Bukid Pinatubo

Nakadirekta digdi an "Pinatubo". Para sa kabayo, hilingon an Pinatubo (kabayo).

Bukid Pinatubo
An kolum nin pagtuga kan Bukid Pinatubo kadtong Hunyo 12, 1991, tolong aldaw bago an klimatikong pagtuga
Pinakahalangkaw na Piye
Elebasyon	1,486 m (4,875 ft) (sa ngunyan) 1,745 m (5,725 ft) (bago an pagtuga kan 1991) 1,486 metre
Nililista	List kan mga aktibong bulkan sa Filipinas
Tagboan	15°08′30″N 120°21′00″E
Mga dimensyon
Pagpapangaran
Tataramon nin ngaran	Filipino
Pagsayod	/ˌpiːnəˈtuːboʊ/
Heograpiya
Bukid Pinatubo Kinamumugtakan sa Filipinas
Kinamumugtakan	Luzon
Nasyon	Filipinas
Estado	Sentral Luzon
Rehiyon	Pampanga Tarlac Zambales
Saklaw nin magurang	Kabukidan nin Zambales
Heolohiya
Edad kan gapó	Sa tanga kan 635,000 ± 80,000 asin 1.1 ± 0.09 milyon na taon
Tipo kan Bukid	Estratobulkan
Bulkanikong arko/paha	Arko nin Bulkaniko kan Luzon
Huring pagtuga	1993
Pagtukad

An Bukid Pinatubo (Sambal: Bakil nin Pinatobo; Kapampangan: Bunduk/Bulkan ning Pinatubu, Bunduk ning Apu Malyari; Pangasinan: Palandey/Bulkan na Pinatubu; Ilokano: Bantay Pinatubo; Tagalog: Bundok/Bulkang Pinatubo IPA: [pinɐtubɔ]) sarong aktibong estratobulkan sa Kabukidan nin Zambales, nakamugtak sa tripoint boundary kan mga probinsya kan Filipinas kan Zambales, Tarlac asin Pampanga, anas sa Sentral Luzon sa kaamihanan na isla kan Luzon. Dai masyadong aram an uusipon kan pagtuga kaini kan kadaklan bago an suanoy na aktibidad nin pagtuga kan bulkan kan 1991, kan Hunyo sana. Grabeng narugba' an Pinatubo, dai napapansin asin natahuban hali sa panghiling. Natahuban ini kan mga makakapal na kadlagan na minasuporta sa sarong populasyon kan dakol na ribong katutubo na mga Aeta.

Kataytayan nin mga ladawan

• 

  Sa ibabawa kan Bukid Pinatubo

• 

  Mga tala nin lamigtis kan Lahar sa Bukid Pinatubo

• 

  Karabaw na nagkakarigos sa gilid kan Bukid Pinatubo

Toltolan

• "Volcanic mesocyclones". Nature 458 (7237): 495–500. 2009. doi:10.1038/nature07866. PMID 19325632. Bibcode: 2009Natur.458..497C. http://web.mechse.illinois.edu/research/gioia/Art/nature07866.pdf. 
• Decker, R. and Decker, B. (1997) Volcanoes, 3rd edition, WH Freeman, New York.
• McCormick, M. Patrick (1995). "Atmospheric effects of the Mt Pinatubo eruption". Nature 373 (6513): 399–404. doi:10.1038/373399a0. Bibcode: 1995Natur.373..399M. 
• Rantucci, Giovanni (1994). Geological Disasters In The Philippines: The July 1990 Earthquake And The June 1991 Eruption of Mount Pinatubo. Description, effects and lessons learned. Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS). ISBN 978-0-7881-2075-6. Retrieved August 15, 2009. 
• Reilly, Benjamin (2009). Disaster and human history: case studies in nature, society and catastrophe. McFarland. ISBN 978-0-7864-3655-2. 
• Self S.; Zhao, Jing-Xia; Holasek, R.E.; Torres, R.C.; King, A.J. (1998). Fire and Mud, Eruptions and Lahars of Mount Pinatubo, Philippines. Washington: Smithsonian Institution – Global Volcanism Program. p. 1126. http://pubs.usgs.gov/pinatubo/self/index.html. Retrieved on April 21, 2010. "The atmospheric impact of the 1991 Mount Pinatubo eruption". 
• Scaillet, B.; Evans, B. W. (1999). "The 15 June 1991 Eruption of Mount Pinatubo. I. Phase Equilibria and Pre-eruption P-T-fO2-fH2O Conditions of the Dacite Magma". Journal of Petrology 40 (3): 381–411. doi:10.1093/petroj/40.3.381. Bibcode: 1999JPet...40..381S. 
• Stimac, James A.; Goff, Fraser; Counce, Dale; Larocque, Adrienne C. L.; Hilton, David R.; Morgenstern, Uwe (2004). "The crater lake and hydrothermal system of Mount Pinatubo, Philippines: Evolution in the decade after eruption". Bulletin of Volcanology 66 (2): 149–167. doi:10.1007/s00445-003-0300-3. Bibcode: 2004BVol...66..149S. 
• Wiesner, Martin G.; Wetzel, Andreas; Catane, Sandra G.; Listanco, Eddie L.; Mirabueno, Hannah T. (2004). "Grain size, areal thickness distribution and controls on sedimentation of the 1991 Mount Pinatubo tephra layer in the South China Sea". Bulletin of Volcanology 66 (3): 226–242. doi:10.1007/s00445-003-0306-x. Bibcode: 2004BVol...66..226W. 
• Dhot, S. Mt Pinatubo Safety.

Mga panluwas na takod

• Igwang relatibong medya para sa Bukid Pinatubo duman sa Wikimedia Commons
• Mount Pinatubo Mount Pinatubo page
• Fire and Mud. Eruptions and Lahars of Mount Pinatubo, United States Geological Survey site
• Weather effects of the 1991 eruption EOS Volcanology.
• The Cataclysmic 1991 Eruption of Mount Pinatubo, Philippines. United States Geological Survey site
• Pinatubo, Philippines (volcanic images)
• Smithsonian Institution's Global Volcanism Program (GVP) (entry for Pinatubo)