Hilingon an source kan Tardigrada

[[Ladawan:Waterbear.jpg|thumb|right]]

An mga '''tardigrada''', karaniwang namimidbid bilang mga '''osong pantubig''' o '''urig na panlumot''' (mga '''''tardigrade''''' [pagsayod: /tar-di-greyd/, mga '''''waterbear''''' o '''''moss piglet''''')<ref>{{Cite news|title=Indestructible|last=Copley|first=Jon|date=1999-10-23|issue=2209|periodical=New Scientist|url=http://www.newscientist.com/article/mg16422095.100-indestructible.html|accessdate=2010-02-06|postscript=<!--None-->}}</ref> iyo an saraday na mga [[hayop]] na pantubig, may pagkakabaranga-banga an hawak asin may walong mga tabay. Nagbibilog sinda sa [[pilum]] na '''Tardigrada''', na kaapil kan superpilum na [[Ecdysozoa]].

Enot na nailadawan ni [[Johann August Ephraim Goeze]] an mga tardigrada kan taon na 1773. Inapod ni Goeze an mga ini bilang mga ''kleiner Wasserbär'', na may boot sabihon na 'sadit na osong pantubig' sa [[tataramon na Aleman]]. An pangaran na''Tardigrada'' iyo an nangangahulugan na “maluhay na maglakaw”, sarong pangaran na itinao ni [[Lazzaro Spallanzani]] kan taon na 1777. An pangaran na osong pantubig iyo naggikan sa paagi nin mga paglakaw kan mga ini, na nagpapagirumdom sa [[gawi sa paglakaw]] nin sarong [[oso]]. An pinakadakulang mga adulto iyo mapupwedeng umabot sa sarong hawak na igwang laba na {{convert|1.5|mm|in}}, mantang an pinakasadit iyo nasa mas hababa kaysa 0.1&nbsp;mm. An minahimsa pa sanang mga tardigrada iyo mapupwedeng magin mas saday kaysa sa 0.05&nbsp;mm.

Igwang nagkapirang 1,150 mga espesye nin mga tardigrada an nailadawan.<ref name="Zhang2011">{{cite journal|author=Zhang, Z.-Q.|title=Animal biodiversity: An introduction to higher-level classification and taxonomic richness|journal=Zootaxa|volume=3148|year=2011|pages=7–12|url=http://mapress.com/zootaxa/2011/f/zt03148p012.pdf}}</ref><ref>Degma, P., Bertolani, R. & Guidetti, R. 2009-2011. Actual checklist of Tardigrada species. Ver. 18: 27-04-2011. http://www.tardigrada.modena.unimo.it/miscellanea/Actual%20checklist%20of%20Tardigrada.pdf</ref> Igwang mga tardigrada sa bilog na kinaban, magpuon sa [[Kahimalayan]]<ref>C.Michael Hogan. 2010. [http://www.eoearth.org/article/Extremophile?topic=49540 ''Extremophile'']. Mga patnugot na sina E.Monosson at C.Cleveland. Encyclopedia of Earth. National Council for Science and the Environment, Washington DC</ref>  (na mas halangkaw kaysa sa {{convert|6000|m|ft}}), magpasagkod sa [[kairaroman nin dagat]] (mas hababa kaysa sa {{convert|4000|m|ft}}) asin puon sa [[rehiyon na pampolo]] (rehiyon na polar) sagkod sa [[ekwador]].

An pinakamaginhawang lugar nganing makatagbo nin mga tardigrada iyo sa ibabaw nin mga [[lumot]]. An iba pang mga kapalibotan na mapagkukuanan nin mga ini iyo an mga [[Dune|duno]], mga [[baybayon]], mga [[daga]], asin mga [[Sedimento|sedimentong]] [[pangkadagatan]] asin [[tubig-tabang]], kun saen mapupwede sindang mag-istar (magpahanggang 25,000 mga hayop kada [[litro]]). Sa parati, manunuparan  an mga tardigrada sa paagi nin pagbabad nin sarong pidaso nin lumot sa tubig na pangbatis.<ref>{{cite journal|author=Goldstein, B. and Blaxter, M.|year=2002|title=Quick Guide: Tardigrades|journal=[[Current Biology]]|volume=12|pages=R475|doi=10.1016/S0960-9822(02)00959-4|issue=14}}</ref>

Nakasalbar an mga tardigrada sa mga kapalibotan na makuri an mga kamogtakan na makakagadan sa haros gabos na anuman asin iba pang mga hayop. Nakakasalbar an nagkapira sa mga temperaturang harani sa [[serong absoluto]], o 0 Kelvin ({{convert|-273|C|F|sigfig=3}}),<ref>{{cite journal|author=Becquerel P.|year=1950|title=La suspension de la vie au dessous de 1/20 K absolu par demagnetization adiabatique de l'alun de fer dans le vide les plus eléve|journal=C. R. Hebd. Séances Acad. Sci. Paris|volume=231|pages=261–263|language=French}}</ref> mga temperaturang kasinglangkaw nin {{convert|151|C|F}}, na 1,000 mga otro na mas dakul an [[radyasyon]] kaysa sa ibang mga hayop,<ref>[http://takabisv.taka.jaea.go.jp/jaeribio/members/Nobby/NobbyCoau/2006DH.pdf Radiation tolerance in the tardigrade Milnesium tardigradum]{{Dead link|date=August 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> asin sa haros sarong dekada na dai nakakaresibi nin tubig.<ref>{{Cite news|last=Crowe|first=John H.|last2=Carpenter|first2=John F.|last3=Crowe|first3=Lois M.|month=October|year=1998|title=The role of vitrification in anhydrobiosis|periodical=[[Annual Review of Physiology]]|volume=60|pages=73–103|pmid=9558455|doi=10.1146/annurev.physiol.60.1.73|postscript=<!--None-->}}</ref> Magpuon kan 2007, an mga tardigrada iyo nagbalik na may buhay magpuon sa mga pag-aadal kun saen sinda iyo nabiklad sa bakyum nin kahiwasan sa laog nin nagkapirang mga aldaw mantang nasa [[Low earth orbit|hababang orbito nin Kinaban]].<ref name="Science-20080908">{{cite web|author=Staff [[Space.com]]|title=Creature Survives Naked in Space|url=http://www.space.com/5817-creature-survives-naked-space.html|date=8 September 2008|publisher=[[Space.com]]|accessdate=2011-12-22}}</ref><ref name="MSNBC-20111222">{{cite web|last=Mustain|first=Andrea|title=Weird wildlife: The real land animals of Antarctica|url=http://www.msnbc.msn.com/id/45766560/ns/technology_and_science-science/|date=22 Disyembre 2011|publisher=[[MSNBC]]|accessdate=2011-12-22}}</ref>

== Toltolan ==
<references />{{Siyensya-poon}}