodu walczącego o wyzwolenie spod obcej okupacji i bohaterstwa kobiet polskich walczących o niepodległość. W opinii europejskiej została Joanną d’Arc powstania listopadowego. Głównym promotorem legendy o jej bohaterstwie stał się Adam Mickiewicz, którego ballada „Śmierć pułkownika” zadecydowała o jej narodowej nieśmiertelności. Obok Emilii Plater w partyzanckich oddziałach na Litwie walczyły m.in. Maria Prószyńska, Maria Raszanowiczówna, Wilhelmina Kasprowiczówna, Antonina Romaszewska, pełniąc funkcje łączników, kurierów, przewodników, przewoziły broń i dostarczały informacje o nieprzyjacielu.
Petsa 25 Marso 1831
date QS:P571,+1831-03-25T00:00:00Z/11
Medium paper
medium QS:P186,Q11472
institution QS:P195,Q7209884
Accession number
AGAD, Archiwum Platerów z Antuzowa, sygn. 214, s. 1
Notes

Rkps, oryg., jęz. polski, karta papierowa w aktach luźnych z jednostki: „Akta i listy t. s. Emilii Plater”.

Miejsce powstania: Antuzów
Język dokumentu: pol.
Druk/rękopis: rękopis
Forma: oryginał
Source/Photographer
Pagtugot
(Giraray na paggamit sa file)
Public domain

This work is in the public domain in its country of origin and other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 100 years or fewer.


You must also include a United States public domain tag to indicate why this work is in the public domain in the United States.

Captions

Add a one-line explanation of what this file represents

Items portrayed in this file

depicts English

Kasaysayan kan file

Pinduton an sarong petsa/oras para mahiling ng file sa puntong idto.

Petsa/OrasThumbnailSukolParagamitKomento
presente05:07, 15 Enero 2020Thumbnail para sa bersyon kaitong 05:07, 15 Enero 20206,826 × 8,805 (20.73 MB)Renata3Cropped 6 % horizontally, 5 % vertically using CropTool with lossless mode.
12:30, 31 Marso 2014Thumbnail para sa bersyon kaitong 12:30, 31 Marso 20147,284 × 9,261 (22.49 MB)Karol Zglinski{{Artwork |author = Emilia Plater |title = {{pl|1= Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.}} |description = Powstanie listopadowe objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie oraz częś...

Ginagamit kan minasunod na pahina an file na ini:

Pankinaban na paggamit sa file

Ginagamit kan mga minasunod na wiki an file na ini:

Metadatos