Hilingon an source kan Manuel Quezon


{{Infobox Officeholder
|honorific-prefix=[[Excellency|His Excellency]]
|name          = Manuel L. Quezon
|image         = Manuel L. Quezon (November 1942).jpg
|office        = [[List of Presidents of the Philippines|2nd]] [[President of the Philippines]]
|vicepresident = [[Sergio Osmeña]], Sr.
|term_start    = November 15, 1935
|term_end      = August 1, 1944
|predecessor   = Re-established<br><small>(Last title held by [[Emilio Aguinaldo]]) {{small|as ([[President of the Philippines]])}}<br> [[Frank Murphy]] {{small|as ([[Governor-General of the Philippines]])}}
|successor     = [[José P. Laurel]], Sr. <small>(de facto)</small>
|office2       = [[President of the Senate of the Philippines#List of Senate Presidents|1st]] [[President of the Senate of the Philippines]]
|term_start2   = August 29, 1916
|term_end2     = November 15, 1935
|predecessor2  = Position established
|successor2    = [[Manuel Roxas]]
|office3       = [[Senator of the Philippines]] from the [[Senatorial districts of the Philippines#Fifth District|5th Senatorial District]]
|term_start3   = October 16, 1916
|term_end3     = November 15, 1935<br />Served with:<br />Vicente Ilustre <small>(1916–1919)</small><br />Antero Soriano <small>(1919–1925)</small><br />[[José P. Laurel]] <small>(1925–1931)</small><br />[[Claro M. Recto]] <small>(1931–1935)</small>
|predecessor3  = Position established
|successor3    = Position abolished
|office4       = [[Secretary of National Defense (Philippines)|Secretary of National Defense]]
|term_start4   = July 16, 1941
|term_end4     = December 10, 1941
|president4    = Himself

|predecessor4  = [[Teofilo Sison]]
|successor4    = [[Jorge B. Vargas]]
|office5       = [[Resident Commissioners from the Philippines|Resident Commissioner to the U.S. House of Representatives from the Philippine Islands]]
|term_start5   = November 23, 1909
|term_end5     = October 15, 1916
|predecessor5  = [[Pablo Ocampo]]
|successor5    = [[Teodoro R. Yangco]]
|alongside5    = [[Benito Legarda]]<br /><small>(1909–1913)</small><br />and [[Manuel Earnshaw]]<br /><small>(1913–1916)</small>
|office6       = [[House of Representatives of the Philippines#Majority Floor Leader|Majority Leader of the Philippine House of Representatives]]
|term_start6   = October 16, 1907
|term_end6     = November 23, 1909
|predecessor6  = Position Established
|successor6    = Alberto Barreto<br /><small>''As Majority Leader of the [[1st Philippine Legislature|Philippine Assembly]]''</small>
|office7       = Member of the [[House of Representatives of the Philippines|Philippine Assembly]] from [[Quezon|Tayabas]]' [[Legislative districts of Quezon#1st District|1st District]]
|term_start7   = October 16, 1907
|term_end7     = October 16, 1916
|predecessor7  = Position established
|successor7    = Filemon Perez
|office8       = [[Quezon|Governor of Tayabas]]
|term_start8   = 1906
|term_end8     = 1907
|birth_name = Manuel Luís Quezon Molina
|birth_date    = {{birth date|1878|8|19}}
|birth_place   = [[Baler, Aurora|Baler]], [[Aurora (province)|El Principe]], [[Captaincy General of the Philippines]]<br /><small>(now Baler, [[Aurora (province)|Aurora]], Philippines)</small>
|death_date    = {{death date and age|1944|8|1|1878|8|19}}
|death_place   = [[Saranac Lake, New York]], United States
|resting_place = [[Quezon Memorial Circle]], [[Quezon City]], Philippines
|restingplacecoordinates =
|birthname      = Manuel Luis Molina Quezon Sr.
|nationality    = [[Philippines|Filipino]]
|ethnicity     = [[Tagalog people|Tagalog]]
|party         = [[Nacionalista Party]]
|spouse        = [[Aurora Quezon|Aurora Aragón]]
|relations     = [[Manolo Quezon|Manuel L. Quezon III]] (grandson)
|children      = Ma. Aurora Quezon<br />Maria Zeneida Quezon-Avanceña<br />Manuel L. Quezon, Jr.<br />Luisa Corazon Paz Quezon
|residence     = 
|alma_mater    = [[Colegio de San Juan de Letran]]<br />[[University of Santo Tomas]]
|occupation    = 
|profession    = Lawyer, soldier, politician
|cabinet       =
|committees    =
|portfolio     =
|religion      = [[Catholic Church|Roman Catholicism]]
|website       =
|footnotes     =
|signature     = Manuel Quezon Signature.svg
<!--Military service-->
|nickname      = 
|allegiance    = {{flag|Philippines|1936}}<!---Flag at the time of service--->
|branch        = [[Philippine Revolutionary Army]]<br />[[Philippine Commonwealth Army]]
|serviceyears  = 1899–1900<br />1941–1944
|rank          = [[File:PR_Mayor.svg|15px]] [[Major]] (1899–1900)
|unit          = 
|commands      = 
|battles       = [[Philippine–American War]]<br />World War II<br />* [[Philippines Campaign (1941–42)|Philippines Campaign (1941–1942)]]<br />* [[Japanese occupation of the Philippines|Japanese Occupation of the Philippines (1942–1945)]]
|awards        =
}}

