Jump to content

Binturong

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

Binturong
In the Zoo Parc Overloon, the Netherlands
Sayantipiko na klasipikasyon edit
Missing taxonomy template (pakarhayon): Arctictis
Espesyes:
Ngaran binomyal
Template:Taxonomy/ArctictisArctictis binturong[1]
(Raffles, 1822)
Binturong range

An binturong (Arctictis bintulang) (/bɪnˈtjʊərɒŋ, ˈbɪntjʊrɒŋ/, bin-TURE-ong, BIN-ture-ong), na inaapod man na bearcat, sarong viverrid tubong Sur asin Timog Asya. Bakong pambihira ini sa kadaklan kan hiwas kaini, asin pigtatantyang Vulnerable sa IUCN Red List huli ta sa sarong dentiyang populasyon. Kinakarkulo na sya buminaba nin kisuerra 30% poon kan kabangaan kan ika-1980s.[3] An binturong iyo sana an species sa genus Arctictis.

Etymolohiya

[baguhon | baguhon an source]

An "Binturong" an komun na pangaran kaini sa Borneo, asin konektado ini sa Sulnupang Malayo-Polynesian gamot na "ma-tun".[4] Sa Riau, inaapod ining "benturong" asin "enturun".[5]

An siyentipikong ngaran na Arctictis boot sabihon 'bear-weasel', gikan sa Griegong arkt- "bear" + iktis "weasel"..[6]

Viverra bintutong an sientipikong ngaran na minukna Si Thomas Stamford Raffles kan 1822 para sa sarong specie gikan sa Malacca.[7] An ngaran na generaic Arctictis iprinoponer Si Coenraad Jacob Temminck kan 1824.[8] An Arctictis sarong monotyic taxon; an morpology kaini kaagid kan sa mga miyembro kan genera na Paradoxuruus asin Pagma.[9]

Kan ika - 19 asin ika - 20 siglo, ilinadawan an minasunod na mga specie sa zolohikong paagi:[10]

  • An Paradoxurus albifrons na nagproponer ni Frédéric Cuvier kan 1822 basado sa pagguyod nin sarong binturong gikan ki Bhutan na inandam ni Alfred Duvauel.[11]
  • An mga peicillata ni Temminck kan 1835 iyo an specie gikan sa Sumatra asin Java.[12]
  • An mga Arctictis puti na minukna ni Joel Asaf Allen kan 1910 iyo an kublit nin duwang babaeng boundros na tinipon sa Isla nin Palawan sa Pilipinas.[13]
  • An pahina kan Arctictis na minukna ni Ernst Schwarz kan 1911 sarong kublit asin bungo nin babae na tinipon sa amihanan na Borneo.[14]
  • An Arctictis gardneri na nagproponer ni Oldfield Thomas kan 1916 sarong bungo nin lalaking bughaw na natipon sa timog-subangan nin Tailandya.[15]
  • An Artikotis niasensis na minukna ni Marcus Ward Lyon Jr. kan 1916 sarong bungkol na kublit gikan sa Isla nin Nias.[16]
  • An A. b. kerkhovni ni Henri Jacob Sody kan 1936 basado sa mga specie gikan sa Isla nin Bangka.[17]
  • An A. b. menglaensis ni Wang asin Li kan 1987 basado sa mga specie gikan sa Probinsya nin Yunnan sa Tsina.[18]

Siyam na subspecies an binibistong nagbilog nin duwang clades. Pigsusuway an norteng clade sa kontinenteng Asya gikan sa Eskwelahang Sundaco kan mga Isthmus nin Kra.[19]

Mga katangian

[baguhon | baguhon an source]
Bungo asin dentisyon kan binturong, siring sa iinilustrar sa Historia Si Paul Gerais Histoire naturelle des mammifères
Binturong skekeleton sa pag - eksibir sa Museo nin Osteolohiya

An binturong matilaba asin magabat, may halipot na, nakakulot na mga tabay. Igwa ining mahibog na ibabaw nin kawit itom an buhok. An bus asin prehensiyosong ikog mahibog sa gamot, luwayluway tapet, asin mga kurkas na nasa poro. An muzzle halipot asin direkta, medyo naitok sa dungo, asin may mga buwits na buhok, buru-buayahan an mga punto, nalaba mantang sinda nag'eestar, asin pormang pambihirang talidong na palibot kan lalawgon. An mga mata darakula, itom asin prominente. An talinga halipot, bilogon, may tarom na puti, asin tinakodan nin mga tu'lang kan itom na buhok. Igwang anom na halipot an palibot na incis sa lambang salang, duwang kansyon, na matilaba asin mapanas, asin anom na mga molar sa kada gilid. Halipot an buhok sa mga tabay asin may layang tina'wan nin lawa. An mga bitis limang polo an pagkahunat, may darakulang pusog na lawog. An mga langkoy yaon, asin an tinanom - uppa' sa daga sa bilog nindang kalabaan - asin mas halawig an hinobod kaini kisa kan mga pararehas.[20]

