Jump to content

Sistema nin panurat

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
(Nakatukdo hali sa Sistema nin pagsusurat)

An sistema nin pagsurat iyo an anumang maginoo paagi nin biswal na minakapot sa panberbang komunikasyon. Mantang magagamit na maray an parehas na pagsusurat asin pagtaram sa pagdara kan mga mensahe, naiiba an pagsurat sa pagiging sarong malalaoman na paagi nin imbakan nin impormasyon asin paglipat.[1] An proseso kan encoding asin decoding na mga sistema nin pagsusurat kasangkot an pagkakaintindi sa tanga kan mga parasurat asin mga parabasa kan kahulugan sa likod kan mga hanay nin mga karakter na nakakamukna nin iskritura. Parating natatala an pagsulat sa mapusog na daluyan, arog kan papel o elektronikong sarayan, bagaman pwede man gamiton an di-mapusog na mga paagi, arog kan pagsurat sa sarong display nin komputer, sa sarong pisara, sa baybay, o sa paagi kan surat-kalangitan o skywriting sa ingles. An pagbasa nin teksto pwede magibo sa isip arog nin internal na proseso, o pagpahayag nin pagtaram.

Modernong karakter na (ri) na nangangahulugang "aldaw" o "saldang"
Bibliya na nakaimprinta sa iskrip na Balinese
Mga direksyon nin pagsurat na ginagamit sa kinaban

An mga sistema kan pagsurat pwede mailaag sa mga halawig na kategorya arog kan mga alpabeto, mga silabaryo, o mga logograpiya, dawa na an anuman na partikular na sistema pwede igwang mga katangian kan lagpas sa sarong kategorya. Sa kategorya kan alpabeto, an sarong parating linyada kan letra minakapot sa tanog kan pagtataram. Sa sarong silabaryo, an lambang simbolo naitatakod sa sarong pantig o mora. Sa isang logograpiya, an lambang karakter, minakapot sa sarong semantikong yunit arog kan sarong taga o morpema. Magkakalain an Abjad sa mga alpabeto na an mga patanog dai ipinapahatod, asin sa mga abugida o alpasilabaryo na lambang karakter minakapot sa sarong pades nin katanog – patanog. Parating minagamit an mga alpabeto nin sarong linyada na mas hababa sa 100 mga simbolo tanganing ganap na maipaabot an sarong tataramon, mantang an mga silabaryo, pupwedeng magkaigwa nin pirang gatos, asin an mga logograpia pwede magkaigwa nin ribu-ribong mga simbolo. Kadakol na mga sistema nin pagsurat an nagkakairibanan man sa sarong espesyal na linyada nin mga simbolo na midbid sa bantas na minagamit tanganing tabangan an pagtatao nin depinisyon asin makatabang na makua an mga upang tulungan ang pagbibigay kahulugan at makatulong na makuha ang mga pananarinari asin pagkakainlain sa depinisyon kan mensahe na ipinapaabot sa taga kan mga paabot sa tiyempo, tono, duon, pagbabago kan tanog o intonasyon.

Batayan na teminolohiya

[baguhon | baguhon an source]

Teksto, pagsurat, pagbasa asin ortograpiya

[baguhon | baguhon an source]

An generic na terminong text[2] minatumoy sa pagsurat o pagtaram na materyal na sinasalin sa iba-ibang paagi. An pagbuo asin pagkurit nin mga teksto iyo an pagsurat,[3] an paghiling asin pagsabot sa teksto an pagbasa.[4] An Ortograpiya an paagi nin istruktura nin pagsurat (literal na kahulugan "tamang pagsurat"), partikular na sa mga sistema nin alpabeto, kaiba na an pagbaybay.

Hilingon man

[baguhon | baguhon an source]
  1. "Definitions of writing systems". Omniglot: The Online Encyclopedia of Writing Systems and Languages. www.omniglot.com. Retrieved 2013-06-29. 
  2. David Crystal (2008), A Dictionary of Linguistics and Phonetics, 6th Edition, p. 481, Wiley
  3. Hadumod Bußmann (1998), Routledge Dictionary of Language and Linguistics, p. 1294, Taylor & Francis
  4. Hadumod Bußmann (1998), Routledge Dictionary of Language and Linguistics, p. 979, Taylor & Francis

Mga Ginunuan

[baguhon | baguhon an source]

Mga panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]