Jump to content

Abiohenesis

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

An abiohenesis o sa Ingles, abiogenesis /ˌeɪbʌɪə(ʊ)ˈdʒɛnɪsɪs/ [1] o biopoiesis /ˌbaɪəʊpɔɪˈiːsɪs/, an natural na proseso na nagpalataw sa buhay sa kinaban gikan sa mga simpleng organikong kompwesto.[2][3][4][5] An pinakaamay na buhay sa kinaban naglataw kaidtong mga 3.5 bilyon na taon an nakaagi[6][7][8] sa panahon na Eoarchean kaidtong an maninigong crust nagin solido kasunod kan tunaw na panahon na Hadean.

An mga hipotesis na siyentipiko manungod sa mga ginikanan kan buhay sa kinaban mababanga sa nagkapirang mga kategorya. An kadaklan kan mga proseso nag-iimbestiga kun panong an mga molekulang nag-rereplika sa saindang sadiri o sa saindang mga sangkap nagbutwa. Halimbawa kaini iyo an eksperimentong Miller-Urey asin an mga kaagid na eksperimento na nagpahiling na an kadaklan kan mga asidong amino na parating pig-aapod na "mga pantindog na bloke kan buhay" mapupwedeng ma-synthesize kan racemiko sa mga kondisyon na pigtutubudan na kaagid sa kondisyon kan amay na nabilog na kinaban. An nagkapirang mga mekanismo pig-iimbestigaran kabali an kikilat asin radyasyon. An ibang mga proseso nakapokus sa pagsabot kun panong an catalysis kan mga sistemang kimikal sa amay na kinaban mapupwedeng nagtao nin mga prekursor na molekular na kaipohan para sa pagrereplika sa sadiri.

  1. Pronunciation: The New Oxford Dictionary of English (1998) ISBN 0-19-861263-X - p.3 "Abiogenesis /ˌeɪbʌɪə(ʊ)ˈdʒɛnɪsɪs/".
  2. Aleksandr Ivanovich Oparin (20 Pebrero 2003). The Origin of Life. Courier Dover Publications. p. vi. ISBN 978-0-486-49522-4. Retrieved 22 Disyembre 2012.  Check date values in: |access-date=, |date= (help)
  3. "Did life come from another world?" Scientific American 293, 64 - 71 (2005). doi:10.1038/scientificamerican1105-64
  4. Michael Yarus (15 Abril 2010). Life from an RNA World: The Ancestor Within. Harvard University Press. p. 47. ISBN 978-0-674-05075-4. Retrieved 22 Disyembre 2012.  Check date values in: |access-date=, |date= (help)
  5. Juli Pereto (Marso 2005). "Controversies on the origin of life". International microbiology : the official journal of the Spanish Society for Microbiology 8 (1): 23–31. PMID 15906258. 
  6. Schopf, JW, Kudryavtsev, AB, Czaja, AD, and Tripathi, AB. (2007). Evidence of Archean life: Stromatolites and microfossils. Precambrian Research 158:141-155.
  7. Schopf, JW (2006). Fossil evidence of Archaean life. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci 29;361(1470):869-85.
  8. Peter Hamilton Raven; George Brooks Johnson (2002). Biology. McGraw-Hill Education. p. 68. ISBN 978-0-07-112261-0. Retrieved 7 Hulyo 2013.  Check date values in: |access-date= (help)