Ekolohiya asin gawe - gawe

[baguhon | baguhon an source]

Aktibo an binturong sa aldaw asin kun banggi.[21][22] Tulong paghiling sa Pakke Tiger Reserve an naagi nin aldaw.[23] An Camera traps igdi sa Myanmar nakadakop nin mga hayop na hubin, saro palibot kan duyan, pito kun banggi asin lima sa halakbang an aldaw. An gabos na retrato mga hayop sana, asin an gabos dinara sa daga. Huling bakong gayong simple an mga dalnak, tibaad kaipuhan nindang maghilig sa daga na medyo parate kun naghihiro sa pag - oltanan nin kahoy.[24]

Pagprodusir

[baguhon | baguhon an source]

An promedyong edad na seksuwal na pag'uuro iyo an 30.4 bulan para sa mga babae asin 27.7 bulan para sa mga lalaki. An sityo kan binturong nag'ayaw nin 18 abot 187 na aldaw, na may promedyong 82.5 aldaw. An Gestasyon nag'ayaw nin 84 sagkod 99 aldaw. An mas marahay na kadakulaan sa pagkabihag nagkakalaenlaen poon saro sagkod anom na hoben, na may promedyong duwang ogbon kada mamundag. An mga Neontes nagtimbang nin 280 asin 340 g (9.9 sagkod 12.0 , asin parati inaapod nang sakrugles.   [ An halimbawa kaipuhan] an pagigin mainaki sagkod sa 15 anyos.[25]

Mga Peligro

[baguhon | baguhon an source]

Mayor na peligro sa binturong iyo an pagdaraman asin pagkaraot kan mga kadlagan paagi nin logging asin pagmamaguso kan mga kadlagan pasiring sa bakong pang-ibabaw na daga-dagat sa bilog na hiwas kan boundra. An pagkawara nin Habagatan grabe na sa habagatan kan parteng Sundaic kan hiwas kaini, asin mayong ebidensya na an binturong paggamit kan mga tanoman na kadaklan pigbabata' an natural na kadlagan. Sa Tsina, an lakop na Pagpalod sa kadlagan asin oportunistikong mga gibo nin pagbiahe nagkabanga kan angay na istaran o biyong hinale an dati nang lugar. Sa Filipinas, ini nasikop para sa negosyo kan mga layas na hayop, asin sa sur kan hiwas kaini dinadara man an pag'usar nin tawo. Sa Laos, saro ini sa parating naka-eksibir nin mga mabuhay na carnivores asin kublit na parati yaon sa kisiera Vientiane. Sa mga parte nin Laos, ibinibilang ining sarong delicacy asin pignegosyo man bilang kakanon na ipetable sa Vietnam.[2]

An binturong man minsan ngane sige an pagkabihag sa produksyon nin koping luwak.[26][27]

