Lemonsito

Lemonsito (Citrofortunella microcarpa)
Tinanom na lemonsito
Bunga kan lemonsito
Sayantipiko na klasipikasyon
Kahadean:	Plantae
Klado:	Angiosperms
Klado:	Eudicots
Klado:	Core eudicots
Klado:	Rosids
Orden:	Sapindales
Pamilya:	Rutaceae
Genus:	Citrus
Espesyes:	C. microcarpa
Ngaran binomyal
Citrus microcarpa (Bunge) Wijnands
Sinonimo
Citrofortunella microcarpa

An lemonsito (Citrofortunella microcarpa; Ingles: calamondin) o suwa sarong klaseng poon nin sitrus (Ing. citrus) na an bunga saradit sana asin maalsom. Sakop ini kan pamilyang Rutaceae sa lindong kan grupong citrofortunella. Popular ini sa Sur-subangan na Asya orog na sa Filipinas kun saen gamit na maray sa pagluluto. Sa Solnopan arapodan ini sa iba-ibang pangaran, acid orange, calamondin orange o Panama orange.

Sa Amerika nin Norte, an suwa pigpapatalubo komo saro sanang ornamental na tinanom. Makagoro-ganyat ini orog na kun may mga bunga na. Palibhasa matalaw sa lipot, mas matubang an tubo kaini sa mas mainit na klima arog kan sa Florida, Habagatan Texas, asin Hawaii kan Estados Unidos. Kun ini minamasetera, pwede ilaog kun panahon nin nyebe sa lugar na pigdadapoan talaga nin makuring lipot.

Tinanom na lemonsito

Saro ining sadit na kahoy (kagobgoban, Ing. shrub)) na nalangkaw 3-6m, asin nabunga nin saradit na bungang sitrus inuusar sa pagpanamit sa kakanon asin sa mga inomon. An prutas kaini berde kun hilaw pa, nadulaw kun hinog na. Dawa ngane sinasabi na ini tal na tubo sa Filipinas, o sa ibang parte kan Sur-subangan nin Asya, sa totoo lang ini resulta sa hybrid kan mga specie sa genera na Citrofortunella asin dai bisto sa layas na kamugtakan. An lemonsito daa pinag-agom kan Citrus reticulata (Tangerine o Mandarin orange) asin kan Fortunella margarita (Kumquat).

An prutas kan lemonsito nakaagid sa sadit, matabilog na lima, parati 25-35mm an diametro, dawa totoo naabot sa 45mm. May parong siya kan inaapod na tangerine na may mahimpis na kublit na kolor berde o narangha. An namit kan prutas medyo maalsom na matoro-tigsom dawa totoo an ubak niya mahamot an parong. An prutas na ini pwede ipalipot bilog asin magamit na garo yelong galapod sa mga inom-inomon. Sa enot na makanamit kaini, napapangalas ta garo inagom an namit nin hamis asin alsom.

Inomon

An pinaghiris na tagok sa prutas paagi nin pagrunot o pagpilsi' kaini nakakagibo nin managom na inomon na apod lemonada. o pwede man sarong panamit sa pagsaro kan vodka asin asukar. Igdi sa Asya ginagamit na gayo ini sa pagpanamit sa sira, mga manok asin sa karneng orig o baka. Ginagamit man ining pantimpla sa mga luto arog kan pansit bihon o miswa gisado. Arog kan ibang mga sitrus, ini mayaman sa bitaminang C. Siring man, an hiniris sa lemonsito pigsasalak man sa mga dogdogan o pikpikan kan mga inasal, mga litson o anoman na luto na gustong ta'wan namit alsom.

Kataytayan nin mga ladawan

• 
  Kumpulan nin mga lemonsito
• 
  Lemonsito na ginibong juice

Mga panluwas na takod

• Kalamansi
• Source with a picture of Kalamansi Archived 2007-02-16 at the Wayback Machine.
• Philippines Department of Agriculture - Kalamansi Farming tips Archived 2007-03-03 at the Wayback Machine.
• Recipe and photo of calamondin pie
• The Miniature Orange

Toltolan

1. . Useful Plants of the Philippines. Brown, William H. Volume 1. Dept. of Agriculture and Commerce Technical bulletin 10. Manila. 1950.
2. . Medicinal Plants of the Philippines. Quisumbing, Eduardo. Dept. of Agriculture & Natural Resources Technical Bulletin 16. Manila. 1951.