Jump to content

Meteorolohiya

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Imahe sa satelayt kan Hurricane Hugo, Septembre 1989

An meteorolohiya (gikan sa Griyego μετέωρος, metéōros, "halangkaw sa langit"; asin -λογία, -logia) iyo an pag aadal nin mga kaganapan sa hababang himpapawid sa Kinaban. An siyensya na ini iyo mahalaga sa pagkamidbid asin pagsasabi sa lakaw kan panahon sa arin man na kabtang kan Kinaban.

An uran, duros, saldang asin temperatura iyo an nagkapira sa mga isinaalangalang na mga dahilan sa pag aadal nin kaganapan sa panahon. Susog sa kaaraman na ini, an malipot na duros iyo magabat asin an mainit na duros iyo may kagianan, dahil digdi an malipot na duros gikan sa himpapawid iyo pirming nababa sa daga asin an mainit na duros sa ibabaw kan daga iyo siyang nagpapaitaas. Sarong kasugoan nin naturalesa mapadapit sa panimbang sa temperatura, presyon/tuklang o gabat kan duros sa kapalibotan.

An pagbabago sa elebasyon o langkaw kan daga iyo an may dakulang dahilan sa pagbabago kan temperatura sa lambang parte kan kadagaan. An hababang tindog kan daga iyo may halangkaw na temperatura kaya mainit, mantang ang nasa halangkaw na parte siring kan sa Baguio asin Syudad kan Tagaytay sa Filipinas iyo an may hababang temperatura kaya malipot. Ini an ikaduwang batas kan metereolohiya na kapag naghaharayo sa daga (pantay dagat na antas) an duros, an temperatura iyo hababa. An pagbaliktad kan temperatura sa halangkaw na parte iyo minsan nagaganap dahil sa rona na may hababang presyon (low pressure area) sa kadagatan o iba pang kadahilanan. Inaapod ining "temperature invertion" o pagbugsok kan temperatura. An kaaraman na ini iyo mahalaga nganing magkaigwa nin pag iingat sa pagbabaklay sa daga, sa himpapawid at sa kadagatan.