Si '''Manuel Molina Quezon''' ([[Agosto 19|19 Agosto]] [[1878]] - [[Agosto 1|1 Agosto]] [[1944]]) an inot na [[presidente kan Filipinas|presidente]] kan [[Filipinas]] kan ini ipigtindog na Komonwelt kan mga administrador na [[Estados Unidos|Amerikano]]. Siya namundag sa [[Baler, Aurora|Baler, Tayabas]] (ngunyan [[Quezon]]). Alagad, siya hinihiling man na ikaduwang presidente kan [[Filipinas]] sa parte kan mga Pilipino huli ta siya an nagsunod ki [[Emilio Aguinaldo]] kan an huri itugdas an suboot inot na Republika dawà nganì totoo dai ini binisto kan gobyerno kan mga Amerikano kan panahon na idto.

== Pamilya asin Kaamayan kan Buhay ==
An saiyang mga magurang iyo sinda Lucio Quezon asin Maria Molina, anas mga paratukdo na mga taga-Baler, Tayabas man. An naagom niya iyo an saiyang pinsan, si Aurora Aragon Quezon asin apat an saiyang aki- si María Aurora "Baby" Quezon (1919-1949), María Zeneida "Nini" Quezon-Avancena ([[1921]]-), Luisa Corazón Paz "Nenita" Quezon ([[1923]]-[[1923]]) asin si Manuel L. "Nonong" Quezon, Jr. ([[1926]]-[[1998]]). An saiyang makuapo, si Manuel L. "Manolo" Quezon III ([[1970]]-), sarong prominenteng parasurat, asin paraadal sa pulitika kan nasyon, inginaran saiya.

Sa primariyang adal niya an nagtokdo saiya iyo an ina niya na mestisang Kastila asin maestra man sa lugar ninda. An ama niya saro man na mestisong Intsik na namundag sa Paco, Manila, sarhento sa Hukbong Kastila.

[[Ladawan:Quezon.jpg|left|thumb|200px|Si Manuel Quezon kan hubin pa]]
Nagklase man siya sa San Juan de Letran College asin pakatapos kaini nagin siyang profesor sa [[Unibersidad kan Santo Tomas]], na digdi ngani nagpoon siya pag-adal abogasya alagad nasibol kan magbungkaras an Guerra Espanyol-Amerikano. 

Enot pa kaini, nagin man siya rebolusyonaryo sa lindong ni Emilio Aguinaldo asin an pakilaban niya sa mga Kastila pinahiling niya an kaisogan asin pagka-pogoso mala ta nagpoon siya sarong private asin nakamit na an ranggong major. Taon [[1899]], napiritan siyang magsuko sa mga amerikano, nakulong anom na bulan asin pakaluwas nagpasiring nang Manila.

Taon [[1903]], natapos na niya an kursong abogasya sa Unmibersidad kan Santo Tomas asin nakapasar siya sa eksamen nin mga abogado, na nakamit an ika-apat na pwesto. Nagpraktis siya sa Baler alagad binutsan niya an praktis ta nagpanombra komo piskal sa [[Mindoro]], sunod sa Tayabas. Kan taon [[1906]], nagdalagan bilang gobernador probinsyal asin nanggana. Igdi na duminakula an karera niya sa pulitika huli sa husay niya mag-osol kan mga isyu na popular asin moot kan tawo na an iba nagsasabi oportunista siya sa estratihiya pangpulitika.

Kan taon [[1907]], nagin siyang Representante sa enot na Asambliya kan Filipinas kun saen nagsirbe siya bilang majority floor leader asin Chairman kan Committee on Appropriations. Poon 1906 abot 1916 saro siya sa duwang resident commissioner kan Filipinas duman sa Kamara Representante kan Estados Unidos asin maigot siyang nagtolod sa pagpasar kan inapod na Philippine Autonomy Act o Jones Law.

== Pamayo kan Senado ==
Siya naelihir sa Senado kan taon 1916 asin halawig an pagsirbe niya igdi komo Presidente, mala ta inabot 19 taon o abot 1935. Manta, siya an enot na naglakaw sa Amerika na magin talingkas an Filipinas asin an paghingoa niya nagbunga sa pakalusot sa Kongreso kan Estados Unidos an sinabing Tydings-McDuffie Independence Law kan taon 1935.

