Antonio Luna

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Si Antonio Luna

Si Antonio Luna de San Pedro y Novicio Anchita (29 Oktobre 1866 – 5 Hunyo 1899), sarong Ilokanong namundag sa Manila asin heneral na naglaban sa Filipino-Amerikanong Gera. Siya man an kagtogdas kan pinakaenot na akademya militar sa Filipinas na nagdurar kan Enot na Republika Filipina. Sinasabing siya an pinakamadunong sa gabos na opisyal militar na filipino sa gerang idto.

Kan nagsangle siya ki Artemio Ricarte bilang pamayo kan Hokbong Rebolusyonaryong Filipino, saiyang ginamit an saiyang adal sa syensia militar sa nagtuturay pa sanang hokbo. Sarong asintado sa pagbadil, nagbilog siya nin mga soldados na gerilya na naapod ngapit bilang "Luna Sharpshooters" asin "Black Guard". An saiyang 3-soknong na panagang, na bisto ngonyan komo Luna Defense Line, nagtao nin kapawotan na gayo sa mga Amerikanong tropa sa saindang kampanya sa mga probinsya amnayan kan Manila. Ngapit, siya nagmukna kan sarong base militar sa Cordillera. An saiyang pagdisiplina sa hokbong Filipino asin paglinkod sa Republika husto na sana alagad an ugale niyang purongpusongon, aranggoton asin maypagkadominante iyo an ikina-ongis saiya kan mga yaon sa palibot niya. Totoo nabisto man an husay niya bilang opisyal militar asin pamayo kan hokbo mala ta ginawadan siya kan Medalya Republika Filipina kan 1899. Si Luna, palaen kan saiyang adal militar, nag'adal man sa parmasya, literatura asin kemika.

Pamilya[baguhon | baguhon an source]

Si Antonio (wala) asin Juan Luna

Si Antonio Luna namundag kan Oktobre 29, 1866 sa Calle Urbiztondo, Binondo (ngonyan parte na kan San Nicolas). Siya an pinakanguhod sa pitong magturugang kan mag'agom na si Joaquin Luna de San Pedro (taga Badoc, Ilocos Norte)[1] asin an mestisang Espanyol na si Laureana Novicio Ancheta, gikan Luna, La Union (dati, Namacpacan).[2] An ama niya naglilibot na ahente nagtitindang tabako kan monopoliyang tabako nin gobyerno. Kan an pamilya niya nag'hubo sa Manila kan 1861, an ama niya nagin negosyante sa Binondo. An saiyang tugang na si Juan Luna sarong pintor mahusay nanggad mala ta nasikwit kaini an sarong medalyang bulawan sa tolo na iginawad duman sa Madrid Exposición Nacional de Bellas Artes kan 1884 na an entri idtong pintura niyang inapod "Spoliarium". Ining Juan nag'adal totoo sa Madrid Escuela de Bellas Artes de San Fernando. Saro pang tugang niya iyo si Jose, nagin doktor. Dangan an saro niya pang tugang si Joaquin kaiba niya sa ralaban kontra Amerikano sa Filipino-Amerikanong Gera. An Joaquin na tugang niya ngapit magigin senador poon 1916 sundo 1919.

Mga panluwas na takod[baguhon | baguhon an source]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]