Dinagyang
| Dinagyang | |
|---|---|
 Sarong partisipanteng Ati sa kapistahang Dinagyang | |
| Opisyal na pangaran | Dinagyang Festival |
| Inaapod man na | Dinagyang |
| Pigseselebrar kan | Syudad nin Iloilo |
| Klase | Relihiyoso / Kultural |
| Petsa | Ikaapat na Domingo nin Enero |
An Dinagyang iyo sarong famoso, relihiyoso, asin kultural na kapistahan sa Syudad nin Iloilo, Filipinas kada ikaapat na Domingo nin Enero, o basta pagkatapos kan Sinulog sa Cebu asin Ati-Atihan sa Kalibo, Aklan.
An Dinagyang iyo napili bilang pinakamagayon na panturistang kasibotan tolong beses surunudan sa gabos na kapiyestahan sa bilog na nasyun. Ini man an may pinakadakul na gawad sa gabos na kapistahan huli sa legasiya, popularidad, sagkod inobasyon kaini. An Dinagyang nakaresibe man nin onra asin pigklasipika bilang sarong World Class Festival sagkod pigbansagan bilang "Reyna kan gabos na kapistahan" sa Filipinas.
Uusipon
[baguhon | baguhon an source]An Dinagyang nagpuon pagkatapos ni Rev. Fr. Ambrosio Galindez, an enot na Filipinong Rektor kan Agustiniyanong komunidad asin Pamayo kan Parokya ni San Jose, na nagpabistado sa debosyon sa Santo Niño kaidtong Nobyembre 1967 pagkatapos mag-obserbar sa Ati-Atihan kan probinsya ni Aklan. Kaidtong 1968, an replika kan orihinal imahe kan Santo Niño de Cebu iyo pigdara sa Iloilo ni Fr. Sulpicio Enderez kan Cebu bilang sarong regalo sa Parokya ni San Jose. An mga paratubod, na pinangengenotan kan mga miyembro nin Confradia del Santo Niño de Cebu, Kabtang sa Iloilo, iyo nagsibot puon Palayogan nin Iloilo hasta sa mga kalye kan Iloilo para sa imahe.[1]
Sa kapinonan, an pag-obserba sa piyesta iyo sa parokya sana. An Confradia pig-arug an selebrasyon kan Ati-Atihan sa Ibajay, Aklan, kun sain an mga katutubo nagbabayle sa mga kalye sagkod an saindang lawas pigkaagan nin abo para arugon an mga Ati na nagbabayle kan ipinabakal an Panay. Ini an tribo na pig-aarug sa presenteng kapiyestahan.[2]
Kaidtong 1977, an gobyernong Marcos nagbusol sa mga manlainlain na rehiyon sa Filipinas na maghimo nin sadiring kapiyestahan o selebrasyon na mapaurog nin turismo sagkod kauswagan. An Syudad nin Iloilo iyo napili an sadiring bersyon ninda kan Ati-Atihan bilang proyekto kaini. Sa kaparehong panahon, an lokal na parokya dae na kaya an mga pag-organisa sa kapistahan kaini.[3]
An Dinagyang iyo napili bilang pinakamagayon na panturistang kasibotan kan mga taon nin 2006, 2007, sagkod 2008 kan Association of Tourism Officers sa Filipinas. Saro ini sa mga dikiton na mga kapistahan sa kinaban na nakakua ni suporta hale sa United Nations para sa promosyon nin Millennium Development Goals kaini, asin nasambit man kan Asian Development Bank bilang Best Practice sa gobyerno, pribadong sektor, asin mga kooperatiba nin NGO.[4]
Selebrasyon
[baguhon | baguhon an source]
An kapiyestahang Dinagyang iyo nababanga sa tolong mayor na kasibotan kada ikaapat na Domingo nin Enero: Ati Tribe Competition (sa sarong Domingo), Dagyang sa Calle Real (sa Sabado bago an pangenot na kasibotan pagkaaga), an Ati Tribe competition sagkod an Miss Iloilo Dinagyang (sa semana kan pangenot na kasiribotan nin kapiyestahan).