== Pagkapresidente ==
Si Quezon iyo an enot na nagin presidente kan Komunwelt nin Filipinas kan taon [[1935]] sa lindong kan [[Partido Nacionalista]]. Sabihon pa, sa eleksyon nasikwit niya an 68 porsyento kan boto kontra sa duwa niyang kalaban na iyo sinda [[Emilio Aguinaldo]] asin Obispo [[Gregorio Aglipay]].

Kuta sa Konstitusyon kan Filipinas ipinapangalad an magdalagan liwat sa parehong pwesto nin pagkapresidente. Alagad, kan taon 1940, pig-emyendahan an Konstitutsyon asin sa eleksyon nasyonal kan taon [[1941]], nakadalagan siya otro komo kandidato. Nakaluwas siya sa pagkapresidente, mala ta daog-daog niya an kalaban niyang si dating Senador [[Juan Sumulong]] ta naripol niya an 82% kan boto.

Masasabi man na may makatawo siyang akto kan siya, katuwang si High Commissioner [[Paul V. McNutt]], tinugotan palaogon an mga pailing Judeo na nagdurulag sa mga pasistang rehimen duman sa [[Europa]]. Tinabangan niya man an mga nagpaili na makadakit duman sa [[Mindanao]].

== Administrasyon Asin an Korte Suprema ==
Susog sa re-organisasyon napalaman sa Akto, si Pres. Quezon nabadoan nin poder na magnombra nin gabos-Pilipino na myembro sa Korte Suprema. Poon [[1901]] abot [[1935]], an Korte Suprema pirmeng Pilipino an Pamayong Hukom alagad an kadakulan kan myembro mga Amerikano. Naanas Pilipino an myembro sa Korte Suprtema kan an Komunwelt kan Filipinas matogdas kan taon 1935. An enot na nombramiento ni Quezon iyo sinda [[Claro Recto]] asin [[Jose Laurel]] sa pagsangle sa mga Amerikanong hukom. An bilang kan myembro sa Korte ginibo nang kagsaro (11): sarong Pamayong Hukom asin sampolong Katuwang na Hukom asin ini natukaw en banc o sa duwang dibisyon na may limang hukom lambang saro.

== Gobyerno Idinulag ==

Kan suminakyada an mga Hapon igdi sa Filipinas kan Ika-2 Giyerang Pangkinaban, napiritan si Guezon na magdulag pasiring Corregidor, tapos sa Visaya asin Mindanao. Sa imbitasyon kan Estados Unidos, nag-ebakwet siya sa Australia dangan nagdakit na siya sa Amerika kun saen sa estado kan Washington, DC ikinaag niya an kwartel kan saiyang gobyerno kan Kumonwelt nin Filipinas.

Duman nagsirbe siya komo myembro kan [[Pacific War Council]] asin saro sa kagpirma sa Deklarasyon kan Burunyog na Nasyon (UN) kontra sa Pwersang Axis. Duman man sinurat niya an saiyang autobiografia (''Good Fight'', 1946).

== Gabinete kan Gera, 1941-1944 ==
Si pagsulwak kan Ika-2 Giyerang Pangkinaban asin pagsakyada kan mga Hapon igdi sa Filipinas nagresulta sa pasaro-sangle kan komposisyon kan Gabinete. An Oreden kan Ehekutibo Nu, 390 petsado Des. 22, 1941 winara na an Departamento nin Interior asin nagkaag nin bagong orden nin pagsasalida. An Orden nin Ehekutibo Nu.396, petsado Des. 24, 1941, pinagreoganisar an Gabinete asin an trabaho kan Sekretaryo nin Hustisya ipinairarom sa pagsasakop kan Pamayong Hukom kan Korte Suprema.

Nagadan si Quezon huli sa helang na tuberculosis duman sa Saranc Lake, Nweba York. An saiyang restos ngonyan nakalubong sa [[Quezon Memorial Circle]], [[Quezon City]], Philippines.

== Mga panluwas na takod ==
* [http://www.pangulo.ph/prexy_mlq.php The Philippine Presidency Project: Manuel Quezon] 
* [http://www.history.ucsb.edu/faculty/marcuse/classes/233ab/zbaszynmanila/HarrisCysnerZbaszynManila.htm Bonnie Harris, Cantor Joseph Cysner: From Zbaszyn to Manila]
* [http://www.senate.gov.ph/senators/former_senators/manuel_quezon.htm Senator's Profiles]

{{saringsing}}
{{Presidente kan Filipinas}}

[[Kategorya:Mga presidente kan Filipinas|Quezon, Manuel]]