  1. Plantilya:MSW3 Wozencraft
  2. 2.0 2.1 Willcox, D.H.A.; Chutipong, W.; Gray, T.N.E.; Cheyne, S.; Semiadi, G.; Rahman, H.; Coudrat, C.N.Z.; Jennings, A.; et al. (2016). "Arctictis binturong". IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T41690A45217088. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T41690A45217088.en. https://www.iucnredlist.org/species/41690/45217088. Retrieved on 20 November 2021.  Error sa pag-cite: Invalid <ref> tag; name "iucn" defined multiple times with different content
  3. Willcox, D.H.A.; Chutipong, W.; Gray, T.N.E.; Cheyne, S.; Semiadi, G.; Rahman, H.; Coudrat, C.N.Z.; Jennings, A.; Ghimirey, Y.; Ross, J.; Fredriksson, G.; Tilker, A. (2016). "Arctictis binturong". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T41690A45217088. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T41690A45217088.en. Retrieved 20 November 2021.
  4. . 
  5. Wilkinson, R.J. (1901). "tenturun". A Malay-English dictionary. Hongkong, Shanghai and Yokohama: Kelly & Walsh Limited. p. 192. 
  6. Scherren, H. (1902). "arc-tic-tis". The Encyclopædic Dictionary. London: Cassell and Company. p. 54. 
  7. . 
  8. Temminck, C. J. (1824). "XVII Genre Arctictis". Monographies de mammalogie. Paris: Dufour & d'Ocagne. p. xxi. Archived from the original on 2019-10-12. Retrieved 2019-10-12. 
  9. Pocock, R. I. (1939). "Genus Arctictis Temminck". The fauna of British India, including Ceylon and Burma. ((Mammalia. – Volume 1)). London: Taylor and Francis. pp. 431–439. 
  10. Ellerman, J. R.; Morrison-Scott, T. C. S. (1966). "Genus Arctictis. Temminck, 1824". Checklist of Palaearctic and Indian mammals 1758 to 1946 (Second ed.). London: British Museum of Natural History. p. 290. 
  11. Cuvier, F. (1822). "Benturong". In Geoffroy Saint-Hilaire, E.; Cuvier, F. Histoire naturelle des mammifères : avec des figures originales, coloriées, dessinées d'aprèsdes animaux vivans. 5. Paris: A. Belin. 
  12. Temminck, C. J. (1835). "Arcticte Binturong – Arctictis binturong". Monographies de Mammalogie. II. Paris, Leiden: Dufour, Van der Hoek. pp. 308–311. Archived from the original on 2023-04-01. Retrieved 2023-01-17. 
  13. . 
  14. Schwarz, E. (1911). "Seven new Asiatic mammals with Note on the Viverra fasciata of Gmelin". The Annals and Magazine of Natural History; Zoology, Botany, and Geology. 8 7 (37): 634–640. doi:10.1080/00222931108692986. https://archive.org/details/annalsmagazineof871911lond/page/636. 
  15. Thomas, O. (1916). "A new Binturong from Siam". The Annals and Magazine of Natural History; Zoology, Botany, and Geology. 8 17 (99): 270–271. doi:10.1080/00222931508693780. https://archive.org/details/annalsmagazineof8171916lond/page/270. 
  16. Lyon, M. W. Jr. (1916). "Mammals collected by Dr. W. L. Abbott on the chain of islands lying off the western coast of Sumatra, with descriptions of twenty-eight new species and subspecies". Proceedings of the United States National Museum 52 (2188): 437–462. doi:10.5479/si.00963801.52-2188.437. https://archive.org/details/proceedingsofuni521917unit/page/443. 
  17. Sody, H. J. V. (1937). On the mammals of Banka. Leiden: Brill. 
  18. Cosson., L.; Grassman, L. L.; Zubaid, A.; Vellayan First4=S.; Tillier, A.; Veron, G. (2007). "Genetic diversity of captive binturongs (Arctictis binturong, Viverridae, Carnivora): implications for conservation". Journal of Zoology 271 (4): 386–395. doi:10.1111/j.1469-7998.2006.00209.x. http://www.aseanbiodiversity.info/Abstract/51011947.pdf. 
  19. Cosson., L.; Grassman, L. L.; Zubaid, A.; Vellayan First4=S.; Tillier, A.; Veron, G. (2007). "Genetic diversity of captive binturongs (Arctictis binturong, Viverridae, Carnivora): implications for conservation". Journal of Zoology 271 (4): 386–395. doi:10.1111/j.1469-7998.2006.00209.x. http://www.aseanbiodiversity.info/Abstract/51011947.pdf. 
  20. Raffles, T. S. (1822). "XVII. Descriptive Catalogue of a Zoological Collection, made on account of the Honourable East India Company, in the Island of Sumatra and its Vicinity, under the Direction of Sir Thomas Stamford Raffles, Lieutenant-Governor of Fort Marlborough, with additional Notices illustrative of the Natural History of those Countries". The Transactions of the Linnean Society of London XIII: 239–274. https://archive.org/stream/mobot31753002433594#page/253/mode/2up. 
  21. Nettlebeck, A. R. (1997). "Sightings of Binturongs Arctictis binturong in the Khao Yai National Park, Thailand". Small Carnivore Conservation (16): 21–24. http://www.smallcarnivoreconservation.org/sccwiki/images/2/23/Number_16_%28Apr_1997%29.PDF. 
  22. Duckwort, J. W. (1997). "Small carnivores in Laos: a status review with notes on ecology, behaviour and conservation". Small Carnivore Conservation (16): 1–21. http://www.smallcarnivoreconservation.org/sccwiki/images/2/23/Number_16_%28Apr_1997%29.PDF. 
  23. Datta, A. (1999).
  24. Than Zaw (2008). "Status and distribution of small carnivores in Myanmar". Small Carnivore Conservation (38): 2–28. http://smallcarnivoreconservation.org/sccwiki/images/0/0c/SCC38_ThanZaw_et_al.pdf. 
  25. Wemmer, C.; Murtaugh, J. (1981). "Copulatory behavior and reproduction in the Binturong, Arctictis binturong". Journal of Mammalogy 62 (2): 342–352. doi:10.2307/1380710. 
  26. "What is a binturong?". Mongabay Environmental News (in English). 2016-10-13. Retrieved 2024-04-12. 
  27. Milman, Oliver. "World's most expensive coffee tainted by 'horrific' civet abuse".