Bilang dugang na atraksyon sa Ati Tribe competition, an Kasadyahan Cultural Competition iyo pigdugang sa kapiyestahan puon 1980s hasta 2019 para ipahiling an talento kan mga estudyante asin an mayaman na kulturang pamana kan probinsya nin Iloilo.[5] Sa pirang mga enot na taon kan kasibotan, an mga eskwelahan sana hale sa hararaning banwaan an nagbabale sa kompetisyon, pero sa ngunyan sakop na kaini an bilog na rehiyon na nagpapahiling sa gayon kan kultura sagkod historya kan Rehiyon Sulnopan na Visayas.
An pangenot na parte kan kapistahan na Ati Tribe competition iyo binabalehan nin nagkapirang mga parabayle na mandirigma (may kapot na sandata sa balyuhang kamot) sa sarong tribo (may lokal na apud na "tribu") na nagbabayle sa partikular na pormasyon asin pagkurahaw kasabay nin maribok na drum asin improsibisong instrumentong perkusyon na pighimo kan mga nasambit na tribo. Sa mga enot na taon, an mga tribo pigtutugdas nin mga barangay o komunidad, pero sa paghaloy kan panahon mas nagigin higot an ralabanan. Yayaon na an mga eskwelahan na naggigibo nin sadiring tribo asin naghahagad man sinda nin tabang sa mga pribadong kompanya.[6]
Dagoy
[baguhon | baguhon an source]
Si Dagoy an opisyal na maskot kan kapistahang Dinagyang. Namokna siya sa mga kurit nin Dinagyang kaidtong 2002. Piggibo dagos na opisyal an kurit para sa piyesta. Ipinabistado siya sa The Fort, Taguig kaidtong ika-14 kan Disyembre 2004 asin sa Syudad nin Iloilo kaidtong ika-18 kan Disyembre 2004. Iniladawan siya bilang aking mandirigma na Aeta, asin nagsisimbolo sa pag-oogma sagkod pakikipag-amigo sa mga Ilonggo asin sa mga naghapit sa selebrasyon.
6 na talampakan sagkod 9 na pulgada an laba ni Dagoy. Maitom na kayumanggi an saiyang palnit asin may sulot siyang pampayo na may ladawan kan Sto. Niño. Kakaiba an saiyang pagsusulot asin nagsusulot siya nin malinaw na tela na piggagamit kan mga Aeta mismo. May kapot si Dagoy na tambol na gibo sa fiberglass na may tatak nin Gobyerno kan Syudad nin Iloilo sa tahaw. Makulay na pigdekorar an saiyang kamot asin bitis na piggagamit kan mandirigmang Dinagyang. Popular an ngirit ni Dagoy sa mga aki, urog na sa mga saradit na manyikang nahimo.
Hilingon man
[baguhon | baguhon an source]Panluwas na takod
[baguhon | baguhon an source] |
An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Dinagyang Festival. |
- Mga Ladawan kan Dinagyang sa Iloilo Archived 2019-10-25 at the Wayback Machine.
- Dinagyang Festival sa Aliwan Fiesta
- Iloilo Dinagyang Foundation, Inc. Archived 2021-06-09 at the Wayback Machine.
- Philippines Travel Hub
- Iloilo Dinagyang Foundation Incorporated - Opisyal na Pahina sa Facebook
- http://www.rmgorrieza.co.uk/dinagyang-festival-gallery/ Archived 2019-10-25 at the Wayback Machine.
Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ History of Dinagyang Festival Archived 2016-12-06 at the Wayback Machine.. Iloilo Dinagyang Festival Inc. Retrieved on 2014-04-18.
- ↑ History of Dinagyang Festival Archived 2016-12-06 at the Wayback Machine.. Iloilo Dinagyang Festival Inc. Retrieved on 2014-04-18.
- ↑ History of Dinagyang Festival Archived 2016-12-06 at the Wayback Machine.. Iloilo Dinagyang Festival Inc. Retrieved on 2014-04-18.
- ↑ History of Dinagyang Festival Archived 2016-12-06 at the Wayback Machine.. Iloilo Dinagyang Festival Inc. Retrieved on 2014-04-18.
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2017-11-24. Retrieved 2021-01-26.
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2016-10-31. Retrieved 2021-01-26.
